Bánh hỏi là một món ăn đặc sản của Bình Định. Bánh hỏi được bán khá phổ biến và ngon nhất là ở khu vực ngã ba Phú Tài (TP Quy Nhơn). Có dịp đi ngang qua TP Quy Nhơn, bạn sẽ thấy hàng chục quán ăn với món cháo lòng, bánh hỏi, món điểm tâm quyến rũ khách phương xa. Giá một cân bánh hỏi tẩm dầu rắc hẹ chỉ hơn chục ngàn đồng, nhưng có thể đủ ăn cho 4-5 người trong một gia đình...
Theo người Bình Định, bánh hỏi có từ rất lâu đời, cũng là thứ bánh làm từ bột gạo như mọi loại bánh truyền thống khác ở Việt Nam. Nhưng thứ bánh hỏi của "xứ nẫu" vẫn cứ là lạ. Lúc đầu mới làm ra loại bánh lạ này, ai thấy cũng hỏi là thứ bánh gì. Có lẽ vậy nên cái tên "bánh hỏi" được khai sinh chăng? Theo nhiều chuyên gia về ẩm thực phân tích thì bánh hỏi chính là "biến thể" của bún tươi có ở nhiều vùng miền nước ta. Tuy nhiên có lẽ nghề làm bún xuất xứ từ miền Trung. Người nông dân đất võ thấy sợi bún lớn có ở nhiều nơi nên đã chế biến làm cho sợi bún nhỏ lại.
Bánh hỏi và bún có cách chế biến gần giống nhau, tuy nhiên bánh hỏi được làm công phu và tỉ mỉ hơn. Quy trình làm bánh hỏi của người dân đất võ đại thể như sau: gạo được vo sạch, sau đó ngâm với nước một đêm (khoảng 10-12 giờ). Xong vớt gạo ra đem xay nhuyễn bằng cối đá hoặc sau này xay bằng máy xay bột.
Người ta cho nước bột gạo sền sệt vào chiếc bao vải sạch, để cho ráo nước. Đem hấp bột vừa đủ chín, nhồi và chia bột thành từng khối chừng nửa ký gọi là "giảo" bột giống như cách làm bánh canh; tiếp theo đưa vào một khuôn và ép thành bánh. Khuôn bánh hỏi ở trên to, còn ở đáy khoan những lỗ nhỏ li ti. Bí quyết nghề làm bánh hỏi là nhờ chiếc khuôn bánh. Lỗ khuôn nhỏ quá bột sẽ không chạy qua, lỗ quá lớn sợi bánh sẽ lớn như sợi bún thường...
Người ta ép bánh từ các khối bột đã nhào nặn sẵn, bỏ vào khuôn rồi dùng một khối gỗ vừa lòng khuôn ép cho bột chảy ra. Bột khá đặc, lỗ lại nhỏ nên cần sức ép lớn, người thợ phải dùng hệ thống đòn bẩy. Sức ép trên mặt khuôn rất lớn. Một người ép một người bắt bánh. Mỗi lần ép đòn bẩy xuống là những vòi bột loăn xoắn tuôn ra ở đáy khuôn. Người thứ hai dùng tay ngắt ra từng đoạn nhỏ, đưa vào nồi hấp cách thủy một lần nữa mới đem ra thị trường tiêu thụ.
Khi ăn bánh hỏi, người Bình Định thường cho thêm chút dầu phụng hoặc dầu dừa đã khử hành chín. Dầu ăn trộn với lá hẹ xắt nhỏ, tẩm lên từng miếng bánh làm cho hương vị bánh hỏi rất lạ, kích thích khẩu vị. Khi ăn chỉ cần làm một chén xì dầu với ớt, tỏi, đường giã nhuyễn, vắt thêm miếng chanh tươi là có món điểm tâm sáng thật tuyệt rồi...
Nhìn những miếng bánh hỏi trắng muốt, điểm những hạt xanh xanh của lá hẹ, chút dầu ăn thơm thơm bỗng thấy thèm ăn ngay. Người dân đất võ có câu: "Mưa lâm râm ướt dầm lá hẹ, Em thương một người có mẹ không cha, Bánh xèo bánh đúc có hành hoa, Bánh hỏi thiếu hẹ như ma không kèn...".
Theo Tuổi Trẻ