Bánh ngào là món đặc sản dân dã, gắn liền với biết bao thế hệ người dân xứ Nghệ. Bát bánh ngào hấp dẫn luôn là món ăn không thể thiếu trong những dịp sum họp của các gia đình ở Nghệ An. Sự kết hợp hài hòa giữa bột nếp và mật mía tạo nên bát bánh giản dị nhưng đủ thơm ngon để khiến bao người phải say mê.
Xuyến xao bánh ngào xứ Nghệ
Bánh ngào còn được người dân Nghệ An gọi là bánh mật và có cách chế biến tương tự như bánh trôi. Ở Thanh Hóa, người ta gọi là bánh nhòe hay bánh nhè. Không ai biết bánh ngào có từ khi nào, chỉ biết nó đã xuất hiện và gắn bó với người Nghệ An từ rất lâu.
Tên gọi bánh ngào có lẽ xuất phát từ chính cách nấu bánh, thay vì nhồi thêm nhân, người Nghệ An thường dùng mật mía nấu thành nước dùng và tạo nên lớp phủ ngọt ngào bên ngoài chiếc bánh nếp mềm mịn.
Một số ý kiến lại cho rằng, chữ “ngào” bắt nguồn từ hương thơm “ngào ngạt” của gừng. Tới Nghệ An, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp món ăn huyền thoại này ở khắp mọi nơi, từ những khu chợ nhộn nhịp tới những gánh hàng rong trong từng con phố nhỏ.
Thưởng thức những bát bánh ngào nóng hổi trong ngày đông se lạnh là trải nghiệm khó quên cho mọi du khách khi tới Nghệ An. Nếu muốn bát bánh ngào đầy đặn hơn, bạn có thể chọn loại bánh có nhân đậu bên trong.
Không chỉ đơn thuần là món ăn vặt phổ biến, bánh ngào còn là ký ức đêm 30 tết ngọt ngào của những người con xứ Nghệ. Hương thơm quyến rũ, ấm áp là điều không thể thiếu trong ngày tết ở Nghệ An, từng viên bánh nếp thơm tượng trưng cho sự sum vầy, quây quần cùng những ngọt ngào từ mật mía và sự ấm ấp đong đầy.
Nhận diện những người anh em của bánh ngào
Bánh ngào có vẻ ngoài gần giống với bánh thắng dền, bánh trôi nước, bánh trôi tàu, bánh quả nhót,… Tuy nhiên, bánh ngào Nghệ An có ngoại hình lớn và dài hơn đôi chút.
Bên cạnh đó, bánh cũng có cách chế biến vô cùng độc đáo. Bánh ngào truyền thống không có nhân và sử dụng mật mía để nấu nước dùng thay cho các loại đường. Thưởng thức bánh ngào, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt đậm, thơm, bánh nếp dai hơn các loại bánh khác.
Cách nấu bánh ngào
Nguyên liệu chủ yếu để làm bánh ngào vô cùng đơn giản, chỉ với bột nếp, mật mía và gừng. Tuy nhiên, món bánh này lại đòi hỏi sự tinh tế, tỉ mỉ của người đầu bếp. Ngay từ khi chọn nguyên liệu, người ta cần cân nhắc nhiều tới chất lượng.
Bột nếp được xay từ loại gạo chọn lọc, thơm, trắng, hạt mẩy, đặc biệt sẽ phải ngâm trong nước qua đêm nhưng không quá 12 tiếng đồng hồ, như vậy gạo sẽ mềm, có độ tơi xốp, dẻo dai và không bị chua. Sau đó mang xay nhỏ rồi lấy phần tinh bột bằng cách lọc qua túi vải để làm bánh.
Bột bánh phải có độ ẩm vừa phải không để quá khô hay quá nhuyễn. Bột được nhào kỹ, bánh sẽ thơm và dẻo hơn. Ngoài ra, mật nấu nước dùng phải có màu vàng đỏ, khi nấu, nước mật màu nâu đẹp mắt, đậm đà và sánh nhuyễn.
Sau khi nhồi bột, người đầu bếp sẽ nặn thành từng viên thuôn dài và luộc bánh trong nồi nước đun sôi, đợi đến khi bánh nổi lên tầm 1 phút, sẽ được vớt ra bát nước nguội để không bị dính với nhau.
Luộc xong bánh, người ta cho mật mía, một ít nước và vài sợi gừng nhỏ vào nồi, đun trên lửa nhỏ và khuấy liên tục trong khoảng 15 phút là hoàn thành.
Bánh ngào chuẩn vị Nghệ An được dùng không nhân cùng hương vị nồng ngọt đặc trưng. Thời điểm lý tưởng nhất để thưởng thức món bánh này là vào mùa đông hay ngày tết. Còn gì tuyệt hơn khi được nhâm nhị vị bùi, dẻo, thơm và ngọt đậm đà của chiếc bánh ngào trước cơn gió lạnh mùa đông.
Wanderlust Tips
Sưu tầm: Ngô Diệp