Con ốc, hạt gạo là những sản vật thân quen của luống cày, bờ thửa. Ai đó phải xa quê, mỗi khi bắt gặp bát bún ốc có lẽ lòng không khỏi nao nao khi nhớ về hương vị quê mình…
Ngày xưa, vào những ngày áp tết, cày xong thửa ruộng sớm để chuẩn bị xuống mạ, các bà, các mẹ lại tranh thủ nhẹ lựa cái rổ thưa xuống dưới lớp bèo là thế nào cũng có vài chú ốc nhồi bự, vài con cua kềnh nằm gọn trong rổ. Rồi những người phụ nữ cần mẫn ấy lại lụi cụi rửa thật sạch những con ốc, sau đó vào bếp bắc nồi luộc.
Nước sôi nhẹ là có thể vớt ốc ra để nguội, nhể lấy ruột, bắc chảo nhẹ tay đảo chút hành, cà chua thái miếng to với chút mỡ cho đến khi dậy mùi thơm, thêm gia vị sao cho vừa miệng. Nồi nước ốc nghi ngút khói ánh lên màu trắng đục nhẹ nhàng như màu khói lam chiều. Những thứ đã xào chín được đổ vào nồi nước ốc, thêm vào đó một chút dấm bỗng - thứ dấm làm từ bỗng rượu mà hầu như nhà nào cũng có sẵn, lại thêm quả dọc nướng cháy, cùng củ hành. Xong xuôi, một nồi nước khác được đun để nhúng bún. Những sợi bún trắng sau khi đã trần qua nằm ngoan ngoãn trong những chiếc bát loa rộng miệng. Những đôi mắt chăm chú nhìn theo tay bà, tay mẹ sẽ sàng đặt những con ốc lên trên bát bún, rắc hành dăm, mùi tàu và một chút giá đỗ trần lên trên rồi từ từ tran nước nóng giẫy lẫn dăm ba miếng cà chua.
Bát bún ốc nghi ngút khói được dọn ra, cả nhà suýt xoa khen ngợi sự khéo léo của bà của mẹ. Từng sợi bún ngập trong bát bún ốc, cho một thìa tương ớt rồi nhẹ đảo đều sao cho tương ớt quyện với hành lá, rau thơm. Hít hà một hơi, nếm thử một chút nước . Chao ôi sao mà thơm, ngọt và vừa vặn đến thế. Nước ốc chua mà thật thanh, không có vị béo cùng sợi bún thật mềm môi, cắn nhẹ để cảm nhận con ốc vừa thơm, ngọt, giòn mà không dai
Ăn bún ốc chẳng mấy ai “vồ vập” vào những sợi bún hay con ốc mà người ta cứ phải nhấp miệng tí ti nước dùng cái đã. Thứ nhất, để làm “mềm” đi cái miệng háo hức. Thứ hai, để thử xem nước dùng đã vừa ý mình chưa, để còn biết mà thêm ớt, thêm dấm. Sau thì người ta gom vừa một gắp rau sống đủ cả xà lách, thơm, mùi… dìm vào trong bát nước trước khi thưởng thức. Cái thứ rau sống chấm trong nước dùng, tai tái ngấm thật đều gia vị, mới hấp dẫn làm sao.