Đền Quán Cháo rêu phong, cổ kính, tọa lạc trên đỉnh dốc nằm sát Quốc lộ 1A thuộc địa phận phường Tây Sơn, thành phố Tam Điệp tỉnh Ninh Bình, đền có tên chữ là Chúc Sơn Tiên Từ (nghĩa là: Đền Tiên núi Cháo) thờ Mẫu Liễu Hạnh – một trong tứ bất tử của điện thần Việt Nam.
Truyền thuyết cho rằng nơi đây là nơi Thánh Mẫu hiển linh
giúp Vua Quang Trung đưa quân ra dẹp quân Thanh.
Địa danh này từ xa xưa đã đi vào lòng người và ngay cả
những câu ca dao hay câu thơ cũng rất được nhiều người chọn lựa làm đề tài viết.
Ngôi đền này còn lưu giữ nhiều bài vị, đồ tế lễ, thờ cúng rất độc đáo, đặc biệt
là truyền thuyết về các tiên nữ dâng cháo lên nghĩa quân Tây Sơn trước giờ xung
trận.
Nói đến đền Quán Cháo, không thể bỏ qua chiến thắng Đống Đa
của vua Quang Trung. Trận đại phá quân Thanh như một hào quang sáng rực trong lịch
sử nước nhà. Di tích lịch sử đền Quán Cháo gắn liền với huyền thoại Thánh mẫu
đã biến thành cô gái bán hàng cháo, để dâng cháo cho quân lính Tây Sơn và cứu
giúp những người cơ nhỡ độ đường và ứng đối thơ phú với bao nhiêu tao nhân mặc
khách. Nhờ vậy nghĩa quân Tây Sơn thêm mưu trí, dũng mãnh chiến đấu, quét sạch
quân xâm lược. Chỉ trong 5 ngày xuất quân, 5 đạo quân Tây Sơn đã đánh tan 29 vạn
quân Mãn Thanh.
Đại thắng quân Mãn Thanh xâm lược, nghĩa quân Tây Sơn ca
khúc khải hoàn về thăm Quán Cháo thì ngỡ ngàng không thấy các tiên nữ. Tỏ lòng
thành nhớ công ơn của các tiên nữ, Vua Quang Trung truyền lệnh lập đền thờ nhớ
ơn những người đã dâng cháo cho nghĩa quân. Đến nay trong dân gian còn truyền tụng
câu ca đồng giao:
“Ăn trầu nhớ miếng cau khô
Trẻo lên Ba dội nhớ cô bán hàng”
Với những giá trị của di tích nêu trên, năm 2009 đền Quán
Cháo đã vinh dự được UBND tỉnh Ninh Bình xếp hạng là di tích lịch sử cấp tỉnh,
hiện nay di tích đang được nhân dân Lý Nhân, phường Yên Bình trông coi và trùng
tu tôn tạo./.
Nguồn: Trung tâm Thông tin xúc tiến du lịch Ninh Bình