Không tương tự như các loại vắc-xin coronavirus đã cấp phép, vắc-xin Moderna không xác định là an toàn để sử dụng ngay lập tức, những liều tiêm đầu tiên không được lên lịch cho đến mùa xuân năm 2021. Sơ lược những gì được biết về loại vắc xin Moderna và mối tương quan với vắc xin Pfizer.

 

Vắc xin Moderna là một loại vắc xin cực kỳ thành công trong thử nghiệm. Vắc xin Moderna COVID-19 được phát triển từ một phân tử di truyền có tên là RNA thông tin (mRNA). Thành phần này được nghiên cứu sử dụng trong hơn ba thập kỷ cho những mục đích y tế khác, bao gồm cả việc sử dụng lâm sàng.

Giống như vắc-xin Pfizer, các liều Moderna được tiêm cách nhau 28 ngày. Tiêm phòng có hiệu quả khoảng 94% ngăn ngừa lây nhiễm COVID-19.

Khi công ty dược phẩm công bố những kết quả sơ bộ tháng 11/2020, tỷ lệ hiệu quả cao bất thường này gây sốc cho nhiều nhà khoa học nếu so sánh với yêu cầu tối thiểu của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) về hiệu quả của vắc-xin COVID-19 là 50%.

Nghiên cứu mới nhất cho thấy tiêm vắc xin Moderna có thể ngăn chặn lây nhiễm virus không có triệu chứng, chiếm tới 20% đến 30% tổng số trường hợp nhiễm COVID-19. Theo các chuyên gia y tế cộng đồng, những bệnh nhân lây nhiễm không có triệu chứng là một tác nhân lây truyền lớn, do người truyền vi-rút cho người khác nhưng không biết mình bị bệnh để đề phòng.

Moderna không gửi dữ liệu này cho FDA trong bản đệ trình xin Giấy phép sử dụng khẩn cấp nhưng được công bố sau khi các chuyên gia cung cấp những thông tin chi tiết gần đây.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận thấy bằng chứng phòng ngừa không có triệu chứng "hấp dẫn và ấn tượng", nhưng "có lẽ quá sơ bộ" ở giai đoạn này để có thể xác nhận chính thức.

Người tiêm chủng chắc chắn sẽ bị đau cánh tay do tác dụng phụ. Theo các nhà nghiên cứu, tiêm vắc xin Moderna có xu hướng gây ra những tác dụng phụ nhất định thường xuyên hơn bất kỳ loại tiêm chủng thông thường khác, nhưng những phản ứng thường có xu hướng nhẹ và tạm thời.

Đánh giá dữ liệu, thu được từ hơn 15.000 bệnh nhân đã được thử nghiệm các liều, được theo dõi trong hai tháng sau khi tiêm liều thứ hai. Các phản ứng phụ với các phản ứng từ nhẹ đến nặng liên quan đến vắc-xin nói chung là bình thường và điển hình: đau nhức cơ thể, cảm giác kiệt sức, nhức đầu, khó chịu trong cơ, đau đầu gối và ớn lạnh.

Moderna và Pfizer: Nó sẽ tạo ra sự khác biệt nào?

Trong cả hai loại vắc xin tiêm chủng, tỷ lệ tác dụng phụ có hiệu ứng xấu rất thấp -1%. Hai loại vắc xin có tác dụng phụ tương tự như nhau, FDA tin rằng không có dấu hiệu thuyết phục nào cho thấy vắc xin kích hoạt các tác dụng phụ nguy hiểm.

Hai loại vắc xin này rất tương đồng, nhưng có một số biến thể chính. Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Mỹ Alex Azar nhận định rằng vắc xin Moderna "linh hoạt hơn".

Hiệu quả: Vắc xin Moderna có hiệu quả 94,1% , vắc xin Pfizer-BioNTech có đánh giá hiệu quả là 95%.

Cấu trúc: Mặc dù có cơ chế và cấu tạo hơi khác nhau, nhưng tất cả các vắc xin đều được phát triển dựa trên mRNA (RNA thông tin) để hoạt động.

Bảo quản lạnh: Điểm đặc biệt nhất là, vắc xin Moderna không cần xử lý trong điều kiện nhiệt độ siêu lạnh.

Chế độ bảo quản vắc xin Pfizer ở nhiệt độ âm 75 độ C, lạnh hơn khoảng 50 độ so với mọi loại vắc xin thường sử dụng ở Mỹ. Phương thức an toàn là đặt vắc-xin trong tủ lạnh và sử dụng tối đa năm ngày trước khi hết hạn sử dụng.

Liều lượng và thời gian: Vắc xin Moderna được tiêm hai lần cách nhau 28 ngày. Vắc xin Pfizer được tiêm hai liều cách nhau 21 ngày.

Tuổi: Thuốc tiêm chủng vắc xin Moderna được sử dụng cho những người từ 18 tuổi trở lên nếu được chấp nhận, thuốc tiêm chủng vắc xin Pfizer sẽ được sử dụng cho những người từ 16 tuổi trở lên.

Chỉ trong hơn một tháng, Vương quốc Anh cấp phép cho ba nhà sản xuất Oxford với vắc xin AstraZeneca, Pfizer và Moderna cung cấp vắc-xin tiêm chủng triệu người trên toàn quốc. Theo Science Focus:  “Để tăng cường khả năng bảo vệ miễn dịch mạnh mẽ khỏi bệnh tật, cả ba loại vắc xin được phân phối thành hai phần và tiêm mũi thứ hai sau mũi đầu tiên vài tuần tùy theo quy định của từng loại, đảm bảo mỗi người nhận được hai liều cùng một loại vắc-xin.”

Giả sử một người đang tiêm vắc xin AstraZeneca của Oxford liều ban đầu, mũi tiêm thứ hai vẫn sẽ là AstraZeneca, chứ không phải Pfizer hay Moderna.

Khả năng trộn lẫn các vắc xin khác nhau

Tuy nhiên, có một khả năng rất nhỏ là vắc xin có thể được trộn lẫn trong một số trường hợp được chọn. Như Y tế Cộng đồng Anh về sức khỏe chủng ngừa, Tiến sĩ Mary Ramsay cho biết, trong những trường hợp "cực kỳ hiếm", loại vắc-xin tương tự không có sẵn hoặc, nếu không có hồ sơ về mũi tiêm nào mà một cá nhân nhận được ban đầu, một mũi tiêm khác có thể được tiêm lần thứ hai liều lượng.

 Mỗi người chỉ được tiêm chủng 2 lần một loại vắc xin

Chuyên gia y tế cũng cho biết, cần phải cố gắng hết sức để cho bệnh nhân tiêm loại vắc xin giống nhau, mặc dù trường hợp này là không thể, bác sĩ Ramsay nói, tốt hơn hết là tiêm liều thứ hai của một loại vắc xin khác.

Hiện tại, các nhà khoa học không có lý do gì cho rằng, việc kết hợp hai liều vắc xin từ các nhà sản xuất khác nhau sẽ gây ra tác hại. Để xác minh điều này, Lực lượng phát triển vắc xin của Vương quốc Anh gần đây đang thực hiện những thử nghiệm kiểm tra khả năng thay thế lẫn nhau của vắc xin COVID-19.

Trộn vắc xin có thể tạo ra đáp ứng miễn dịch mạnh

Tiến sĩ David Mattews, nhà virus học thuộc Đại học Bristol, cho biết: Mặc dù chưa có nghiên cứu nào được công bố để xác thực vấn đề này, nhưng việc trộn vắc xin vẫn có thể tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ. Điều này không có nghĩa là các loại vắc xin đều giống nhau, vắc xin ngừa vi rút adenoviral AstraZeneca của Oxford hoạt động khác hoàn toàn với hai loại còn lại, Moderna và Pfizer phát triển từ mRNA.

Vắc-xin AstraZeneca Oxford kích thích một số tế bào sao chép những chỉ dẫn di truyền, mã hoá cách tạo ra protein 'spike' COVID-19, vắc-xin phát triển trên cơ sở mRNA đưa các hướng dẫn tạo ra protein 'spike'  trực tiếp đến các tế bào.

Matthews nói thêm, "điểm mấu chốt là tất cả các loại vắc-xin được phê duyệt đều được thiết kế" để làm cho các tế bào trong cơ thể tạo ra các gai, mô phỏng hoạt động của coronavirus.

 “Tất cả những hoạt động này đánh lừa hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể cho rằng bị nhiễm virus SARS-CoV-2, tạo ra phản ứng để sẵn sàng phó khi lây nhiễm xảy ra thực sự. Mặc dù phương thức tiếp cận khác nhau, nhưng kết quả đạt được giống nhau.” Từ quan điểm của một nhà sinh vật học, Matthews nói thêm: "không có lý do gì không thể kết hợp cả hai."

Tuy nhiên, nhà virus học giải thích rằng, trộn lẫn vắc xin không bị cấm trên lý thuyết nhưng "có thể có một số vấn đề sinh học " mà các ngành virus học không biết.