Môi trường bền vững và điện tử thường không đi đôi với nhau. Việc sản xuất, khai thác sử dung và thời hạn ngắn của những thiết bị điện tử thông thường như điện thoại di động và tivi đang trở thành gánh nặng khó chấp nhận đối với môi trường sống bền vững.
Theo ước tính của Liên hợp quốc, thế giới tạo ra khoảng 40 đến
50 triệu tấn chất thải trang thiết bị điện mỗi năm và con số ngày càng tăng lên.
Thực tế này không có gì ngạc nhiên khi hiệu suất máy tính
tăng gấp đôi sau mỗi năm, màn hình phẳng và điện thoại thông minh mới liên tục
thay thế do công nghệ cũ đi nhanh chóng trong một vài năm, tất cả những thiết bị
cũ này trở thành rác thải phải được xử lý bằng cách nào đó… ở đâu đó.
Rác thải từ các quốc gia công nghiệp hóa thường kết thúc tại
bãi rác của những quốc gia nghèo hơn, như các nước châu Phi và châu Á. Địa điểm
xử lý rác thải điện tử lớn nhất thế giới nằm ở Agbogbloshie, Ghana. Tại đây,
40.000 người sinh sống trên diện tích khoảng 1600 ha, đây cũng là nơi bị ô nhiễm
nặng nề nhất trên thế giới.
Gần đây, các nhà khoa học quan tâm đến một ý tưởng, lần đầu
tiên được đưa ra năm 1939: Ý tưởng độc đáo này là sản xuất các linh kiện điện tử
từ cellulose - thành phần chính của vỏ tế bào thực vật nhằm chế tạo các thiết bị
điện tử ổn định, dễ dàng phân hủy và thân thiện với môi trường.
Do nhu cầu thực tế của xã hội, cộng đồng các nhà khoa học
năng lượng ngày càng quan tâm đến những thiết bị lưu trữ năng lượng sử dụng vật
liệu từ cellulose như siêu tụ điện và pin. Một số ấn phẩm trong những năm gần
đây đã coi cellulose như vật liệu thay thế tiềm năng trong các thiết bị lưu trữ
năng lượng.
Ngoài vấn đề thân thiệt môi trường, cellulose có thể được sản
xuất với số lượng lớn, chi phí thấp như kỹ thuật sản xuất giấy, nên các hệ thống
lưu trữ năng lượng chế tạo từ vật liệu thân thiện môi trường là một bước tiến quan
trọng cho các thiết bị điện tử xanh.
Những thiết bị lưu trữ năng lượng cellunose rẻ hơn về chi
phí sản xuất so với pin lithium, tạo cơ sở cho phát triển những sản phẩm lưu trữ
năng lượng mới, thân thiện môi trường.
Trong một báo cáo khoa học gần đây, được đăng trên Tạp chí
Advanced Materials (Vật liệu tiên tiến), tiến sĩ Zhaohui Wang và giáo sư Leif
Nyholm thuộc Đại học Uppsala, Thụy Điển, Giáo sư Sang-Young Lee và các đồng
nghiệp từ Viện Khoa học và Công nghệ Quốc gia Ulsan (UNIST), Hàn Quốc, đã phân
tích lĩnh vực lưu trữ năng lượng, nghiên cứu và đánh giá tính khả thi của
cellulose trong những ứng dụng loại này.
Những thiết bị lưu trữ năng lượng xanh này được cấu thành từ
vật liệu tổng hợp dẫn điện và các lớp mỏng của vật liệu điện cực, các bộ thu
dòng điện bằng cellulose và bộ phận phân tách chức năng (cách điện).
Cellulose cho thấy là một vật liệu tuyệt vời trong kỹ thuật
sản xuất điện cực, bộ phân tách pin (cách điện), được chế tạo đơn giản là in
phun lắng đọng một lớp mỏng vật liệu dẫn điện trên bề mặt của tấm cellulose, chuyển
đổi giấy cách điện thành một chất dẻo, dẫn điện cho bộ phận đầu thu điện.
Nghiên cứu cho thấy, cellulose là chất nền hấp dẫn cho các
thiết bị lưu trữ năng lượng, chế tạo bằng phương pháp in do tính linh hoạt cơ học
cao, ổn định nhiệt và khả năng tái chế. Các nhà khoa học đã thành công chế tạo
một siêu tụ điện vi mô từ giấy.
Các tác giả của báo cáo khoa học viết: “Sự phát triển gần
đây của những thiết bị lưu trữ năng lượng điện hóa trên cơ sở cellulose, sản xuất
vật liệu từ cellulose cho các thiết bị điện cho thấy, cellulose sẽ trở thành nguồn
vật liệu rất quan trọng để chế tạo những thiết bị lưu trữ điện năng rẻ tiền và
bền vững, thân thiện môi trường”.
Theo các nhà khoa học, điểm quan trọng cần chú ý là những
tính chất đặc trưng của cellulose như độ xốp, sự phân bố lỗ xốp, sự phân bố
kích thước lỗ và sự kết tinh do những đặc tính này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu
suất lưu trữ năng lượng.
Vật liệu cellulose có nguồn gốc từ gỗ dẫn điện khác với cellulose
từ tảo hoặc bông. Khi chế tạo vật liệu dẫn điện cần có những nghiên cứu sâu nhằm
lựa chọn thích hợp những loại sellulose có độ xốp tối ưu.
Độ xốp quá thấp hoặc quá cao sẽ làm giảm hiệu suất của pin.
Ngoài ra, hàm lượng nước chứa trong cellulose là một thông số quan trọng khác.
Theo nhóm nghiên cứu, tính linh hoạt và chi phí sản xuất thấp,
sử dụng các kỹ thuật in 3D vốn đã được hoàn thiện từ lâu là những yếu tố có ưu
thế quyết định cho việc phát triển các thiết bị điện tử từ cellulose. Chính vì
vậy, các siêu tụ điện và pin, chế tạo từ cellulose có tiềm năng lớn, cần được
ưu tiên nghiên cứu ở cấp độ sản xuất công nghiệp.
Từ những ưu điểm của vật liệu cellulose và khả năng sử dụng
các phương pháp sản xuất quy mô lớn hiện có, hệ thống lưu trữ năng lượng từ cellulose
sẽ cung cấp những thiết bị mới, thân thiện môi trường, bổ sung cho các trang
thiết bị điện tử công nghệ thông thường.