Ngày 01/2, CRG và CNAG-CRG ra mắt Genigma, một trò chơi điện tử mà người chơi khi giải quyết các câu đố, đồng thời tạo ra dữ liệu khoa học thực tế, có thể phát hiện những thay đổi trong chuỗi gene và thúc đẩy nghiên cứu điều trị ung thư vú.
Game, chính thức ra mắt ngày 1/2 trên hệ điều hành iOS và
Android bằng tiếng Anh, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Catalan và tiếng Ý là kết quả
của một dự án khoa học công dân kéo dài hai năm rưỡi, do nhóm nhà nghiên cứu tại
Trung tâm Điều chỉnh Gene (CRG), Centro Nacional de Análisis Genómico
(CNAG-CRG) và các chuyên gia games.
Game được phát triển tạo động lực cho các nỗ lực nghiên cứu
điều trị ung thư vú trên toàn thế giới, phụ thuộc vào những dòng tế bào ung
thư, nguồn tài nguyên quan trọng được các nhà khoa học sử dụng để nghiên cứu
ung thư và thử nghiệm nhưng loại thuốc điều trị mới.
Một trong những hạn chế của các dòng tế bào ung thư là thiếu
bản đồ tham chiếu bộ gene độ nét cao, cần thiết để hỗ trợ các nhà nghiên cứu giải
thích kết quả khoa học như xác định vị trí của gene được quan tâm trong điều trị
hoặc những vị trí đột biến tiềm năng.
GS nghiên cứu ICREA Marc A. Marti-Renom thuộc CRG và
CNAG-CRG, đồng phát triển GENIGMA giải thích, từ các dòng tế bào sẽ phát hiện
ra văcxin, hóa trị liệu cho ung thư hoặc IVF cho vô sinh. Các dòng tế bào là trụ
cột của sinh học hiện đại.
Việc thiếu bản đồ tham chiếu cấu trúc bộ gene hạn chế sự tiến
bộ khoa học hiện tại. Với sự giúp đỡ của mọi người, nhóm nghiên cứu có thể cập
nhật những bản đồ mới, đạt được những tiến bộ nhanh chóng trong nghiên cứu ung
thư vú.
Nhóm nghiên cứu của GS Marti-Renom phát triển các phương
pháp tạo ra những bản đồ tham chiếu bộ gene, đưa ra cấu trúc bộ gen trong không
gian ba chiều. Nhưng các phương pháp này đòi hỏi thời gian và nguồn lực lớn đào
tạo Trí tuệ Nhân tạo cũng như công suất tính toán rất lớn.
Nhóm nghiên cứu đưa ra Genigma do tin rằng, nguồn dữ liệu do
người chơi tạo ra sẽ là một phương pháp hiệu quả hơn cập nhật bản đồ tham chiếu
nếu so với sử dụng AI. "Trí thông minh số đông" của người chơi có thể
cung cấp những giải pháp sáng tạo theo những cách mà AI không thể.
Game cho smartphone đóng góp vào nghiên cứu ung thư vú.
Để chơi Genigma, người chơi phải giải câu đố liên quan đến một
chuỗi những khối có màu sắc và hình dạng khác nhau. Mỗi chuỗi đại diện cho một
chuỗi di truyền trong dòng tế bào ung thư và cách người chơi tổ chức chuỗi những
khối này có thể là một giải pháp tiềm năng cho vị trí của gen.
Người chơi phải tổ chức lại các khối để đạt được số điểm cao
nhất có thể. Số lượng người chơi và điểm số cao càng cao, khả năng các nhà
nghiên cứu tìm thấy trình tự chính xác cho vị trí cụ thể trong bản đồ tham chiếu
càng cao.
Elisabetta Broglio, nhà điều hành khoa học công dân tại CRG
cho biết, bất cứ ai có điện thoại thông minh trên thế giới đều có thể tải xuống
Genigma miễn phí và đóng góp trực tiếp cho nghiên cứu, sử dụng khả năng tư duy
logic và sự khéo léo bản thân để phục vụ khoa học", Genigma sẽ phân tích những
giải pháp mà người chơi cung cấp như một tập thể cung chứ không tách riêng, tận
dụng các giải pháp sáng tạo mà các thuật toán không thể tìm thấy."
Hình ảnh gameplay của Genigma trên điện thoại thông minh. Ảnh:
CRG/CNAG-CRG
Bản đồ tham chiếu bộ gen đầu tiên mà các nhà nghiên cứu nỗ lực
giải quyết là dòng tế bào ung thư vú T-47D, một nguồn tài nguyên phổ biến được
sử dụng trong nghiên cứu ung thư. Nhóm nghiên cứu GENIGMA ước tính, 30 nghìn
người chơi, giải quyết trung bình 50 lần sắp xếp các khối trong game sẽ tạo ra
đủ dữ liệu để làm sáng tỏ bản đồ tham chiếu của 20.000 gen thuộc dòng tế bào
ung thư vú này.
Game được công bố ngày 27/1/ 2022, với một chiến dịch kéo
dài ba tháng #GenigmaChallenge. Mỗi tuần
vào thứ Hai trong thời gian ba tháng, nhóm Genigma sẽ giới thiệu các mảnh bộ
gen mới từ dòng tế bào T-47D do người chơi sắp xếp. Những mảnh bộ gene đầu tiên
cần được sắp xếp là từ nhiễm sắc thể 17, chứa một số lượng lớn các gene liên
quan đến ung thư vú. Trong đó có BRCA1, đột biến gene có liên quan đến 40% ung
thư vú di truyền.
Genigma được phát triển trong hai năm rưỡi với sự tham gia của
hơn 500 người và 13 hội thảo. Trò chơi được hình thành và thử nghiệm bởi một
nhóm người đa ngành nghề khác nhau như các nhà nghiên cứu, sinh viên, giáo
viên, nghệ sĩ, chuyên gia y tế, nhà đạo đức sinh học, nhà báo, đại diện từ các
tổ chức bệnh nhân, nghệ sĩ và nhà phát triển games.
Oriol Ripoll, nhà sáng chế tại JOCS al SEGON, điều phối viên
nhóm thiết kế trò chơi genigma phân tích: Khoa học thường được cho là không thể
tiếp cận với hầu hết mọi người, do đó thật thú vị khi sử dụng điện thoại chơi Genigma.
Đây là sự kết hợp sự hấp dẫn phổ quát và phổ biến của trò chơi điện tử, thúc đẩy
nghiên cứu y học mà còn có thể tìm hiểu thêm về một môn khoa học.
Genigma phát triển từ nguồn quý ORION, một dự án 4 năm, nhận
tài trợ từ chương trình nghiên cứu và đổi mới Horizon 2020 của Liên minh châu
Âu theo thỏa thuận tài trợ số 741527. Dự án nhằm hiện thực hóa lời kêu gọi
Horizon 2020 cho "SwafS-04-2016" theo Chương trình Khoa học với và vì
Công tác Xã hội. GENIGMA là kết quả của sự hợp tác với 'Fondazione ANT Italia
Onlus' và Arima Genomics.