Phát triển một máy bay vận tải có cấu trúc thân cánh hỗn hợp (BWB) mang tính cách mạng, hiệu suất sử dụng nhiên liệu cao hơn 50%. Đó là cam kết của JetZero, công ty khởi nghiệp hàng không đổi mới tại
California.
Công ty hàng không đổi mới JetZero, hợp tác chặt chẽ với Lực
lượng Không quân Mỹ, NASA và Cục quản lý hàng không liên bang Mỹ (FAA) đã giới
thiệu thiết kế tổng thể máy bay phản lực vận tải thân cánh hỗn hợp (BWB) và đặt
mục tiêu đưa máy bay lên không trung vào năm 2030.
Theo phát biểu của JetZero, những máy bay hiện nay, có cấu
trúc thiết kế dạng ống và cánh dài truyền thống có nhiều thách thức về hiệu quả
khai thác sử dụng. Giá nhiên liệu hàng không tăng mạnh đòi hỏi các máy bay phải
cắt giảm một nửa lượng nhiên liệu sử dụng và khí thải, một biện pháp nhằm khắc
phục những nhược điểm khí hậu để đảm bảo phát triển ngành hàng không bền vững.
JetZero đã phát triển các thiết kế cho kiến trúc thân cánh
hỗn hợp dành cho các máy bay vận tải, máy bay tiếp nhiên liệu quân sự và máy
bay phản lực dân dụng thương mại. Máy bay cấu trúc thân cánh hỗn hợp có khả
năng tương thích 100% với nhiên liệu hàng không bền vững (SAF) và tính linh hoạt
để sử dụng nhiên liệu hydro không phát thải carbon.
Trang web của công ty viết: "Các hãng hàng không luôn
tìm kiếm những chiếc máy bay vận tải phản lực hiệu quả sử dụng nhiên liệu cao. Hiện
nay, tác động của biến đổi khí hậu đang là mối quan tâm hàng đầu toàn cầu, chuyển
đổi sang những chiếc máy bay vận tải phản lực thương mại có lượng khí thải
carbon thấp hoặc bằng không là yêu cầu cấp thiết không thể tránh khỏi. Nhiệm vụ
của chúng tôi là đẩy nhanh sự thay đổi đó."
Máy bay sẽ ra mắt vào năm 2030 với khả năng tương thích 100%
SAF và thể tích không gian bên trong đủ để chứa nhiên liệu hydro không phát thải
carbon.
Kiến trúc BWB mang lại những tính năng kỹ thuật ưu việt
Ý tưởng thiết kế thân cánh hỗn hợp (BWB) đã xuất hiện từ cuối
những năm 1980 nhưng không đạt được sự quan tâm mặc dù thiết kế cho thấy kết quả
đầy hứa hẹn. Nhiều thập kỷ sau, sự phát triển của hàng không đang thay đổi theo
chiều hướng có lợi cho thiết kế này. Ngành hàng không đang đẩy mạnh tìm kiếm
các lựa chọn cấu trúc thiết kế bền vững hơn sau khi đưa ra những cam kết phát
thải bằng không. Nhiệm vụ của Lực lượng Không quân Mỹ về một giải pháp máy bay
tiếp nhiên liệu đường không tiên tiến cũng trở thành động lực phát triển những
nghiên cứu của JetZero. Với những tác động này, công ty đã có kế hoạch làm nổi
bật ý tưởng hàng không bền vững trong thiết kế BWB bằng phương thức chế tạo một
mô hình tỷ lệ 1/8, sẵn sàng cho chuyến bay thử nghiệm vào cuối năm 2023.
Một trong những ưu điểm của máy bay BWB, sử dụng thiết kế kết
hợp giữa cấu trúc thân, cánh máy bay và khí động học cho phép máy bay giảm trọng
lượng đồng thời giảm lực cản không khí khi sử dụng cả cánh và thân máy bay để tạo
ra lực nâng cần thiết. Cấu trúc thiết kế khí động học toàn bộ máy bay giúp cắt
giảm một nửa lượng nhiên liệu cần thiết và khí thải, một giải pháp lý tưởng để chuyển
đổi sang ngành hàng không bền vững.
Máy bay vận tải phản lực thiết kế thân cánh hỗn hợp của JetZero. Ảnh JetZero.
Cấu hình này cũng cho phép những máy bay vận tải BWB không cần
cánh đuôi và ít tiếng ồn trong khoang vận tải hơn đáng kể do những động cơ được
gắn trên đỉnh. Thiết kế BWB cũng mang đến cơ hội mở rộng giới hạn không gian có
ích so với máy bay dạng ống và cánh truyền thống cùng trọng lượng do cách bố
trí khoang vận tải – hành khách độc đáo mang lại nhiều lối đi hơn và tăng không
gian khoang hành lý.
Một phương tiện nền tảng nhiều mục đích sử dụng
JetZero đang đặt mục tiêu liên kết phối hợp với Lực lượng
Không quân Mỹ phát triển một máy bay tiếp dầu trên không, giúp phát triển một phương
tiện nền tảng đa năng có thể được sửa đổi để sử dụng cho mục đích thương mại.
Máy bay JetZero đầu tiên, nếu có sẽ là Z-5. Máy bay sẽ được
thiết kế để thay thế Boeing 767, có thể chở khoảng 250 hành khách và phạm vi hoạt
động hơn 5.000 hải lý (5.754 dặm, 9.260 km). Trong khi sải cánh của 767 dài khoảng
170 ft (52 m), Z-5 sẽ có sải cánh gần 200 ft (61 m). Nhưng máy bay vẫn hạ cánh
được ở bất cứ sân bay nào có thể tiếp nhận máy bay Airbus A330. Máy bay sử dụng
các động cơ có sẵn, không có yêu cầu gì đặc biệt về các động cơ.
Những phiên bản có mục đích sử dụng khác nhau, máy bay tiếp dầu trên không, máy bay chở khách và máy bay vận tải. Ảnh JetZero
Công ty đã đàm phán với các hãng hàng không thương mại và
các công ty vận tải hàng hóa, cung cấp một thiết kế tương tự để có được phương
tiện bay bền vững hơn. "Không quân Mỹ cũng đặt ra những mục tiêu về tác động
đến khí hậu, cam kết hỗ trợ doanh nghiệp phát triển một loại máy bay phản lực
thương mại với khả năng chuyển hóa thành một biến thể quân sự như một máy bay tiếp
dầu trên không hoặc chuyên cơ vận tải quân sự đặc chủng."
Công ty đang nỗ lực hết sức để đảm bảo thực hiện thành công
chương trình trình diễn BWB của Lực lượng Không quân Mỹ trong một thỏa thuận trị
giá 245 triệu USD, phát triển một máy bay trình diễn công nghệ quy mô đầy đủ,
cho phép kiểm tra thử nghiệm các tính năng kỹ thuật như yêu cầu thiết kế. Thỏa
thuận này sẽ giúp công ty biến thiết kế BWB tiên tiến thành hiện thực vào năm
2030.