Công ty khởi nghiệp Fourier Intelligence tại Thượng Hải, phát triển robot hình người GR-1 sẽ hợp tác với các công ty AI để phát triển bộ não, dự kiến sản xuất hàng loạt người máy vào cuối năm 2023.
Tháng 7/2023, tại Hội nghị Trí tuệ nhân tạo thế giới (WAIC) ở Thượng Hải, khi Fourier Intelligence giới thiệu robot hình người GR-1 màu đen, người máy lập tức chiếm vị trí trung tâm của chương trình.
Khi cộng đồng công nghệ toàn cầu đang bị phần mềm Trí tuệ Nhân tạo (AI) thu hút toàn bộ sự chú ý kể từ khi ra mắtChatGPT của OpenAI vào tháng 1, người máy GR-1 do Trung Quốc sản xuất, có khả năng di chuyển bằng hai chân với tốc độ 5km/giờ, mang theo tải trọng 50kg đã cho thế giới thấy được tiềm năng của robot hình người, được các công ty toàn cầu từ Tesla đến Xiaomi tập trung đầu tư phát triển.
Robot GR-1 của Fourier Intelligence tại trụ sở chính ở Thượng Hải. Ảnh: Handout
Đối với Fourier, công ty khởi nghiệp công nghệ có trụ sở tại Thượng Hải, GR-1 là một chiến thắng không thể tưởng tượng được.
"Đó là một sự cố gắng vượt bậc của công ty, chúng tôi hầu như không có bất kỳ tài liệu tham khảo nào khi đề cập đến công nghệ robot hai chân", Alex Gu, người sáng lập và là giám đốc điều hành Fourier trong một cuộc phỏng vấn với Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) tại Thượng Hải cho biết.
Trọng tâm nghiên cứu và phát triển của Fourier không phải lúc nào cũng là robot hình người. Mang tên nhà toán học và vật lý người Pháp thế kỷ 19 Joseph Fourier, công ty được thành lập vào năm 2015 tại trung tâm công nghệ Zhangjiang thuộc Thượng Hải với mục đích phát triển các robot phục hồi chức năng cho những người mất khả năng hoạt động các chi hoặc một phần cơ thể.
Những sản phẩm hiện có trên thị trường của công ty là xe đạp tập thể dục thông minh, găng tay robot không dây và nhiều thiết bị được điều khiển bằng máy tính giúp người bệnh khôi phục khả năng chuyển động ở cánh tay và chân.
Tương tự như nhiều đồng nghiệp, Alex Gu, 42 tuổi, tốt nghiệp kỹ sư cơ khí tại Đại học Giao thông Thượng Hải từ lâu đã mơ ước chế tạo được robot hình người cho những mục đích công nghiệp và hỗ trợ con người.
Năm 2019, sau khi Fourier đưa được những thiết bị phục hồi chức năng thông minh của doanh nghiệp vào hàng trăm bệnh viện và trung tâm chăm sóc y tế của hơn 10 quốc gia, có được vị trí đáng kể trong ngành tự động hóa, ông Gu quyết định khởi động một liên doanh mới.
Trước đó, rất ít công ty trên thế giới thành công chế tạo robot hình người do những rào cản công nghệ và chi phí phát triển cao. Ở Mỹ, một số dự án đã có những kết quả đáng kể như người máy Atlas của Boston Dynamics, công ty nổi tiếng với chú chó robot Spot và robot Digit của công ty Agility Robotics.
Các công ty Trung Quốc hầu hết đều chọn phương án tập trung nghiên cứu phát triển những sản phẩm nhẹ như robot bốn chân. Kỹ sư công nghệ Gu nhận thấy, ông có thể đưa ra sản phẩm cao cấp hơn.
Ông Gu nói với SCMP: “Nhiều công nghệ, được sử dụng trong robot phục hồi chức năng về cơ bản có thể áp dụng cho robot hình người. Robot hình người cần có động cơ hiệu suất cao, nhẹ và mạnh, chúng tôi có thể tự thiết kế và phát triển loại động cơ này."
Alex Gu, người sáng lập và giám đốc điều hành của Fourier Intelligence. Ảnh: Handout
GR-1 ra đời trong một phòng thí nghiệm nhỏ ở tầng một trụ sở Fourier. Khi phóng viên SCMP đến thăm, một nhóm kỹ sư đang bận rộn tinh chỉnh và thử nghiệm robot. Nhóm phát triển GE-1 đã đạt được một bước đột phá lớn vào năm 2022, 3 năm sau khi khởi động dự án, thành công điều khiến robot hình người cao 1,65 mét đứng lên bằng 2 chân và đi lại.
Ông Gu nói: “Lần đầu tiên chúng tôi nhìn thấy robot đứng lên, không cần dây treo và tự đi lại, đây thực sự là phần thưởng lớn, khích lệ tất cả các kỹ sư của công ty. Cảm giác như đang nuôi một đứa trẻ sơ sinh và thấy nó phát triển."
Fourier sau đó đã công bố một video trực tuyến về GR-1 đang đi bộ, thu hút được nhiều khen ngợi cùng với những ý kiến hoài nghi từ người xem.
Ông Gu bình luận: “Một số khán giả nước ngoài tuyên bố, video được tạo ra bằng máy tính. Tôi hiểu rằng lĩnh vực robot hình người vẫn ở giai đoạn đầu và mọi người sẽ có những ý kiến khác nhau, tương tự như 20 năm trước, rất nhiều người đã tranh luận gay gắt về chủ để, liệu trong tương lai, xe điện có thể trở thành phương tiện giao thông hay không."
Ngoài những thách thức kỹ thuật, các nhà nghiên cứu và chuyên gia về robot cảnh báo, công ty sẽ phải đối mặt với những khó khăn lớn trong tiến trình thương mại hóa robot hình người trên thị trường người máy rộng lớn.
Zhang Xiaorong, giám đốc viện nghiên cứu Shendu Technology của Trung Quốc, cho biết: "Robot hình người hầu hết được chế tạo và hoạt động trong phòng thí nghiệm do có giá cực kỳ cao. Một người máy chất lượng tương đối ổn có thể có giá hàng triệu nhân dân tệ."
Nhưng những vấn đề đó càng thúc đẩy các công ty nỗ lực nghiên cứu và phát triển.
Lei Jun, người sáng lập công ty điện thoại thông minh Trung Quốc Xiaomi, tháng 8/2022 đã giới thiệu trên sân khấu dẫn đàn robot hình người đầu tiên của tập đoàn, CyberOne, được cho là có khả năng đi lại nhưng không có nhiều chức năng khác.
Chưa đầy hai tháng sau, tỷ phú Elon Musk, người sáng lập Tesla ra mắt một nguyên mẫu robot Optimus rất được quan tâm trong Ngày AI của doanh nghiệp. Robot di chuyển và nhảy trực tiếp trên sân khấu. Khán giả cũng được xem một video, ghi lại cảnh robot thực hiện những nhiệm vụ như mang hộp và di chuyển các thanh kim loại.
Tháng 7/2023, ông Elon Musk tuyên bố tại hội nghị WAIC, Optimus được phát triển không nhằm mục đích "có trí thông minh tuyệt vời" mà có mục đích chung giúp con người thực hiện "những nhiệm vụ nhàm chán, lặp đi lặp lại hoặc trong môi trường nguy hiểm".
Kỹ sư Gu cho biết, ông chia sẻ quan điểm này với ông Elon Musk nhưng nói thêm, robot "cũng có thể trở thành bạn tốt của con người với phương thức thể hiện tư duy và cảm xúc".
Mặc dù các robot hình người hiện tại vẫn có "khoảng cách rất lớn so với con người về cả khả năng di chuyển và nhận thức", nhưng sự phát triển của những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), công nghệ phần mềm hỗ trợ các chatbot AI như ChatGPT có thể tạo ra một " kỷ nguyên mới", ông Gu bình luận và nói: "LLM sẽ cung cấp cho robot khả năng suy luận logic tương tự như ChatGPT và chia sẻ cảm xúc, trở nên gần gũi với con người hơn so với các máy móc công nghiệp."
Một kỹ sư của Fourier Intelligence kiểm tra khả năng tự cân bằng của robot hình người GR-1. Ảnh: Handou.
CEO Alex Gu nhấn mạnh, Fourier sẽ tập trung vào phát triển phần cứng, hình thành "cơ thể" và các doanh nghiệp AI sẽ phát triển "bộ não" robot. Đồng sáng lập Fourier, giám đốc chiến lược phát triển Zen Koh cho biết, một số công ty AI bày tỏ mong muốn được hợp tác vơi Fourier trong định hướng phát triển các mô hình Ngôn ngữ lớn (LLM) dành cho robot.
Koh nhấn mạnh: “Chúng tôi hy vọng sẽ làm việc với tất cả các công ty công nghệ lớn và robot GR-1 là một hệ thống hoàn toàn mở.”
Ông Gu thông báo, robot GR-1 đã được chuyển giao với số lượng nhỏ cho một số trường đại học và công ty AI để nghiên cứu và phát triển Trí tuệ Nhân tạo. Công ty có kế hoạch bắt đầu sản xuất hàng loạt robot hình người vào cuối năm và giao hàng nghìn thiết bị vào năm 2024.
Năm 2022, ông Elon Musk cũng tuyên bố, kế hoạch sản xuất hàng loạt robot hình người có thể sẽ bắt đầu trong năm 2023.
Ông Gu hy vọng, robot hình người của Fourier có tiềm năng lớn trong nhiều khả năng khai thác, sử dụng khác nhau như chăm sóc người già, giáo dục học sinh, tiếp khách sẽ tạo ra doanh thu vượt trội so với robot phục hồi chức năng trong vòng 3 đến 5 năm.
Nhưng ông cũng cảnh báo, vẫn còn một chặng đường dài trước khi robot hình người trở thành một phần trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Ông nói "Đừng mong đợi công nghệ robot kỳ diệu này xuất hiện sau một năm nữa, ngay cả đối với công ty Tesla, cần phải có thời gian để thiết lập quy trình sản xuất hàng loạt robot hình người. "Nhưng cũng đừng đánh giá thấp khả năng loại máy thông minh này, có thể trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống gia đình của mọi người sau 5 hoặc 10 năm nữa."