Sử dụng hóa học polymer với liên kết chéo động, các nhà khoa học Mỹ chế tạo thành công nhựa kết dính tái sử dụng từ nhưa gia dụng, có độ bền chắc và độ kết dính cao, chịu nhiệt và tái chế.
Các nhà nghiên cứu tại Phòng thí nghiệm Quốc gia Oak Ridge (ORNL)
của Bộ Năng lượng Mỹ, sử dụng hóa học polymer chuyển hóa một loại nhựa gia dụng
thông thường thành chất kết dính tái sử dụng, có sự kết hợp giữa độ bền chắc và
độ dẻo cao, trở thành một trong những vật liệu kết dính cứng nhất từng được biết
đến.
Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Science Advances, về nguyên tắc đã mở ra lộ trình mới, thiết kế chất
kết dính bền chắc mới với những tính năng mong muốn, kết hợp thành một vật liệu
duy nhất. Công nghệ phù hợp với kết nối chịu tải nặng, chịu được áp lực căng
thẳng và nhiệt độ cao đồng thời có được liên kết thuận nghịch với những bề mặt
khác nhau như kính, nhôm và thép.
Tomonori Saito, nhà khoa học thuộc ORNL, tác giả công trình
nghiên cứu cho biết, những chất kết dính cứng và bền vững rất khó thiết kế vì vật
liệu cần sự kết hợp những tính năng cứng và mềm không tương thích với nhau. Các
chất kết dính kết cấu như epoxy phần lớn được thiết kế có độ bền chịu lực nhưng
thiếu độ dẻo dai, tính chất giúp vật liệu tiêu tán ứng suất khi bị ấn xuống hoặc
kéo căng để tránh gãy vớ đột ngột. Thách thức lớn nhất là tăng cường độ dẻo dai
trong các vật liệu dẻo mà không phải hy sinh độ bền vững.
Các nhà nghiên cứu nhằm mục đích tái sử dụng và nâng cao giá
trị một loại nhựa nhiệt dẻo hàng hóa, polystyrene-b-poly (ethylene-co-butylene)
-b-polystyrene, hoặc SEBS, vật liệu polyme cao su dễ gia công nhưng không được
thiết kế để bám dính chắc chắn.
Mục tiêu của nâng cấp là tăng giá trị cho những loại nhựa dân
dụng, đang sản xuất với khối lượng lớn cho các ứng dụng thông thường, dùng một
lần như hộp đựng thực phẩm, đồ chơi và đồ gia dụng.
Nhóm nghiên cứu thực hiện sửa đổi cấu trúc hóa học của SEBS
bằng những liên kết chéo động, khiến vật liệu bền vững hơn, đồng thời tạo ra hướng tái sử dụng cho nhựa ngoài tái chế truyền thống, nâng cao hiệu suất vật
liệu cho những ứng dụng mới và chuyên dụng.
Liên kết chéo là một phương pháp thiết kế các vật liệu có những
đặc tính ổn định hơn. Phương thực tiếp cận này tạo ra cầu nối giữa các cấu trúc
không tương thích thông thường.
Trong nghiên cứu này, các nhà khoa học sử dụng các este
boronic để kết hợp SEBS với các hạt nano silica (SiNP), một vật liệu độn được sử
dụng để tăng cường độ bền vững của các polymer. Sự kết hợp này tạo ra vật liệu
tổng hợp boronic ester-SiNP liên kết chéo mới.
Thông thường, các liên kết chéo tạo ra các liên kết cứng,
không cho chất kết dính bị loại bỏ hoặc tái sử dụng. Nhưng trong nghiên cứu
này, các este boronic cho phép liên kết chéo "động" hoặc có thể đảo
ngược, đồng thời là chìa khóa cho độ bám dính rất cao và khả năng tái xử lý của
vật liệu mới.
Những hợp chất hóa học độc đáo này có thể tạo ra những liên
kết bền vững, có thể hình thành và phá vỡ nhiều lần, một tính chất bất
thường khiến vật chất trở nên rất quan trọng đối với thiết kế vật liệu bền vững.
Nhóm nghiên cứu đã có một khám phá cơ bản là các este
boronic trên SEBS có thể sắp xếp lại các liên kết với các nhóm hydroxyl —oxy và
hydro trên SiNP để thích ứng với các đặc tính cho các công việc có những yêu cầu
cao về sự bền vững, sự hình thành các liên kết boronic este có thể đảo ngược
tương thích với nhiều loại bề mặt có các nhóm hydroxyl.
Kết quả thử nghiệm cho thấy những liên kết liên kết chéo dịch
chuyển bên trong vật liệu tạo ra những đặc tính cụ thể và bám dính vào các bề mặt
mạnh đến mức một cm vuông mỏng có thể chịu đựng khoảng 136 kg. Những thử nghiệm
cắt để đo độ dẻo dai hoặc dùng lực để tách vật liệu ra vượt xa tất cả các chất
kết dính thương mại, được thử nghiệm trong nghiên cứu.
Vật liệu này rất cứng
trong kết dính với thủy tinh, khiến thủy tinh bị vỡ trước khi tách ra khỏi chất
kết dính. Phương pháp này cũng tăng cường độ ổn định nhiệt đến hơn 200oC, do đó
chất kết dính rất có ý nghĩa đối với các ứng dụng trong môi trường nhiệt độ cao.
Một đặc tính đáng ngạc nhiên của vật liệu cứng là có thể được
tái chế. Chất kết dính hiệu suất cao được thiết kế để tái sử dụng và tái chế. Chất
kết dính được sử dụng, sau đó tách ra bằng nhiệt và áp suất, tái sử dụng nhiều
lần.
Vật liệu kết dích hiệu suất cao và bền vững này có thể được ứng
dụng cho hàng không vũ trụ, ô tô và chất kết dính xây dựng. Lợi ích to lớn của
vật liệu trong ngành công nghiệp và môi trường là tiết kiệm tài nguyên và giảm
chất thải.
Nhóm nghiên cứu có kế hoạch thương mại hóa công nghệ và đang
khám phá liên kết chéo động với những chất độn khác nhau nhằm phát triển chất kết
dính cứng, tối ưu hóa cho các bề mặt và với những chức năng liên kết cụ thể.