Các kỹ sư tại Đại học Illinois Chicago (UIC) Mỹ phát triển thành công vật liệu nano cho chất xúc tác, thúc đẩy hệ thống pin nhiên liệu trở thành hiên thực, cung cấp năng lượng cho xe điện.
Khác với pin lithium, công nghệ pin nhiên liệu sử
dụng các phản ứng hóa học do chất xúc tác điều khiển để tạo ra điện năng. Pin
Lithium thường đạt được phạm vi hoạt động 160-480 km trong một lần sạc, nhưng pin
điện có nhược điểm là chi phí sản xuất và vật liệu cathode cao, cần nhiều thời
gian để sạc.
Hệ thống pin nhiên liệu tận dụng những nguyên tố dồi dào như
oxy và hydro, có thể đạt được hơn 640 km trong một lần sạc, được thực hiện trong
vòng chưa đầy 5 phút. Nhược điểm chính là các chất xúc tác, được sử dụng để
kích hoạt các phản ứng chế tạo từ vật liệu quý hiếm (như bạch kim) hoặc quá
nhanh chóng bị phân hủy để có thể sử dụng trong đời sống thực tế.
Với sự phát triển của vật liệu phụ gia mới, các nhà khoa học
đã chế tạo được chất xúc tác sắt – nitơ – cacbon bền vững và rẻ tiền
hơn. Khi được đưa vào các phản ứng hóa học , vật liệu phụ gia bảo
vệ hệ thống pin nhiên liệu khỏi hai sản phẩm phụ ăn mòn chi tiết mạnh nhất: các
hạt không ổn định như nguyên tử, phân tử hoặc ion gốc tự do và hydro peroxit.
Kết quả công trình nghiên cứu của nhóm nhà khoa học được công
bố trên tạp chí khoa học Nature Energy .
Reza Shahbazian-Yassar, GS kỹ thuật cơ khí và công nghiệp tại
Đại học Kỹ thuật UIC và các đồng nghiệp sử dụng các kỹ thuật hiển vi hình ảnh
tiên tiến khảo sát các phản ứng với vật liệu, một chất phụ gia là các hạt nano
ôxít tantali-titan có chức năng quét và khử hoạt tính của các gốc tự do . Hình
ảnh độ phân giải cao của các cấu trúc nguyên tử cho phép các nhà khoa học xác định
những thông số cấu trúc cần thiết để phụ gia hoạt động.
GS Shahbazian-Yassar,
đồng tác giả nghiên cứu cho biết, trong phòng thí nghiệm nhóm nghiên cứu sử
dụng kính hiển vi điện tử để chụp những hình ảnh chi tiết đến độ phân giải
nguyên tử của vật liệu trong những điều kiện sử dụng khác nhau.
Thông qua các điều nghiên về cấu trúc, có thể biết rõ điều
gì đang xảy ra trong cấu trúc nguyên tử của các chất phụ gia, xác định kích thước
và đường kính của hạt nano khử gốc tự do, tỷ lệ tantali và oxit titan. Những
nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho biết về trạng thái chính xác của hợp kim
dung dịch rắn cần thiết cho phụ gia để bảo vệ pin nhiên liệu chống lại sự ăn
mòn và thoái hóa. "
Kết quả các thí nghiệm cho thấy, cần phải có một dung dịch rắn
gồm tantali và oxit titan, các hạt nano phải có kích thước khoảng năm nanomet,
tỷ lệ tantali trên titan oxit là 6-4 để chất xúc tác đạt hiệu quả cao nhất. Tỷ
lệ này là điều kiện then chốt cho những đặc tính loại bỏ các gốc tự do của vật
liệu hạt nano, dung dịch rắn hỗ trợ duy trì cấu trúc của môi trường phản ứng.
Khi vật liệu hạt nano khử gốc tự do được thêm vào các phản ứng
của hệ thống pin nhiên liệu, sản phẩm phụ hydro peroxit giảm xuống từ 51%
xuống còn 2%, mật độ dòng điện suy thoái của pin nhiên liệu giảm từ 33% xuống
chỉ còn 3 %.
Pin nhiên liệu là một
giải pháp thay thế hiệu quả đối với pin điện do phạm vi hoạt động cao hơn, khả
năng sạc nhanh, trọng lượng nhẹ hơn và thể tích nhỏ hơn, với điều kiện là có những
giải pháp kinh tế để tách và lưu trữ hydro”, nghiên cứu cung cấp một phương
pháp giúp nhanh chóng hiện thực hóa các phương tiện chạy bằng pin nhiên liệu và
các công nghệ pin nhiên liệu.