Ẩn sâu trong đại dương là hàng nghìn tỷ hạt nhựa phế thải, được gọi là vi nhựa. Những hạt vật chất khó phân hủy này đang gây ô nhiễm môi trường và làm tổn thương nặng nề các hệ sinh thái biển.
Nhằm mục đích giải phóng từ các đại dương 14 triệu tấn chất
thải khó phân hủy này, các nhà khoa học đang nghiên cứu những phương pháp sáng
tạo, thân thiện với môi trường để thu giữ và phá hủy vi nhựa. Hai nhà khoa
học Carmen Mayorga-Martinez và Martin Pumera thuộc Đại học Hóa học và Công nghệ
Praha, cùng đồng nghiệp phát triển một microrobot từ tính, được gọi là
MagRobot, cho mục đích này.
Khả năng “tiêu thụ” vi nhựa của MagRobot được lấy cảm hứng từ
đặc tính kết dính của chân cơ bắp trai biển, bao phủ trong một chất hóa học gọi
là 3,4-dihydroxyphenyl-L-alanine (DOPA), giúp trai biển bám dính vào các bề mặt
dưới nước.
Nhóm nhà khoa học phủ các hạt nano Fe3O4 từ tính bằng
polydopamine (PDA), một loại dopamine được polyme hóa, có cấu trúc và đặc tính
kết dính tương tự như DOPA nhằm hai mục đích: bắt dính các hạt nhựa và cố định những
enzym để phân hủy chúng. Những hạt nano sau khi thu thâp vi nhựa từ đại dường, sẽ
phân hủy bằng enzym.
Các MagRobot này có
thể di chuyển điều hướng độc lập trên các vùng nước đại dương nhờ tác động từ
tính Trái đất, dẫn hướng bởi từ tính của các hạt nano Fe3O4.
Những nano/microrobot được phát triển cho mục đích tương tự,
nhưng chuyển động của các hạt này phụ thuộc vào ánh sáng chứ không phải từ tính.
Điều đó khiến công năng của robot, hoạt động bằng ánh sáng mặt trời có hạn chế lớn
vì không thể hoạt động quá xa mặt nước, nơi ánh sáng không tới được.
Nhóm nghiên cứu cho biết, khác với nano / microrobots được
kích hoạt bằng ánh sáng, những nano/microrobots di chuyển bằng từ tính vượt qua
những hạn chế về thời tiết, cung cấp một phương pháp lọc nước không phụ thuộc
vào năng lượng và môi trường.
Trong đại dương, nano MagRobot di chuyển theo dòng từ trường
nhất định, thu thập các hạt vi nhựa. Lớp phủ PDA của robot chứa một loại enzyme,
được gọi là lipase, hỗ trợ phân hủy nhựa polycaprolactone (PCL).
Thử nghiệm trong phòng thí nghiệm, các nhà khoa học đánh giá
khả năng tái sử dụng MagRobots và nhận thấy rằng, sau sau hai lần sử dụng, MagRobot
cần được phủ lại lớp PDA.
Nhóm nghiên cứu hy vọng
sẽ thử nghiệm những vi hạt nano robot này trong thực tế. Các tác giả cho
biết: “MagRobots trên cơ sở PDA thân thiện sinh học, toàn bộ quá trình loại bỏ
vi nhựa không sử dụng hóa chất độc hại. Phương pháp tiếp cận này cung cấp
một giải pháp mang tính chiến lược “xanh”, thân thiện môi trường để xử lý vi nhựa,
đang gây ô nhiễm nặng nề đại dương."