Ngày 12/6, NASA và Boeing cho biết máy bay X, được thiết kế và chế tạo trong khuôn khổ dự án Trình diễn Công nghệ phương tiện bay bền vững, đã được Không quân Mỹ xác định tên gọi là X-66A.
Thông cáo báo chí của NASA cho biết, được Không quân Mỹ đặt
tên là X-66A, NASA sẽ cùng Boeing chế tạo máy bay - X này, tập trung theo hướng
phát triển công nghệ, đạt được mức phát thải bằng không từ hàng không thương mại,
phù hợp với Kế hoạch Hành động vì Khí hậu của Nhà Trắng.
Trạng thái máy bay X được áp dụng cho những chương trình
phát triển nhằm cách mạng hóa cấu hình máy bay. Những chiếc máy bay X chỉ được
thiết kế cho mục đích nghiên cứu và được sử dụng để thử nghiệm những thiết kế
và công nghệ. Không có chiếc máy bay X nào thực sự được đưa vào sản xuất hoặc được
dùng làm nguyên mẫu cho các phương tiện bay khác, chỉ có những công nghệ, phát
triển trên máy bay X sẽ được áp dụng cho những thiết kế máy bay khác.
Máy bay X do liên doanh NASA - Boeing nghiên cứu chế tạo, được không quân Mỹ định danh là X-66A. Ảnh minh họa NASA.
X-66A là máy bay X đặc biệt có tầm quan trọng quốc gia, được
chế tạo nhằm mục đích là mẫu nghiên cứu và thử nghiệm kỹ thuật, giúp hàng không
Mỹ đạt được mục tiêu không phát thải khí nhà kính ròng vào năm 2050.
Truyền thống tên gọi là máy bay X bắt đầu từ những năm 1940,
khi Ủy ban Cố vấn Quốc gia về Hàng không (NACA), tiền thân của NASA hiện nay đã
chế tạo một máy bay thí nghiệm công nghệ với sự hợp tác của Không quân và Hải
quân Mỹ. Kể từ đó, NASA đã chỉ định nhiều thiết kế khác nhau là máy bay X với
thiết kế gần đây là máy bay X, được định danh X-66A.
Dự án trình diễn phương tiện bay bền vững
Trong định hướng phát triển vươn tới những hành tinh, ngôi
sao và thiên hà ngoài vũ trụ, NASA cũng quan tâm đến những vấn đề, đang tác động
mạnh mẽ trên địa cầu. Ngành hàng không thương mại chiếm 2,5% lượng khí thải
carbon toàn cầu. hơn một nửa lượng khí nhà kính này thải ra từ máy bay thân hẹp,
những con ngựa thổ của vận tải hàng không hiện nay.
Dự án trình diễn công nghệ phương tiện bay bền vững được chính
phủ Mỹ trao vào đầu năm 2023, đặt mục tiêu cách mạng hóa thiết kế máy bay thân
hẹp, phát triển những thay đổi quan trọng mang tính cách mạng cho cấu trúc
phương tiện bay, như thiết kế cánh nâng chính mới.
NASA sẽ hợp tác với Boeing để phát triển máy bay -X trong dự
án chứng minh công nghệ này. Boeing sẽ sửa đổi cấu trúc thiết kế một máy bay
MD-90, rút ngắn thân máy bay, thay thế cánh và động cơ mới để phát triển một
phương tiện bay tiết kiệm nhiên liệu.
Máy bay X trình diễn công nghệ dự kiến sẽ có đôi cánh nâng
chính dài, mỏng với động cơ gắn phía dưới và một bộ khung khí động học để hỗ trợ
nâng. Thiết kế này được Boeing phát triển cho Dự án Trình diễn hàng không bền vững
của NASA, mang tên gọi là “Cánh chính có thanh giằng Transonic.
Thiết kế cánh nâng chính trên giàn transonic cho X-66A
Cả NASA và Boeing đã nỗ lực giành được trạng thái máy bay X khi dự án được trao cho liên doanh.
Todd Citron, giám đốc công nghệ của Boeing trong một tuyên bố
cho biết: "Chúng tôi vô cùng tự hào về tên gọi này vì X-66A sẽ là chiếc tiếp
theo trong những máy bay thử nghiệm, được sử dụng để chứng minh những công nghệ
đột phá, tạo lên những thay đổi mang tính cách mạng cho ngành hàng không dân dụng.
Với những kiến thức thu được từ thiết kế, chế tạo và thử
nghiệm bay, công ty sẽ có cơ hội định hình tương lai của phương tiện bày và
đóng góp vào chương trình khử carbon cho ngành hàng không dân dụng."
Những yếu tố đột phá của máy bay mới sẽ là cấu hình Cánh nâng
chính trên Giàn Transonic, hệ thống động cơ đẩy tiên tiến, cấu trúc thân mới và
sử dụng vật liệu tổng hợp thông minh, dự kiến sẽ giảm mức tiêu thụ nhiên liệu của
máy bay X 30% so với máy bay dân dụng thương mại thân hẹp tốt nhất hiện nay.
Boeing đang đầu tư khoảng 725 triệu USD cho máy bay X, NASA sẽ
đầu tư 425 triệu USD trong 7 năm, đồng thời cung cấp chuyên môn kỹ thuật và cơ
sở vật chất trong chương trình hợp tác phát triển công nghệ giảm phát thải này.
Bob Pearce, phó quản trị trưởng thuộc Ban Giám đốc Sứ mệnh
Nghiên cứu Hàng không của NASA phát biểu: “Để đạt được mục tiêu hàng không dân
dụng không phát thải ròng vào năm 2050, chúng tôi cần những ý tưởng thay đổi cấu
trúc phương tiện bay, tương tự như máy bay X-66A mà chúng ta sẽ bay. Với máy
bay X thử nghiệm , liên doanh NASA-Boeing đặt mục tiêu trọng tâm là chứng minh
được tính khả thi của những nhóm công nghệ mới như tiết kiệm năng lượng, giảm
khí thải, những yêu cầu quan trọng được đặt ra cho ngành hàng không dân dụng."