Theo Elon Musk, hai ứng dụng Neuralink cho người là khôi phục thị lực và giúp những người bị chấn thương cột sống có thể sử dụng các thiết bị kỹ thuật số, đồng thời kích hoạt ở con người “nhận thức siêu phàm”.
Liên doanh công nghệ y tế Neuralink của Elon Musk đã chia sẻ
những bản cập nhật công nghệ cấy ghép não trong sự kiện tuyển dụng “trình diễn
và nói” tối 30/11. Musk tuyên bố dự định cấy cho mình một bộ phận cấy ghép.
Elon Musk cho biết, 2 trong số những ứng dụng của công ty sẽ
nhằm mục đích khôi phục thị lực, ngay cả đối với những người mù bẩm sinh và ứng
dụng thứ 3 sẽ tập trung vào vỏ não vận động, phục hồi “chức năng toàn thân” cho
những bệnh nhân bị đứt tủy cột sống. “Chúng tôi tin rằng không có giới hạn vật
lý nào trong việc phục hồi chức năng toàn thân,” Musk nói.
Musk cho biết Neuralink có thể bắt đầu thử nghiệm công nghệ
vỏ não vận động trên cơ thể người sau sáu tháng nữa.
“Rõ ràng, chúng tôi muốn cực kỳ cẩn thận và chắc chắn rằng công
nghệ sẽ hoạt động tốt trước khi đưa một thiết bị vào cơ thể người, chúng tôi đã
nộp hầu hết các thủ tục giấy tờ cần thiết cho FDA,” ông nhấn mạnh.
Musk cũng cho biết ông có kế hoạch tự mua cho bản thân một ứng
dụng. “Bạn có thể cấy ghép một thiết bị Neuralink ngay bây giờ và thậm chí bạn
sẽ không biết đã cấy ghép. Ý tôi là, theo giả thuyết... Trên thực tế, tôi sẽ
làm với một trong những bản, được demo hôm nay…,”. Ông cũng nhắc lại điều đó
trên Twitter sau sự kiện này.
Vì không có thiết bị nào của Neuralink được thử nghiệm trên
người hoặc được FDA chấp thuận, nên những thông báo ngày 30/11 gây lên một làn
sóng của sự hoài nghi, Xing Chen, PGS tại Khoa Nhãn khoa thuộc Đại học Y khoa
Pittsburgh cho biết.
“Neuralink là một công ty không phải trả lời các cổ đông đại
chúng,” bà nói với CNBC trong cuộc phỏng vấn. “Tôi không biết có bao nhiêu sự
giám sát liên quan, nhưng tôi nghĩ điều rất quan trọng đối với công chúng cần
phải luôn ghi nhớ rằng trước khi bất kỳ thứ gì được FDA hoặc cơ quan quản lý
chính phủ nào phê duyệt, tất cả các tuyên bố đều cần phải rất, rất rõ ràng và
phải được kiểm tra với sự hoài nghi.”
Công ty Neuralink do Elon Musk và một nhóm các nhà khoa học
và kỹ sư khác thành lập vào năm 2016. Doanh nghiệp cố gắng phát triển các giao
diện não-máy tính, còn được gọi là BCI, kết nối não người với các máy tính để có
thể giải mã các tín hiệu thần kinh.
Musk đầu tư hàng chục triệu USD tài sản cá nhân vào công ty
và tuyên bố mà không có bằng chứng, rằng các thiết bị của Neuralink có thể kích
hoạt “nhận thức siêu phàm”, cho phép những người bị liệt vận hành điện thoại
thông minh hoặc tay chân robot bằng tư duy vào một ngày nào đó, đồng thời “giải
quyết” chứng tự kỷ và tâm thần phân liệt .
Bài thuyết trình của công ty ngày 30/11 lặp lại những tham vọng
cao cả này, khi Elon Musk tuyên bố “nghe có vẻ kỳ diệu, nhưng chúng tôi tin tưởng
rằng có thể khôi phục chức năng toàn bộ cơ thể cho một người bị đứt tủy sống.”
Elon Musk đã cho chiếu video về một con khỉ với con chip máy
tính trong hộp sọ đang chơi “trò chơi điện tử thần giao cách cảm”, trò chơi mà
Neuralink ra mắt lần đầu tiên hơn một năm trước . Vị tỷ phú đồng thời là CEO của
Tesla, SpaceX, chủ sở hữu mới của Twitter tuyên bố muốn cấy chip Neuralink vào
những người bị liệt tứ chi do chấn thương não hoặc cột sống để có thể ”điều khiển
chuột máy tính, điện thoại hoặc bất kỳ thiết bị nào chỉ bằng suy nghĩ.”
Neuralink hiện đang bị chỉ trích mạnh mẽ vì những cáo buộc thực
hiện các điều trị cho khỉ. Ngày 30/11, Ủy ban bác sĩ về Y học có trách nhiệm ra
tuyên bố yêu cầu Musk công khai chi tiết về những thí nghiệm trên khỉ dẫn đến
chảy máu trong, tê liệt, nhiễm trùng mãn tính, co giật, suy giảm sức khỏe tâm
lý và tử vong .
Tỷ phú Elon Musk thông báo về những cập nhật mới của Neuralink. Video The Tesla Space.
Anna Wexler, PGS về đạo đức y tế và chính sách y tế tại Trường
Y khoa Perelman thuộc Đại học Pennsylvania phân tích, các bài thuyết trình hào
nhoáng của Neuralink là điều bất thường đối với các công ty trong lĩnh vực thiết
bị y tế. Bà nhấn mạnh rằng, rất rủi ro khi khuyến khích những người khuyết tật
nghiêm trọng nuôi hy vọng, đặc biệt nếu người bệnh có thể bị thương khi cấy
ghép công nghệ Neuralink trong quá trình phẫu thuật.
Wexler khuyến khích mọi người hãy đội “chiếc mũ hoài nghi” về
những tuyên bố lớn của Neuralink.
“Từ góc độ đạo đức, tôi nghĩ rằng sự cường điệu đó rất đáng
lo ngại,” bà nói. “Không gian hoặc Twitter, đó là một câu chuyện, nhưng trong
môi trường y tế, rủi ro về sinh mạng sẽ cao hơn.”
Chen, chuyên gia về BCI, cho biết quy trình cấy ghép của
Neuralink sẽ yêu cầu các đối tượng phải trải qua một quy trình rất xâm lấn. Các
bác sĩ cần tạo một lỗ trên hộp sọ để đưa thiết bị vào mô não. Nhưng bà cho rằng
một số người sẽ sẵn sàng chấp nhận rủi ro.
“Có khá nhiều chứng rối loạn thần kinh như động kinh,
Parkinson và rối loạn ám ảnh cưỡng chế, trong đó mọi người được cấy ghép não và
những chứng rối loạn được điều trị khá thành công, giúp người bệnh có chất lượng
cuộc sống tốt hơn”, Chen nói. “Vì vậy, tôi cho rằng đã có một tiền lệ để thực
hiện cấy ghép công nghệ này.”
Bà Wexler cho biết, quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào
tính toán rủi ro - lợi ích cá nhân của từng bệnh nhân.
Neuralink không phải là công ty duy nhất đang cố gắng đổi mới
bằng giải pháp sử dụng BCI, nhiều công ty đã đạt được những bước tiến lớn trong
những năm gần đây. Blackrock Neurotech đang chuẩn bị đưa hệ thống BCI ra thị
trường vào năm 2023, khiến công nghệ trở thành BCI thương mại đầu tiên trong lịch
sử y tế. Synchron cũng nhận được sự chấp thuận của FDA vào năm 2021 để bắt đầu
thử nghiệm lâm sàng cho BCI, cấy ghép vĩnh viễn trên cơ thể con người và
Paradromics được cho là đang chuẩn bị bắt đầu thử nghiệm trên người vào năm
2023.
Những thông báo của Musk cho thấy, Neuralink sẽ sử dụng các
tín hiệu hướng trực tiếp vào vỏ não thị giác, một phương pháp mà một số nhóm nhà
khoa học đang theo đuổi “với thành công hạn chế”.
Phát ngôn viên của
Neuralink không trả lời ngay lập tức các email gửi đến văn phòng báo chí. TS
Jaimie Henderson, GS phẫu thuật thần kinh tại Đại học Stanford, cố vấn của
Neuralink cho biết một điểm khác biệt của Neuralink so với những thiết bị cấy
ghép khác là có khả năng tiếp cận các lớp sâu hơn của não và nói thêm: “Có rất
nhiều hệ thống khác nhau với nhiều lợi thế khác nhau.”