Tiêm chủng đang được triển khai hiệu quả trên toàn thế giới, diểm chung nhất mà xã hội quan tâm hiện nay là, liệu văcxin Covid-19 có thể gây viêm cơ tim sau khi tiêm chủng, đặc biệt là đối với trẻ em và những người trưởng thành trẻ tuổi.
Một nghiên cứu thống kê của nhóm nhà khoa học do GS Glen
Pyle thuộc Phòng thí nghiệm Tim mạch Phân tử, Đại học Guelph và Jennifer H
Huang PGS Tim mạch Nhi khoa, Đại học Khoa học & Sức khỏe Oregon đã làm rõ mối
quan hệ giữa bệnh viêm cơ tim và văcxin phòng Covid-19 cũng như nguy cơ của bệnh
này với những người đã nhiễm Covid-19. Nghiên cứu được công bố trên Tạp chí The
Conversation .
Sức khỏe tim mạnh là mối quan tâm trọng yếu trong đại dịch kể
từ khi Covid-19 bắt đầu. Tình trạng tim mạch là yếu tố gây nguy cơ nhập viện
cao nhất. Một số lượng lớn bệnh nhân nhập viện vì nhiễm SARS-CoV-2 có dấu hiệu
tổn thương tim, ngay cả sau khi hồi phục vẫn có tổn thương tim mạch lâu dài.
Tất cả những cuộc tranh luận về văcxin phòng Covid-19 thường
dẫn đến vấn đề sức khỏe tim mạch. Sự sụp đổ của cầu thủ bóng đá Đan Mạch
Christian Eriksen tháng 6/2021 tạo lên một suy luận lầm tưởng mối liên hệ giữa
đột tử do suy tim và tiêm vacxin ở các vận động viên, kéo dài nhiều tháng sau
đó.
Những con số thống kê cho thấy những mối liên quan giữa Covid-19,
văcxin và bệnh viêm cơ tim, làm rõ ảnh hưởng cụ thể của tiêm văcxin đối với tim
mạch
Viêm cơ tim là tình trạng viêm nhiễm cơ phổ biến nhất do virus
như cúm, coxsackie, viêm gan hoặc herpes gây ra. Các nguyên nhân khác có thể là
vi khuẩn, nấm, độc tố, hóa trị liệu và các tình trạng tự miễn dịch.
Một số loại virus lây nhiễm vào cơ tim và gây tổn thương trực
tiếp cho tim, những loại khác gây tổn thương tim gián tiếp thông qua hệ thống
miễn dịch.
Kích hoạt hệ thống miễn dịch để phản ứng với nhiễm trùng sẽ thúc
đẩy giải phóng các chất hóa học trong cơ thể, được gọi là cytokine loại bỏ nhiễm
trùng. Trong một số trường hợp khác nhau, mức độ cytokine tăng cao bất thường, tạo
ra "cơn bão cytokine" gây tổn thương cơ tim.
Trước đại dịch Covid-19, tỷ lệ mắc bệnh viêm cơ tim khoảng từ
1 đến 10 trường hợp trên 100.000 người mỗi năm. Tỷ lệ viêm cơ tim cao nhất ở
nam giới từ 18 đến 30 tuổi. Hầu hết những trường hợp viêm cơ tim trong nhóm
nguy cơ cao nhất thường là những người khỏe mạnh và năng động .
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Mỹ, nguy cơ
bị viêm cơ tim sau khi nhiễm Covid-19 cao hơn nhiều, 146 trường hợp trên
100.000 người. Nguy cơ cao hơn với nam giới, người lớn tuổi (từ 50 tuổi trở
lên) và trẻ em dưới 16 tuổi.
Cầu thủ bóng đá Alphonso Davies, 21 tuổi thuộc đội
tuyển nam quốc gia Canada, buộc phải ngồi ngoài vì viêm tim sau khi nhiễm Covid-19.
Viêm cơ tim sau khi tiêm văcxin Covid-19 rất hiếm và nguy cơ
nhỏ hơn nhiều so với nguy cơ tổn thương tim liên quan đến nhiễm Covid-19.
Theo kết quả một nghiên cứu ở Israel , nguy cơ mắc bệnh viêm
cơ tim sau tiêm văcxin là 2,13 trường hợp trên 100,000 người đã tiêm chủng, trong
phạm vi thường thấy ở dân số nói chung. Kết quả này phù hợp với những nghiên cứu
khác ở Mỹ và Israel, tỷ lệ chung của bệnh viêm cơ tim sau tiêm văcxin từ 0,3 đến
5 trường hợp trên 100.000 người.
Trong những trường hợp viêm cơ tim hiếm gặp sau khi tiêm văcxin
phòng Covid-19, phần lớn là nhẹ và khỏi nhanh chóng.
Tỷ lệ mắc bệnh viêm cơ tim cao nhất sau khi tiêm văcxin mRNA
xảy ra trong vòng 3 đến 4 ngày sau mũi tiêm thứ 2 ở nam giới dưới 30 tuổi.
Trong dữ liệu nhi khoa , độ tuổi trung bình là 15,8 tuổi với hầu hết bệnh nhân
là nam (90,6%) và da trắng (66,2%) hoặc Tây Ban Nha (20,9%). Chưa có những dữ
liệu đáng tin cậy về các mũi tiêm tiếp theo ở nhóm tuổi này.
Hầu hết các nghiên cứu cho thấy lợi ích rõ ràng của tiêm vắc
xin COVID-19 mRNA đối với bệnh viêm cơ tim. Chỉ có một nghiên cứu của nhóm nhà
khoa học do Martina Patone dẫn đầu, từ Đại học Oxford cho thấy kết quả mơ hồ về
tăng tỷ lệ viêm cơ tim với những nam giới dưới 40 tuổi.
Trong quá trình nghiên cứu những tác động nguy hại của nhiễm
SARS-CoV-2 đối với tim mạch và các vấn đề khác trong tiêm chủng văcxin phòng
Covid-19 với những người trẻ tuổi, kết quả cho thấy văcxin Moderna gây ra nguy cơ viêm cơ tim cao hơn so
với văcxin Pfizer .
Lây nhiễm SARS-CoV-2 sẽ dẫn đến nguy cơ bệnh tim mạch mà chủ
yếu là viêm cơ tim. Các phương pháp điều trị viêm cơ tim khác nhau phụ thuộc
vào mức độ nghiêm trọng của bệnh lý. Người lớn bị viêm cơ tim dạng nhẹ thường
chỉ cần nghỉ ngơi và dùng thuốc chống viêm không steroid (NSAIDS) như
ibuprofen.
Những trường hợp nghiêm trọng hơn cần sử dụng thuốc hoặc thậm
chí các thiết bị hỗ trợ tuần hoàn cơ học như thiết bị hỗ trợ tâm thất trái hỗ
trợ chức năng tim. Một số trường hợp nặng hơn, quá trình điều trị không còn hiệu
quả đòi hỏi phải ghép tim.
Đối với các nhóm bệnh nhân dưới 21 tuổi, những người có triệu
chứng nhẹ chỉ dùng NSAID hoặc không dùng liệu pháp chống viêm nào. Bệnh nhân có
những triệu chứng nghiêm trọng hơn có thể điều trị bằng các liệu pháp mạnh hơn
bao gồm immunoglobulin tiêm tĩnh mạch, glucocorticoid hoặc colchicine ngoài
NSAID.
Người lớn có bênh viêm cơ tim do Covid-19 có kết quả xấu hơn
các trường hợp không có nguồn gốc từ Covid-19, nguy cơ tử vong cao hơn.
Hơn 80% trường hợp viêm cơ tim không liên quan đến lây nhiễm
Covid-19 hoặc liên quan đên tiêm văcxin Covid-19 tự khỏi, khoảng 5% bệnh nhân tử
vong hoặc cần ghép tim trong vòng một năm sau chuẩn đoán.
Người trưởng thành bị bệnh viêm cơ tim có nguồn gốc từ Covid-19
có kết quả kém hơn so với những trường hợp không liên quan đến Covid-19, nguy
cơ tử vong cao hơn. Bệnh viêm cơ tim liên quan đến nhiễm trùng SARS-CoV-2 chỉ
là một trong những bệnh tim liên quan đến Covid-19, những bệnh tim mạch khác
cũng có kết quả tồi tệ hơn nếu so với các trường hợp không nhiễm Covid-19.
Những trường hợp viêm cơ tim sau khi tiêm văcxin phòng Covid-19,
phần lớn các trường hợp đều nhẹ và khỏi nhanh chóng. Những người trưởng thành,
95% trường hợp được coi là nhẹ . Đối với trẻ em, 98,6% là nhẹ và chưa có báo
cáo nào về nhu cầu hỗ trợ tim cơ học hoặc tử vong. Tất cả những trẻ em bị yếu
tim sau khi tiêm văcxin đều bình thường hóa hoàn toàn chức năng tim trong quá
trình theo dõi.
Những diễn biến phức tạp của đại dịch toàn cầu, kết hợp với
những phát triển nhanh chóng trong quá trình nghiên cứu và điều trị khiến công
chúng khó có thể nhận được đầy đủ tất cả những thông tin về rủi ro và lợi ích của
văcxin Covid-19. Thực tế này đòi họi các tổ chức y tế thế giới phải theo dõi chặt
chẽ mọi diễn biến và có những phản ứng kịp thời để bảo vệ sức khỏe và phúc lợi xã
hội./.