Phát triển dựa trên các nền tảng của đô thị thông minh, hệ sinh thái
du lịch với công nghệ số được sử dụng để nâng cao trải nghiệm của khách
du lịch thông qua mạng lưới kết nối các nhà cung cấp dịch vụ cũng như là
cơ sở hạ tầng CNTT-TT thông minh.
Mô hình phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh bền vững, gắn liền
với thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội bao gồm 6 mảng chính tập
trung mang lại giá trị cao hơn cho khách du lịch và mở ra các cơ hội
phát triển kinh tế cho tỉnh vùng, kinh doanh mới cho các doanh nghiệp
tham gia vào thương mại trong ngành công nghiệp du lịch.
An ninh thông minh sử dụng nền tảng công nghệ số làm
đòn bẩy để giúp cho các vùng có du lịch là ngành kinh tế trọng điểm tạo
ra các yếu tố cạnh tranh trong các sản phẩm dịch vụ hướng đến trải
nghiệm an toàn. Ví dụ, công nghệ Internet vạn vật IoT cho phép kết nối
dữ liệu giao thông và các địa điểm quan trọng đã được tích hợp với
camera giám sát để để đảm bảo an ninh cho khách du lịch hay công nghệ
GPS hỗ trợ trong việc tìm ra điểm đến.
Vùng biển đảo Marius đã ứng dụng hệ thống CNTT-TT mới để nâng cao hệ
thống an ninh, giám sát chủ động, hỗ trợ các trường hợp khẩn cấp và quản
lý khủng hoảng. Với chiến lược tập trung vào sự an toàn, Marius đã dần
phục hồi lại tăng trưởng của ngành kinh doanh du lịch của mình (4).
Ứng dụng thông minh đang làm thay đổi ngành du lịch
với nhiều tính năng tích hợp mới. Ngoài các tính năng cơ bản cho phép
người sử dụng tìm kiếm thông tin, đặt phòng khách sạn, vé máy bay, thì
các ứng dụng còn có thể sử dụng trí tuệ nhân tạo AI để đưa ra những trải
nghiệm dành cho nhu cầu của từng cá nhân như danh sách các điểm tham
quan, nhà hàng hay trải nghiệm độc đáo dựa trên lịch sử hành trình trước
đó.
Xu hướng siêu ứng dụng với các tính năng tích hợp đã giúp cho các nhà
cung cấp dịch vụ có thể kết nối thành một hệ sinh thái cung cấp một
hành trình du lịch hiệu quả hơn. Ví dụ như ứng dụng AroundMe gợi ý những
điểm du lịch xung quanh vị trí hiện tại và tích hợp với các ứng dụng
khác cho phép đặt chỗ, thanh toán và tương tác với các khách du lịch
khác (5).
Mạng lưới CNTT-TT thông minh được xây dựng trên nền
tảng kết hợp các công nghệ số như thực tế ảo-AR, robot, trí tuệ nhân
tạo-AI, tạo hình 3D hay dữ liệu lớn-Big data. Đây cũng là nhân tố chính
trong các chiến lược quy hoạch phát triển các khu đô thị du lịch có mạng
lưới điện thông minh Smart-grid.
Mạng lưới này phân phối điện một cách hiệu quả hơn và từ đó có thể
giúp tiết kiệm năng lượng. Vì vậy, đây cũng được coi là một trong những
giải pháp xanh để phát triển du lịch sinh thái bền vững. Trung tâm kinh
tế đổi mới sáng tạo Jeju, Hàn Quốc đã triển khai và ghi nhận được các
thành công đầu tiên của công nghệ lưới điện thông minh trong chiến lược
giúp đảo Jeju trở thành một hòn đảo đi đầu về du lịch xanh (6).
Di chuyển thông minh bao gồm mạng lưới các tuyến
giao thông công cộng kết nối được hầu hết các điểm du lịch trong các
vùng nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho du khách trong việc di chuyển
để tham quan, mua sắm, vui chơi giải trí, và nghỉ dưỡng. Trong đó, sự
kết hợp CNTT-TT vào cơ sở hạ tầng đang có sẵn sẽ giúp cho mạng lưới giao
thông nâng cao chất lượng dịch vụ.
Chẳng hạn như thành phố du lịch Barcelona có On-demand Bus Service-mô
hình dịch vụ xe buýt theo yêu cầu đã được thử nghiệm thành công từ năm
2018 đến nay. Bất kỳ ai cũng có thể đi từ điểm này đến điểm lân cận khác
và sử dụng các phương tiện công cộng khác bằng vé và thẻ đi lại trong
một hệ thống tích hợp.
Tất cả những gì người dùng cần làm là đăng ký và yêu cầu dịch vụ bằng
ứng dụng hoặc liên hệ qua đường dây nóng miễn phí. Xe sau đó sẽ đến
trạm vào thời gian được yêu cầu. Ngoài ra, du khách có thể sử dụng xe
đạp công cộng đi khắp thành phố và có thể kiểm tra vị trí của mình thông
qua ứng dụng điện thoại thông minh. Việc này sẽ khuyến khích các hoạt
động đi lại thân thiện với môi trường hơn (7).
Đào tạo thông minh bao gồm cung cấp các chương trình
đào tạo phù hợp, là một phần quan trọng trong chiến lược phát triển
kinh tế ngành bền vững. Sự xuất hiện của các nền tảng trực tuyến và công
nghệ số sẽ tạo ra nhu cầu cho nguồn nhân lực với những kỹ năng số. Các
chương trình đào tạo nâng cao kỹ năng làm việc trên nền tảng số là cần
thiết để tăng khả năng thích ứng với ‘bình thường mới’.
Các trung tâm đào tạo nghề và trường du lịch sẽ đóng vai trò quan
trọng trong mô hình phát triển bền vững này. Ví dụ, các hiệp hội hướng
nghiệp ở Hàn Quốc cung cấp các dịch vụ định hướng nghề nghiệp hỗ trợ
những người lao động trẻ trong ngành trang bị kỹ năng cần thiết cho thị
trường. Ngoài ra, vai trò của chính quyền cũng đóng vai trò quan trọng
trong việc đưa ra các chính sách phát triển nguồn nhân lực.
Chẳng hạn như, chính phủ Singapore đưa ra các chương trình cung cấp
Chứng chỉ Kỹ năng của Lực lượng Lao động (MOM SG 2016) và trang web
SkillsFuture SG cho phép người lao động lên kế hoạch phát triển nghề
nghiệp trong ngành và các doanh nghiệp có dữ liệu để đánh giá nhu cầu
nhân lực trước mắt và trong tương lai gần của mình (8).
Mạng lưới kết nối thông minh bao gồm hệ thống các
khách sạn, khu nghỉ dưỡng, lữ hành, doanh nghiệp địa phương vừa và nhỏ
(DNVVN) cung cấp các dịch vụ giải trí, ẩm thực, trường đào tạo du lịch,
và dịch vụ vận chuyển du lịch… Sự liên kết chặt chẽ này sẽ giúp cho các
DNVVN địa phương tham gia vào mô hình tăng trưởng kinh tế.
Chẳng hạn như chương trình ‘Kết nối du lịch’ của Mexico khuyến khích
và tạo điều kiện cho các DNVVN trong ngành kết nối với nhau để cùng phát
triển, đặc biệt là liên kết ở cấp độ địa phương và vùng thông qua các
nền tảng tương tác trực tuyến trên mọi thiết bị. Ngoài lợi ích từ các
nhà cung cấp, DNVVN còn được tài trợ bởi các ngân hàng phát triển tại
Mexico để xây dựng các sản phẩm du lịch mới, đặc trưng cho từng địa
phương (9).
Tóm lại, du lịch thông minh trở thành xu hướng tất yếu, trong đó công
nghệ đóng vai trò rất quan trọng. Việt Nam mới bắt đầu trên con đường
khai thác tiềm năng giàu có, xây dựng ngành du lịch bền vững.
Chỉ số năng lực cạnh tranh du lịch và lữ hành Việt Nam đứng thứ 63/140,
theo xếp hạng năm 2019 của WEF cho thấy có sự cải thiện 3,8 điểm so với
năm 2015 (10).
Tuy nhiên, chỉ số này vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực.
Việt Nam sẽ cần có các cơ chế chính sách hỗ trợ ứng dụng công nghệ, hoàn
thiện hạ tầng và đẩy mạnh đầu tư ứng dụng công nghệ cho các hoạt động
quản lý, kinh doanh du lịch.
Vì vậy, phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh với sự hợp tác,
phối hợp chặt chẽ từ các bộ, ngành liên quan cũng như sự tham gia của
các địa phương và doanh nghiệp sẽ là câu trả lời cho bài toán này để
giúp cho các tỉnh/thành có ngành du lịch làm ngành kinh tế mũi nhọn có
đủ nguồn lực vượt qua thách thức của đại dịch để phát triển bền vững
trong tương lai.
Nguồn tham khảo
(1) OECD. 2004 E-tourism: An Innovative Approach For The Small And Medium-sized Tourism Enterprises (Smtes) In Korea
(2) Springer link. Smart tourism: foundations and developments
(3) Researchgate. 2018 The 6th Asian
Academic Society International Conference (AASIC) A Transformative
Community: Asia In Dynamism, Innovation, And Globalization The Novel
Paradigm Of “Economic Driven Smart City” To The Sustainability
(4) Huawei. Building a Safe Mauritius, the Inspiration for Heaven
(5) Aroundmeapp.com
(6) Gsma. 2012 South Korea: Jeju Island Smart Grid Test-Bed Developing Next Generation Utility Networks
(7) CRM. 2021 The CRM collaborates with the on-demand bus service expansion in Barcelona
(8) APEC. 2017 Developing the Tourism Workforce of the Future in the APEC Region
(9) APEC. 2019 SMEs’ Integration into Global Value Chains in Services Industries: Tourism Sector
(10) World Economic Forum. 2019 Travel & Tourism Competitiveness Index.
Nguồn: FPT Digital