Sau 20 năm, Matt Gross tự hỏi liệu những người thân thương nhất của mình có hạnh phúc như ông từng cảm nhận trước đó khi tới Việt Nam.
Khi Việt Nam và Mỹ vừa tái thiết lập quan hệ ngoại giao khoảng 20 năm trước, Matt Gross vẫn chỉ là một cậu thanh niên mới tốt nghiệp, mang theo giấc mơ tới miền đất lạ. Sau một năm sống ở Sài Gòn, Matt đã yêu say đắm những con phố tấp nập và người dân đôn hậu, nhiệt tình. Trong suốt cuộc đời với nhiều chuyến đi, Việt Nam vẫn là "mối tình đầu" đích thực và sâu sắc nhất của ông.
Mùa hè năm 2016, khi thời gian nghỉ được kéo dài, Matt quyết định dẫn gia đình tới đất nước anh yêu thích nhất. Dưới đây là lời kể về chuyến đi đặc biệt của anh ở Việt Nam được New York Times chia sẻ gần đây.
Matt quay trở lại Việt Nam hàng chục lần nhưng chưa bao giờ
đưa gia đình đi cùng. Vợ anh là người Đài Loan nên mỗi kỳ nghỉ, gia đình ông sẽ ưu tiên về quê vợ. Ảnh: NYT.
"Đó là vào cuối tháng 8, khi nhiệt độ khoảng 32 độ và không khí ẩm ướt. Vợ tôi, Jean, hai cô con gái Sasha, Sandy và tôi bắt đầu cuộc hành trình. Chúng tôi thuê một nhà nghỉ qua Airbnb. Đó là một căn hộ ở trung tâm Quận 1 với hai phòng ngủ, sàn lát gạch, có điều hòa. Bên ngoài cửa sổ, những tán cây xen với những đường dây diện. Phía dưới thấp thoáng những chiếc ghế nhựa của quán cà phê ngoài trời, khuất bên những bức tường dài trống trải.
Sau khi rời khỏi phòng trọ, chúng tôi nắm tay nhau bước vào vòng xoáy giao thông với niềm tin những chiếc xe kia đang chào đón gia đình mình. Điều gia đình tôi cần làm là băng qua những con phố mang dáng dấp Sài Gòn xưa để tới một cửa hàng ăn trưa. Bên đường là tiếng người, tiếng còi xe ầm ĩ. Không khí xung quanh trộn lẫn những mùi hương trái cây, rau, cá, thịt và cảnh vật đầy màu sắc. Nhưng những quý cô đi cạnh tôi thì không mấy vui vẻ, với ánh mắt đầy lo lắng và những bước chân mệt mỏi. Thậm chí tôi phải bế đứa nhỏ 7 tuổi rưỡi, đứa còn lại lên tiếng: "Sắp tới nơi chưa ạ?".
15 phút sau chúng tôi yên vị trong quán Chị Tuyền, gọi bún thịt nướng. Lũ trẻ ăn ngon lành, dường như chúng đã quên đi chặng đường vừa nãy. Sandy còn mải mê chơi đùa với một con mèo nhỏ trong quán.
Ngoài trời, mưa bắt đầu rơi nặng hạt. Chúng tôi bị mắc kẹt ở đó, nhưng lúc này tôi chỉ muốn ở đây chứ không phải một nơi nào khác trên thế giới.
Một người phụ nữ nướng thịt cho khách tại quán ăn. Ảnh: Justin Mott.
Từ quán bún, tôi dẫn gia đình mình tới thăm người bạn từ lâu. Đó là Phạm Quỳnh Anh, một nhà sản xuất video với vóc dáng mảnh mai và thanh lịch. Bây giờ, cô là chủ một cửa hàng hoa của TP HCM. Nằm trong con ngõ còn thi công dang dở, tiệm cà phê và cửa hàng hoa được trang trí với vẻ đẹp cổ điển. Nơi này giống như một ốc đảo với vẻ đẹp tinh tế, tươi mát mà không một du khách nào có thể bỏ qua.
Dạo phố ở Sài Gòn cũng mang lại cho người ta một cảm giác mới mẻ. Trung tâm Sài Gòn vẫn là khung cảnh Nhà hát Lớn hơn 120 tuổi đời và chợ Bến Thành. Tuy nhiên, nhiều trung tâm thương mại đã mọc lên. Trong trí nhớ của Matt, năm 1996, chỉ có một khu mua sắm là Saigon Superbowl nằm gần sân bay. Lúc đó, mọi người đều lúng túng và rụt rè khi đi chiếc thang cuốn duy nhất của thành phố. Còn bây giờ, chỉ có một người phụ nữ ăn mặc sang trọng, đi giày cao gót, phải bám chặt tay cầm khi thang chạy lên.
Những ngôi chợ với đủ mặt hàng nhiều màu sắc ở TP HCM. Ảnh: NY Times.
Mỗi chuyến đi là cơ hội để tôi so sánh Việt Nam xưa và nay, đôi khi tôi cảm thấy thất vọng. Con đường dọc theo kênh Bến Nghé đã được mở rộng với cảnh quan hiện đại, luôn ngập tràn ánh nắng. Nhưng tòa nhà cũ đã bị phá bỏ, trong đó có một nhà xe biến thành một quán ốc vào buổi tối.
Tuy nhiên, Sasha rất thích không gian này. Nhìn ra ngoài cửa sổ, con bé nói: "Con thích nơi này của Việt Nam. Nó rất hiện đại, sạch sẽ và có vẻ tốt. Còn các phần khác thì…". Con bé bỏ dở nhưng tôi hiểu ẩn ý phía sau. Tôi biết tại sao gia đình tôi không thích thú với Việt Nam. Thời tiết quá nóng, và họ không phải là tín đồ của bụi bẩn, ồn ào, hỗn độn và những đám côn trùng. Tôi hiểu, giống với New York, TP HCM không tồn tại chỉ để phục vụ mỗi du khách, mà còn cho chính những người nơi đây. Họ sống ở đây để làm việc, chứ không để trang hoàng thành phố thành khu du lịch.
Ngày cuối cùng trước khi tiếp tục tới Nha Trang, tôi đặt vé cho cả nhà tới Địa đạo Củ Chi. Những đứa trẻ của tôi tận hưởng khoảng thời gian tuyệt vời ở đây khi chúng được trèo leo, lăn lê bò toài thỏa thích. Trái tim tôi trở nên ấm áp hơn, khi tôi thấy Sasha tuyên bố: "Nơi đây thật tuyệt vời!". Tôi nhận ra, những đứa trẻ đang là du khách. Chúng thích chơi đùa và thử những thú vui dễ dàng. Chúng đang tận hưởng kỳ nghỉ của mình.
Tôi biết chắc, ngày chúng tôi quay lại Việt Nam sẽ không xa. Khi những đứa trẻ lớn lên, có lẽ chúng sẽ tò mò muốn biết Việt Nam đã thay đổi như thế nào. Và khi đó, chúng tôi có thể so sánh Việt Nam trong ký ức với một Việt Nam khác trong tương lai.
Vân Phạm