Đến du lịch Quan Lạn ngoài việc được tận hưởng bầu không khí trong lành hay đắm mình bên bờ cát trắng với làn nước trong xanh thì khi đến nơi đây bạn còn được tìm hiểu và khám phá về lịch sự của hòn đảo xinh đẹp này qua cụm di tích Đình - Chùa- Đền - Nghè Quan Lạn.
1. Đình Quan Lạn:
Điểm tham quan đầu tiên mà tôi muốn giới thiệu cho các bạn đó chính là đình Quan Lạn. Là một trong hai ngôi đình cổ nhất của tỉnh Quảng Ninh, đình Quan Lạn được xây dựng từ thời Hậu Lê (khoảng thế kỷ 17), thờ Vua Lý Anh Tông (1138 – 1175), thành hoàng làng và các vị tiền bối có công quai đê lập ấp.
Đình được xây dựng theo kiến trúc kiểu chữ công, bao gồm tiền đường và hậu cung còn mái đình lợp ngói vẩy, các đầu đao uốn cong, trên bờ nóc đắp hình lưỡng long chầu nguyệt. Đình có 32 cột cái, 26 cột quân được làm bằng gỗ lim và gỗ mần lái - loài cây chỉ có trên đảo đá Ba Mùn. Các bức cốn, đầu bẩy, đầu dư, câu đầu, cửa võng… của đình được chạm khắc tinh xảo hình tượng rồng, phượng, hoa, lá.
2. Chùa Quan Lạn:
Nằm ngay cạnh đình Quan Lạn là chùa Quan Lạn (hay có tên gọi khác là Linh Quang tự) thờ Phật và mẫu Liễu Hạnh và cụ Hậu. Tương truyền cụ Hậu là một bà lão ở Quan Lạn không chồng con, sinh thời hiền lành, phúc đức, chăm chỉ làm ăn để dành một số tiền của.Cụ Hậu đã dâng toàn bộ tài sản của mình cho nhà chùa. Dân làng đã tạc tượng cụ Hậu - là bức tượng dân gian khá đặc sắc còn lưu giữ và thờ trong chùa. Qua cổng tam quan chùa là bái đường và hậu cung. Hiện chùa còn lưu giữ hệ thống tượng Phật mang đậm phong cách điêu khắc thời Nguyễn; các bức hoành phi, câu đối và sắc phong.
3. Đền Quan Lạn:
Đền Quan Lạn nằm kế bên chùa Quan Lạn, là nơi thờ 3 anh em họ Phạm Từ đền Quan Lạn, Nghè Quan Lạn
Nghè Quan Lạn nằm về phía đông bắc của đảo Quan Lạn trên trục đường chính Quan Lạn đi khu du lịch Minh Châu cách đình khoảng 1,2km. Nghè cũ sau khi bị hỏng đến năm 1986 được xây dựng lại khang trang, dân làng long trọng rước Bài vị, sắc phong đức thánh về an toạ tại nghè. Hàng năm đúng vào ngày 16/6 âm lịch, dân làng làm lễ rước bài vị, sắc phong của ngài từ nghè về đình tổ chức hội chèo bơi truyền thống và ngày 19/6 âm lịch làm lễ xa giá hoàn cung rước bài vị, sắc phong của ngài về nghè.
4. Nghè Quan Lạn:
Nghè Quan Lạn hay Nghè Trần Khánh Dư toạ lạc ở thôn Thái Hoà, xã Quan Lạn, huyện Vân Đồn, nằm trong Cụm Di tích Lịch sử, Kiến trúc – Nghệ thuật đình, chùa, miếu, nghè Quan Lạn. Nghè thờ Thành hoàng làng Quan Lạn là Trần Khánh Dư nên nhân dân gọi nghè thờ Nhân Huệ Vương Trần Khánh Dư.
Nghè kiến trúc kiểu chữ “Đinh”, gồm tiền đường và hậu cung. Tiền đường có ba gian, hai chái, bốn mái, lợp ngói mũi hài, các đầu đao góc mái uốn cong đầu rồng, đầu kìm đắp nổi đầu rồng ngậm bờ nóc, bờ dải đắp hình nghê chầu. Hậu cung có ba gian, hai chái, ngăn cách giữa hậu cung với tiền đường bằng bức tường cửa gỗ. Toàn bộ hệ thống cửa ra vào và cấu kiện kiến trúc bên trong được làm bằng gỗ lim, chạm khắc công phu, tỷ mỷ, mô phỏng theo phong cách thời Trần và mới được trùng tu tôn tạo, nhưng rất cổ kính trang nghiêm, vẫn còn lưu giữ được rất nhiều hiện vật cổ giá trị, có niên đại từ thời Hậu Lê, thời Nguyễn.
Nguồn: Vietgoing.com