Hàng năm, cứ đến ngày 14 đến ngày 16 tháng Tám Âm lịch, người dân phường Cẩm Thượng ở thành phố Hải Dương lại tưng bừng mở hội với mục đích để tưởng nhớ tới công đức của đức thánh Khai Thiên Thể Đạo, người đã có công lao trong việc phò giúp vua Hùng Vương thứ 18 dẹp giặc xâm lược, giữ yên bờ cõi.

Đình Hàn Bơi là nơi thờ đức thánh Khai Thiên Thể Đạo. Theo lưu truyền, đức thánh Khai Thiên Thể Đạo tên thật là Hán Công Đạt, là người làng Phương Độ thuộc phường Cẩm Thượng, tp Hải Dương.

 

 Di tích đình, đền Hàn Bơi

Từ khi sinh ra Ngài đã có dung mạo phi thường, lại nổi tiếng là một người trí tuệ hơn người nên đã sớm trở thành một nhân tài có văn võ song toàn, học sâu, biết rộng.

Thời vua Hùng Vương thứ 18, nước Việt bị quân Xích Quỷ xâm lược. Vua Hùng đã nhiều lần cử các tướng tài đi diệt giặc nhưng vẫn không dẹp yên được, chính vì vậy, Vua bèn cử Hán Công Đạt đi và phong cho ông bốn chữ “Hùng vĩ Việt nhân”, phong cho ông chức Đại tướng tổng chỉ huy bộ binh mã, thủy, để tiêu diệt quân giặc.

Rước kiệu trong lễ hội đình Hàn Bơi tại Hải Dương.

Với kế sách của ông, quân Việt đã đại thắng. Không chỉ nổi tiếng bởi tài năng thao lược, đại tướng Hán Công Đạt còn là một vị quan đức độ, rất được lòng dân chúng. Khi tuổi đã cao, ông xin từ giã quan trường về làng Phương Độ sinh sống với dân làng.

Để tưởng nhớ tới công đức cua ông, sau khi ông qua đời, dân làng đã lập đền thờ, quanh năm dâng hương bày tỏ sự tôn kính. Ngày nay, đình Hàn Bơi nằm tại phường Cẩm Thượng ở tp Hải Dương, hướng về phía sông Thái Bình, là một địa điểm sinh hoạt tâm linh và tín ngưỡng linh thiêng của nhân dân quanh vùng.

Hàng năm, cứ đến ngày hội, từ ngày 14 tới 16 tháng 8 Âm lịch, nhân dân phường Cẩm Thượng lại tưng bừng mở hội truyền thống đình Hàn Bơi nhằm tưởng nhớ tới công lao to lớn của đức thánh.

Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ truyền thống và các trò chơi dân gian. Ngoài ngày chính lễ ra, lễ hội này còn được tổ chức vào dịp 10 tháng 3 Âm lịch với các hoạt động giống ngày chính lễ.

Biểu diễn múa rồng trong lễ hội.

Trước ngày diễn ra lễ hội, người dân phường Cẩm Thượng đã chuẩn bị hương hoa để lên đình dâng hương. Phần lễ diễn ra rất trang nghiêm với nhiều lễ tế, lễ dâng hương lên đức thánh và lễ rước.

Lễ rước với đoàn kỳ lân, trống, cờ thần, chiêng, bát biểu, phường bát âm, chấp kích, các bàn kiệu bày 18 cái bánh trưng, 18 cái bánh dày, đội lễ mâm hoa quả, kiệu long đình để rước sắc Thành hoàng, kiệu bát cống được bắt đầu từ đình Phương Độ đi đến đình Hàn Bơi.

Bánh trưng và bánh dày trong lễ vật chính là để tượng trưng cho 18 đời vua Hùng, và cũng là lễ vật để dân làng dâng lên tổ tiên. Đặc biệt,  khi lễ dâng hương lên đức thánh  kết thúc sẽ là nghi lễ thả cá chép. Thả 18 con cá chép để tượng trưng cho sự bình yên của xã hội, cầu cho quốc thái dân an, mùa mang tốt tươi.

Hội thi bơi chải truyền thống trên sông Thái Bình.

Sau phần lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm, phần hội sẽ diễn ra trong bầu không khí sôi động, mà đặc biệt nhất là hội thi bơi thuyền trải truyền thống được rất nhiều người mong đợi.

Cuộc thi bơi thuyền trải đã tái hiện một cách sống động cảnh Hán Công Đạt dùng thuyền nhỏ để dẹp giặc Xích Thủy trong lịch sử, nhằm hun đúc tinh thần và sự tự hào dân tộc trong lòng mỗi người dân của phường Cẩm Thượng, đồng thời ca ngợi công đức của ngài , để cổ vũ tinh thần thượng võ của người dân Việt Nam.

Theo tục truyền rằng, lễ hội đình Hàn Bơi xưa kia có màn rước nước trên sông được tổ chức vào ngày 15/8 Âm lịch. Đoàn rước nước có tuyền tướng, thuyền quân sẽ đi trước, thuyền ngài đi ở giữa, tiếp sau là thuyền của sáu thôn chở các kiệu của thôn, hai bên có đoàn rước là đôi thuyền chải vừa bơi vừa hô vang.

Tuy nhiên, qua thời gian lịch sử lâu dài, ngày nay nghi lễ này đã không còn được thực hiện nữa.

Ngoài hội thi bơi thuyền trải ra, phần hội còn có các hoạt động hấp dẫn khác cũng thu hút được đông đảo người dân tham gia, trong đó có các trò chơi dân gian và còn có biểu diễn văn nghệ.