Năm 981, vua Lê Đại Hành hạ chiếu cho xây dựng đền thờ tạ ơn Mẫu Tổ Âu Cơ ở Hoàng Xá, xã Hùng Cường, thành phố Hưng Yên. Hàng năm tại quần thể đền Quốc Mẫu Âu Cơ thường mở lễ hội truyền thống hướng về cội nguồn tri ân các bậc hiền thánh có công mở nước, đánh giặc ngoại xâm.
Hàng năm, từ ngày 6.4 (tức ngày 7.3 âm lịch), xã Hùng Cường,
thành phố Hưng Yên tổ chức khai hội đền Quốc Mẫu Âu Cơ.
Theo thần phả để lại, vào mùa xuân năm 981, vua Lê Đại Hành
hành binh đánh đuổi quân Chiêm Tống ngược dòng sông Nhị Hà. Đến cửa đền Hoàng
Xá Trang (xã Hùng Cường) trời âm u nổi cơn mưa to, gió lớn, vua không đi được nữa
nên cho thuyền quân lên bờ vào đền trú chân nghỉ trưa thì được Quốc Mẫu Âu Cơ
báo mộng ngày mai sẽ cho 24 tướng tài cùng nhà vua đi đánh đuổi giặc Tống. Rạng
sáng ngày hôm sau, có 24 vị trai tráng trong làng áo vải, quần nâu, đòn càn, lưỡi
hái xưng là người làng Hoàng Xá xin tình nguyện đi đánh giặc giúp vua Lê Đại
Hành.
Vua Lê Đại Hành trọng dụng và phong cho 24 vị là Đô Đốc Quận
Công giao binh quyền cho 24 vị đi tuần phong các ngả đường, còn các tướng mang
quân đi đánh giặc Tống.
Vua Lê cùng một số quân sĩ đóng đô tại đền Hoàng Xá Trang đợi
các tướng đi đánh giặc. Các tướng mang quân đi đánh tan giặc Tống, Xiêm chém được
đầu chính tướng giặc Tống là Hầu Nhân Bảo, thu được khí giới nhiều vô kể, đánh
đuổi giặc ra khỏi bờ cõi.
Sau đó, từ ngày 10.3 đến ngày 2.11 cùng năm ấy, vua Lê Đại Hành hạ chiếu cho
xây dựng đền thờ để tạ ơn Mẫu Tổ Âu Cơ. Hàng năm tại quần thể đền Quốc Mẫu Âu
Cơ thường mở lễ hội truyền thống hướng về cội nguồn tri ân các bậc hiền thánh.
Tính đến nay đã hơn 1.000 năm nhưng ngôi đền vẫn còn nguyên vẹn và giữ được nét
cổ kính hiếm có.
Từ đó, cứ vào dịp Giỗ Tổ hàng năm nhân dân địa phương tụ hội
về đây vui mở lễ hội truyền thống hướng về cội nguồn dân tộc để tưởng nhớ công
ơn to lớn của các bậc thánh nhân. Lễ hội đền Quốc Mẫu Âu Cơ được mở từ ngày 7-
10.3 âm lịch. Trong những ngày diễn ra lễ hội còn có các hoạt động rước nước,
dâng hương, tế lễ, giao lưu văn hóa nghệ thuật cùng nhiều trò chơi dân gian đặc
sắc thu hút đông đảo nhân dân và du khách thập phương.
Tế lễ dâng hương truyền thống đền Quốc Mẫu Âu Cơ
Tổ chức Kỷ lục Việt Nam chính thức công nhận kỷ lục: Đền Mẫu
Tổ Âu Cơ - Đền thờ Mẫu Tổ Âu Cơ cổ nhất Việt Nam cùng với kỷ lục Chiếc bánh
chưng lớn nhất (Phá kỷ lục Việt Nam) - đến Đền Mẫu Tổ Âu Cơ.