Đền Thượng xã Ninh Dân, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ thờ vị thần Quang Trĩ Đại Vương, nhân vật lịch sử huyền thoại thời kỳ vua Hùng Vương dựng nước, Ngài đã có công hiển ứng giúp Tản Viên Sơn Thánh và Vua Hùng Vương thứ 18 đánh đuổi quân Thục, bảo vệ bờ cõi.
Theo bảng thần tích của đền thì ngài được vua Hùng Tuấn
Vương sắc phong Thánh Tổ Hùng vương Hiển ứng Linh thông, Hộ quốc An dân Thượng
đẳng thần.
Vua Lê Đại Hành niên hiệu Thiên Phúc (980 -988), khảo xét
công lao Bách thần, thấy ngài là vị thần linh thiêng hiển ứng, sắc phong: “Nhất
vị Đại vuowg”
Vua Trần Thái Tông sắc phong “Nhất vị Linh ứng Anh nghị Hiền
hựu Trợ thuận Đại vương
Vua Lê Thái Tổ sắc phong: “Nhất vị Đại vương Phổ tế Cương
nghị Anh linh”
Do vua Gia Long phong. Tòng tiền Phụng sự Thánh tổ Hùng
vương Nhất vị
Năm 2002 ngôi Đền được UBND tỉnh Phú Thọ cấp bằng công nhận
là di tích lịch sử cấp tỉnh nằm trong quần thể di tích lịch sử Hùng Vương. Trải
qua nhiều giai đoạn của lich sử ngôi Đền đã bị xuống cấp nghiêm trọng, thể theo
nguyện vọng của nhân dân UBND Tỉnh cho phép xã Ninh Dân tu bổ, tôn tạo lại ngôi
Đền. Công trình tu bổ, tôn tạo Đền Thượng đã được tiến hành xây dựng chia làm 2
giai đoạn, giai đoạn 1 làm từ tháng 12/2018 tiến hành san mặt bằng, làm đường,
xây nghi môn, bờ kè.
Giai đoạn 2 xây dựng Đền chính 150 m2 và hoàn thiện các công
trình phụ trợ với tổng kinh phí tu bổ, tôn tạo là 2tỷ 623 triệu đồng.
Toàn bộ kinh phí đều do sự đóng góp ủng hộ, công đức của các tập thể, cá nhân
và bà con nhân dân trong và ngoài xã.
Sáng ngày 19/10/2022 UBND xã Ninh Dân - huyện Thanh Ba đã long trọng tổ chức lễ khánh thành công trình tu bổ, tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa đền Thượng. Dự Lễ khánh thành có đồng chí Nguyễn Kim Hải - UV BTV, Phó Chủ tịch UBND huyện, lãnh đạo các cơ quan, phòng ban của huyện cùng bà con nhân dân, du khách thập phương về dự buổi lễ.
Phát biểu tại Lễ khánh thành, đồng chí Nguyễn Kim Hải - UV BTV, Phó Chủ tịch UBND huyện Thanh Ba đã ghi nhận, biểu dương cấp ủy đảng chính quyền xã, sự đóng góp, ủng hộ của các đơn vị các nhà hảo tâm và bà con nhân dân để tôn tạo xây dựng ngôi đền khang trang như ngày hôm nay. Đồng chí cũng mong muốn chính quyền xã Ninh Dân, ban quản lý Đền tiếp tục sưu tầm giữ gìn, phát huy những giá trị lịch sử - văn hóa Đền Thượng và luôn coi đây thực sự là nơi giáo dục truyền thống văn hóa cho các thế hệ con cháu mai sau luôn ghi nhớ công ơn của các bậc tiền nhân đã có công với quê hương Đất nước.
Tại buổi Lễ đồng chí Nguyễn Kim Hải - UV BTV, Phó Chủ tịch UBND huyện, lãnh đạo cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương đã cắt băng khánh thành công trình tôn tạo di tích lịch sử - văn hóa đềnThượng và làm lễ dâng hương tỏ lòng biết ơn và tri ân tới các bậc tiền nhân đã có công dựng nước .