Đình - chùa Định Mỗ là công trình văn hóa tín ngưỡng, nơi
sinh hoạt cộng đồng của nhân dân địa phương.
Đình Định Mỗ được khởi dựng từ thế kỷ 17, trải qua nhiều
thăng trầm đến nay đã được chính quyền và người dân địa phương trùng tu, tôn tạo
khang trang.
Căn cứ vào thần tích và sắc phong cho biết đình làng thờ ba
vị thần là những người có công lao to lớn với dân với nước. Công trình hiện nay
là đại đình hình chữ “Đinh” gồm tiền đình và hậu cung. Tiền đình 5 gian 2 chái,
4 mái đao cong mềm mại, bờ nóc đắp đôi rồng chầu mặt trời, mái lợp ngói ta, mở
cửa 3 gian giữa theo kiểu bức bàn, thượng song hạ bản, hai bên trổ cửa sổ hình
chữ Thọ tròn.
Chính giữa hậu cung có một ban thờ, trên ban thờ hàng thứ nhất
là ngai, bài vị, tượng thờ Thành hoàng làng là Thục Phán An Dương Vương. Hàng
thứ hai là ngai và tượng đức Cảnh Công và Mâu Công. Gian bên phải là khám thờ
và tượng Mỵ Châu công chúa.
Chùa làng Định Mỗ có tên chữ là Phúc Diên tự. Chùa hiện được
xây dựng ở khu đất đẹp, phía trước là ao sen hình bán nguyệt và lầu Quan Âm,
bên trái là đình làng và nhà văn hóa thôn. Chùa là nơi thờ Phật của nhân dân,
kiến trúc gồm tam bảo, nhà tổ, nhà mẫu.
Hiện nay, cụm di tích đình - chùa Định Mỗ còn bảo lưu được
nhiều tài liệu, hiện vật cổ quý như: thần tích, ngai, khám thờ, tượng, đồ thờ tự…
đặc biệt là quả chuông đồng có khắc tên “Phúc Diên tự chung”, được đúc vào năm
1857...
Lễ hội
Hằng năm, người dân Định
Mỗ vẫn tổ chức hội đình và hội chùa truyền thống của địa phương.
Hội lệ đình Định Mỗ được tổ chức vào ngày 7 và 8 tháng Giêng
âm lịch. Lễ hội diễn ra trang nghiêm, long trọng theo đúng phong tục truyền thống
lâu đời của tổ tiên làng Định Mỗ. Bên cạnh đó là phần hội với nhiều trò chơi
dân gian như đấu vật, chơi đu, cờ người, kéo co, hát chèo, tuồng… cùng nhiều
trò chơi mới như bóng chuyền, cầu lông, bóng đá… thu hút đông đảo nhân dân địa
phương và du khách thập phương tham dự.
Hội chùa làng Định Mỗ
được tổ chức vào ngày 15 tháng Giêng hằng năm. Trước ngày hội chính, các cụ bà
đã ra chùa dâng hương mở cửa chùa chuẩn bị lễ hội. Sáng ngày 15 tháng Giêng,
các cụ tổ chức tụng kinh, niệm Phật, cầu cho quốc thái dân an, nhà nhà bình an,
ấm no, hạnh phúc, sau đó dân làng tổ chức đón tiếp khách thập phương. Trong
ngày hội chùa cũng có nhiều trò chơi dân gian đặc sắc.
Đình và chùa làng Định Mỗ thuộc xã Xuân Lai, huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh, đã được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh theo quyết định số 1034/QĐ-UBND ngày 17/09/2013.
Chùm ảnh Đình chùa Phúc Diên, di tích lịch sử đã xếp hạng: