Đình Hậu Dưỡng thuộc thôn Hậu Dưỡng, xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội, thờ phụng Quốc Tế Đại vương, phu nhân và Tam vị thủy thần là con của ông bà đã cùng Sơn Thánh Tản Viên phò giúp vua Hùng Duệ Vương đánh giặc Thục.
Căn cứ sắc phong còn lưu lại ở đình thì thôn Hậu Dưỡng thờ
ông bà Quốc Tế đại vương có công sinh hạ một lần được ba anh em là các vị thuỷ
thần đầu thai giúp nước vào thời Hùng Vương thứ 18.
Thời xa xưa, thôn Hậu Dưỡng có tên là Thiên Dưỡng hay Trang
Hối Nguyên. Theo thần tích chép lại: Thời vua Hùng Vương thứ 17, tại Trang Hối
Độ (tức làng Đại Độ ngày nay) được xây dựng một kho quân lương của triều đình, giao
cho ông Quốc tế Lang cùng vợ là Lã Nương trông coi.
Trong một lần ông bà đi tuần thấy phong cảnh nơi đây sơn thuỷ
hữu tình nên đã cho lập nên trang Hối Thiên tức là Thiên Dưỡng. Từ đó, nơi đây
trở nên sầm uất; con em quan lính triều đình cùng nhân dân quanh vùng đến khai
phá sinh sống, quần tụ thành một quần cư đông đúc. Về sau này, Thiên Dưỡng đổi
tên thành Hậu Dưỡng có ý nghĩa: Nuôi lộc dài lâu.
Bản thần tích của đình có ghi lại: Quốc Tế Lang là quan
trong triều đình được vua Hùng Duệ Vương gả con gái nuôi là Lã Nương và giao
cho vợ chồng ông trông coi kho tiền, kho thóc của triều đình. Ông bà đã khai
phá, mở mang lập thành vùng quê mới.
Tại đây ông bà Quốc Tế Lang và Lã Nương một lần sinh hạ được
3 người con trai đặt tên là Nhất Lang – Nhị Lang – Tam Lang đều là các vị thủy
thần đầu thai phò giúp vua Hùng, lớn lên đều là những trang nam tử văn võ toàn
tài, vượt trội hơn người.
Hai ông bà cùng mất ngày 3 tháng 3 âm lịch, Vua ban sắc phong
cho ông là “Quốc Tế Đại Vương” và bà là “Phương Dung Công chúa”. Mãn tang cha mẹ,
3 anh em được triệu về triều và phong chức Đới Linh Long châu thuỷ đại tướng
quân, trú tại trang Hối Độ.
Khi nhà Thục xâm lăng, Hùng Vương liền gọi 3 anh em về triều
lãnh binh bảo vệ đất nước. Tuân lệnh Vua, 3 anh em lấy 30 tráng binh của làng Hậu
Dưỡng tham gia đại quân của Sơn Thánh Tản Viên. Tam vị dẫn quân đánh giặc Thục
theo đường sông, quân địch đại bại phải rút lui, 3 anh em lập chiến công lớn,
được vua ban thưởng và phong hầu.
Giặc tan, ba anh em thủy thần được Long vương gọi về, cả ba
đều hoá ở Chu Diên. Vua Hùng Duệ Vương thương tiếc sắc phong là Linh Tố Đại Vương,
chuẩn cho trang Hối Độ được miễn tô dịch, dựng đền miếu thờ đức ông Quốc Tế Đại
vương, phu nhân và ba vị thuỷ thần hiển linh là thành hoàng và duy trì lệ thờ
cúng cho đến nay.
Đình làng Hậu Dưỡng được xây dựng từ lâu đời, dấu tích còn
giữ đến ngày nay là đạo Sắc Phong có từ thời Cảnh Hưng 44, năm1784 và đôi câu đối
của thời Lê Trung Hưng thế kỷ 18I. Trong những năm kháng chiến chống thực dân
Pháp, đình hạ giải để tiêu thổ kháng chiến.
Hòa bình lập lại, nhân dân địa phương và chính quyền đã khôi
phục ngôi Đình ở trên nền đất cũ, xây dựng Nghi môn bề thế. Ngôi Đình mới được
xây dựng theo kiến trúc ngôi đình truyền thống, bao gồm tòa Tiền tế và Hậu
cung.
Đình Hậu Dưỡng ngoảnh hướng đông nam với kết cấu chữ “đinh”
gồm Tiền tế và Hậu cung. Tòa Tiền tế gồm 3 gian 2 chái, 4 mái góc uốn đao cong,
bờ nóc đắp nổi hình Lưỡng long quán nhật, hai đầu đốc mái đắp hình kìm đuôi xoắn
đầu quay vào giữa. Mái đầu đao cong như Cánh diều khổng lồ, ẩn hiện dưới tán
cây cổ thụ bốn mùa xanh tốt tạo sự tôn kính và thâm nghiêm cho di tích.
Bộ sưu tập di vật còn lưu giữ tại di tích như long ngai, bài
vị, bát bửu cửa võng là những tác phẩm nghệ thuật có giá trị. Các tư liệu thành
văn như: Thần phả, sắc phong, hoành phi, câu đối đặc biệt là đạo sắc phong niên
hiệu Cảnh Hưng thứ 47 (1786) là tư liệu quý góp phần tìm hiểu về lịch sử, phong
tục, tập quán của nhân dân qua các triều đại.
Đình Hậu Dưỡng là một trong những di tích lịch sử hình thành
và phát triển lâu đời của huyện Đông Anh. Đình thờ những nhân vật huyền thoại
nhưng đã gắn bó chặt chẽ với mảnh đất, ngôi làng nơi đây.
Các vị phúc thần được tôn vinh là tấm gương sáng, là niềm tự
hào cho các thế hệ ở Hậu Dưỡng noi theo. Ngôi đình tuy đã trải qua nhiều lần
trùng tu sửa chữa nhưng vẫn bảo tồn được những nét đẹp riêng mang giá trị đặc
trưng của công trình kiến trúc tôn giáo tín ngưỡng.
Ngày 18/ 01/ 2006 UBND Thành phố Hà Nội đã có quyết định số
384 xếp hạng di tích Lịch sử Văn hóa Nghệ thuật cấp Tỉnh, Thành Phố cho đình Hậu
Dưỡng.
Theo Hà Nội Danh thắng và Di tích tập 01
Nguồn: Người Hà Nội