Đình Hậu Dưỡng, xã Kim Chung, huyện Đông Anh, Hà Nội là di tích lịch sử thờ ba vị là Nhất Lang, Nhị Lang, Tam Lang, cả 3 ông được phong Đới Linh Long Châu Đại Tướng quân, tức là những vị thủy thần, giúp vua Hùng chống lại quân Thục.
Thôn Hậu Dưỡng xã Kim Chung, huyện Đông Anh, thành phố Hà Nội.
Trước kia được gọi là Thôn Thiên Dưỡng thuộc Tổng Đa Lộc, Phủ Vĩnh Tường, Trấn
Sơn Tây. Sau đó Thiên Dưỡng đổi thành thôn Hậu Dưỡng thuộc xã Đa Lộc, huyện Yên
Lãng tỉnh Phúc Yên.
Từ năm 1961 xã Kim
Chung sát nhập vào huyện Đông Anh ngoại
thành Hà Nội. Kim Chung thuộc các xã miền tây huyện Đông Anh, là địa phương có
đường Cao tốc Bắc Thăng Long – Nội Bài chạy qua, Khu công nghiệp bắc Thăng Long
– một dự án trọng điểm công nghiệp và đô thị của huyện Đông Anh và Thành phố Hà
Nội.
Cổ xưa, thôn Hậu Dưỡng có tên là Thiên Dưỡng hay Trang Hối
Nguyên. Theo thần tích chép lại: Thời vua Hùng Vương thứ 17, tại Trang Hối Độ (
tức làng Đại Độ và Hậu Dưỡng ngày nay) được xây dựng một kho quân lương của triều
đình, lúc đó giao cho ông Quốc tế Lang cùng vợ là Lã Nương trông coi.
Trong một lần ông bà đi tuần thấy phong cảnh nơi đây sơn thuỷ
hữu tình nên đã cho lập nên trang Hối Thiên tức là Thiên Dưỡng. Từ đó, nơi đây
trở nên sầm uất; con em quan lính triều đình cùng nhân dân quanh vùng đến khai
phá sinh sống, quần tụ thành một quần cư đông đúc. Về sau này, Thiên Dưỡng đổi
tên thành Hậu Dưỡng có ý nghĩa: Nuôi lộc dài lâu.
Cũng theo Bản thần tích có ghi chép: Quốc Tế Lang là quan
trong triều đình được vua Hùng Duệ Vương gả con gái nuôi là Lã Nương và giao
cho vợ chồng ông trông coi kho tiền, kho thóc của triều đình. Ông bà đã khai
phá, mở mang lập thành vùng quê mới.
Tại đây ông bà Quốc Tế
Lang và Lã Nương một lần sinh hạ được 3 người con trai đặt tên là Nhất Lang –
Nhị Lang – Tam Lang đều là những trang nam tử tài năng vượt trội hơn người. Sau
này, hai ông bà cùng mất ngày 3 tháng 3 và được nhà Vua ban phong cho ông là
“Quốc Tế Đại Vương” và bà là “ Phương Dung Đại Vương”. Mãn tang cha mẹ, ba anh
em được triệu về triều giao cho chức Đới Linh Long Châu Thuỷ Đại Tướng quân.
Thời bấy giờ, nhà Thục đến xâm lăng, Hùng Vương liền gọi 3
anh em về triều lo việc bảo vệ đất nước. Tuân lệnh Vua, 3 anh em lấy 30 tráng
binh theo đường sông về bảo vệ triều đình. Trận đó, quân địch thua phải rút
lui, 3 anh em lập chiến công lớn.
Về sau, 3 anh em hoá ở Chu Diên và đã được nhà vua ban tên
hiệu là Linh Tố đại Vương, Ban cho trang Hối nguyên được miễn tô dịch để dựng đền
miếu thờ cúng Thành hoàng làng.
Đình làng Hậu Dưỡng được xây dựng từ lâu đời, dấu tích còn
giữ đến ngày nay là đạo Sắc Phong có từ thời Cảnh Hưng 44 (1784) và đôi câu đối
của thời Lê Trung Hưng thế kỷ XVIII. Trong những năm chống thực dân Pháp sâm lược
( 1946 – 1954 ) kiến trúc của đình đã được tháo dỡ phục vụ kháng chiến.
Đình Hậu Dưỡng được tu bổ năm 2019
Những năm qua, bằng tấm lòng thành kính đối với tổ tiên sinh
thành và các bậc tiền bối đã có công trong buổi đầu dựng nước và giữ nước. Được
sự quan tâm của các cấp uỷ Đảng, Chính quyền nhân dân địa phương đã hằng tâm, hằng
sản, khôi phục lại kiến trúc ngôi Đình ở chính trên mảnh đất đã xây dựng Đình
trước đây và dựng lại nghi môn bề thế, để Đình thêm ngày một khang trang, đầm ấm.
Ngôi Đình mới được khôi phục nhưng vẫn duy trì hình ảnh của
ngôi đình truyền thống với mái lợp ngói, uốn đao cong, có hoa văn hoạ tiết
trang trí theo lối cổ với các đề tài Lưỡng long chầu nguyệt, Tứ linh, tứ quý….
Trong di tích, vẫn còn một số di vật đồ thờ còn được gìn giữ
cho đến ngày nay có niên đại từ thế kỷ 18, 19 cùng các đồ thờ được nhân dân
công đức vào thời gian gần đây. Từ xa xa đến nay, ngôi đình luôn là trung tâm
sinh hoạt văn hoá và tín ngưỡng, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân, Khách thập
phương xa gần, và vào dịp lễ hội.
Nằm cạnh đình là ngôi chùa làng với tên chữ hán là” Hải Ngạn
Tự” phục vụ nhu cầu tín ngưỡng thờ Phật – Cúng Mẫu của nhân dân. Quần thể di
tích đã được địa phương hỗ trợ, bổ sung và cộng hưởng giá trị, tạo nên một cụm
di tích quý, đẹp. Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân pháp và đế quốc Mỹ,
ngôi đình là một địa điểm đã ghi nhận nhiều sự kiện lịch sử cách mạng của địa
phương.
Hậu Dưỡng xã Kim Chung nằm trong vành đai đô thị phía Bắc Thủ
đô Hà Nội đang trên đà phát triển mạnh mẽ, đình Hậu Dưỡng là một địa điểm du lịch
hấp dẫn, thu hút đông đảo nhân dân đến thăm và tham quan. Di tích có đầy đủ tiềm
năng và điều kiện để trở thành một di tích văn hoá quý - đẹp có giá trị.
Ngày 18/ 01/ 2006 UBND Thành phố Hà Nội đã có quyết định số
384/QĐ - UB công nhận xếp hạng cho đình Hậu Dưỡng, đây là cơ sở pháp lý lâu
dài, là sự khẳng định về những giá trị hiện hữu của di tích.
Ôn lại những giá trị lịch sử văn hoá di tích giúp cho chúng
ta thêm quý trọng vốn di sản văn hoá của quê hương, trau dồi những tình cảm đã
lưu giữ từ muôn đời.
Nguồn: Cổng thông tin điện tử xã Kim Chung