Đình Hiển Lễ tọa lạc ở một vị trí đẹp, rộng và bằng phẳng ở ven làng gốm Hiển Lễ xã Cao Minh, huyện Phúc Yên. Theo truyền thuyết, đình làng Hiển Lễ thờ ông Tổ nghề gốm của làng (Đức thánh tổ Hà Tân) cùng với con trai ông Đức thánh Trường sinh có công phò giúp Vua Hùng và âm phù Hai Bà Trưng đánh giặc giúp nước, được người dân tôn phong là Thành hoàng làng.
Đình Hiển Lễ tọa lạc ở một vị trí đẹp, rộng và bằng phẳng ở
ven làng gốm Hiển Lễ (xã Cao Minh, Phúc Yên). Theo truyền thuyết, đình làng Hiển
Lễ thờ ông Tổ nghề gốm của làng (Đức thánh tổ Hà Tân) cùng với con trai ông - Đức
thánh Trường sinh - có công phò giúp Vua Hùng và âm phù Hai Bà Trưng đánh giặc
giúp nước, cứu dân, đã được nhân dân phong làm thành hoàng làng.
Lúc mới khởi dựng, đình có quy mô kiến trúc đồ sộ với các
tòa bố cục theo kiểu chữ “ Chủ”. Tuy nhiên, trải qua những biến cố của lịch sử
và tác động của điều kiện tự nhiên, kiến trúc cổ của ngôi đình nay còn tòa ống
muống được cải tạo thành hậu cung 3 gian với 5 bộ vì kèo kiểu giá chiêng chồng
giường, 10 cột cái khá lớn, chân cột kê đá tảng vừa để chống ẩm, vừa mang ý
nghĩa huyệt đạo thông tam giới.
Mái đình lợp ngói mũi, kết cấu theo kiểu chồng diêm 2 tầng 8
mái, vẫn còn nhiều nét cổ kính trầm mặc. Trên những cấu kiện kiến trúc cổ của
đình Hiển Lễ, các nghệ nhân dân gian đã dùng đôi bàn tay tài hoa và trí tưởng
tượng phong phú của mình để tạo nên những tác phẩm nghệ thuật tinh tế, nội dung
sâu sắc để phản ánh ước vọng tốt đẹp trong cuộc sống của xã hội đương thời. Đặc
biệt là khu vực cửa khám thờ được trang trí các hình hổ phù, rồng cuốn, rồng
hút nước, phượng cầm thư, sen rùa và các chữ Hán làm thành bức đại tự, hoành
phi, câu đối đan xen đã tạo nên mảng chạm khắc hết sức tinh tế.
Ba bức trần của đình Hiển Lễ cũng những tác phẩm nghệ thuật
đặc sắc bởi trên đó là những bức hình họa bầu trời và các vì tinh tú, hình rồng
bay, phượng múa thể hiện quan niệm về vũ trụ, về thế giới quan của con người dưới
góc độ dịch học cũng như thể hiện tình cảm của người dân với đức thánh thần tôn
kính.
Long ngai thờ đức thánh Tổ nghề gốm
Ngoài ra, đình Hiển Lễ vẫn còn lưu giữ được nhiều cổ vật thuộc
các loại chất liệu như : Hai cỗ long ngai làm vào thời Nguyễn được sơn son thiếp
vàng, đục chạm tinh tế; kiệu bát cống với lầu kiệu khá lớn hình mui thuyền được
làm từ thời Hậu Lê và các mâm xà, mâm ấu, mâm bồng, hòm sắc, cuốn thư…Đặc biệt,
có 6 bản sắc phong và 2 cuốn ngọc phả bằng chữ Hán là tài liệu thuộc dạng cổ vật
độc bản rất quý hiếm.
Hiện nay, đình làng đang bị xuống cấp nghiêm trọng, cột kèo
đã xiêu vẹo, mái đình đã bị dột nát làm ảnh hưởng rất lớn đến việc gìn giữ các
cổ vật.
Sự xập xệ của ngôi đình đã khiến đời sống tâm linh của người
dân ít nhiều có thay đổi. Rất mong nhận được sự quan tâm của các cấp, các ngành
cùng toàn thể nhân dân địa phương để trùng tu, tôn tạo di tích lịch sử văn hóa
này trong thời gian sớm nhất.