Đình làng thôn Cẩn Du nơi phụng thờ Đức Vua Bà người là thân mẫu Đại Tướng Quân Hùng Quang Cảo đã có công phò trợ Vua Trưng đánh giặc phương bắc Đông Hán xâm lược nước ta năm 40 sau công nguyên.
Trải qua các triều đại lịch sử, ngôi đình được tặng phong 7
đạo sắc thần tích, gia phong vi bản cảnh Thần Hoàng làng. Từ bao đời nay Đình -
Chùa thôn Cẩn Du là nơi sinh hoạt đời sống Văn hóa - Tâm linh của dân thôn.
Đình Chùa còn là di tích lịch sử đặc biệt trong cách mạng kháng chiến chống
Pháp, là nơi đặt làm Trường quân chính quân khu III, được Bác Đỗ Mười - Nguyên
Tổng bí thư Trung ương Đảng chỉ đạo xây nhà bia ghi dấu ấn lịch sử và trồng cây
đa lưu niệm. Năm 1990 Nhà nước quyết định công nhận Đình - Chùa thôn Cẩn Du là
Di tích Lịch sử - Văn hóa cấp tỉnh.
Tương truyền: Thời Giao Chỉ, truyền nhân vua Hùng Duệ Vương
có mệnh quan phủ Thần Khê húy danh là Hùng Thiện cùng vợ là bà Đinh Thị Tố, kết
duyên đã lâu nhưng chưa sinh hạ tử tức. Một đêm mơ có Long chầu Hổ phục trước
sân nhà, sau đó bà Đinh Thị Tố đã bẩm thai sinh được quý nam tử khôi ngô tuấn
tú đặt tên Hùng Quang Cảo.
Chi phủ Thần Khê - Hùng Thiện là mệnh quan Triều đình nhưng
luôn nuôi chí khởi nghĩa chống lại chế độ phong kiến do giặc phương bắc đô hộ,
chính vị vậy ông bị triều đình sát hại. Do bị triều đình truy sát diệt trừ hậu
họa nên Bà Đinh Thị Tố đã đưa con trai lánh nạn về Trang Xích Bích (Đình Làng Cẩn
Du ngày nay) để nuôi chí đền nợ nước báo thù nhà. Năm 9 tuổi Hùng Quang Cảo được
mẹ cho lên vùng núi Yên Tử tầm sư học đạo, đến năm 16 tuổi ngài đã trở thành
trang nam tử khôi ngô tuấn tú, văn võ kiêm toàn.
Khí phách anh hùng gặp minh chủ, Dưới cờ tụ nghĩa Trưng
vương đã phong bà Đinh Thị Tố làm Trang Túc Đại Vương (Tức vị tướng trông coi
việc lương thảo, hậu cần) phong Đại tướng quân Hùng Quang Cảo tiên phong dẫn
binh diệt giặc Đông Hán. Khởi nghĩa Nhị vua Hai Bà trưng thắng lợi, đất nước ta
được độc lập tự chủ, nhân dân ta được sống trong hòa bình có cuộc sống hạnh
phúc, ấm no.
Tri ân công đức người có công với nước, Trang Túc Đại Vương
Đinh Thị Tố sau khi hóa đã được Trưng vương phong tước hiệu Đức Vua Bà, truyền
cho dân thôn lập đình phụng thờ tại Trang Xích Bích, (Tức Đình làng thôn Cẩn Du
ngày nay).
Đình thôn Cẩn Du trược khi trùng tu
Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, thời Vua Thành Thái (Triều
Nguyễn) đã quan tâm xây dựng Đình khang trang theo lối kiến trúc văn hóa miền
phù sa châu thổ Sông Hồng, ngôi đình gồm 5 gian và 1 cung cấm, xây dựng theo lối
cổ chữ CÔNG, giường cột bằng gỗ Lim trạm trổ công phu, tiền sảnh có hồ Cẩn Du
xanh trong tựa ngọc bích, khuôn viên tả hữu có vườn cây cổ thụ vươn mình che
mát cho muôn thế hệ nhân sinh.
Do lịch sử thăng trầm, phong hóa bào mòn, cách đây hơn 20
năm ngôi đình đã được nhân dân địa phương cùng với tấm lòng quý báu hướng về
quê hương của con, cháu dân làng đang sinh sống làm việc trên mọi miền đất nước,
ủng hộ, đóng góp sức người, sức của trùng tu để giữ gìn di sản vô cùng quý báu
truyền lại cho muôn đời sau.
Ngôi đình là niềm tự hào về dòng máu anh hùng của
người dân Cẩn Du, là nơi gửi gắm niềm tin trong đời sống văn hóa tâm linh, là
nơi tụ hội, gặp gỡ của con, cháu trong làng dù đi xa hay ở gần mỗi năm tết đến
xuân về, mỗi dịp lễ hội truyền thống mùng 3 tháng 3 âm lịch hằng năm.