Đình Triệu Phú hay còn gọi là Đình làng Trẹo, thị trấn Hùng Sơn thờ phụng các vị thần Đột ngột Cao Sơn, Ất Sơn, Viễn Sơn và 2 công chúa là Tiên Dung công chúa, Ngọc Hoa công chúa.
Đình Triệu Phú hay còn gọi là Đình làng Trẹo tọa lạc trên ngọn
đồi trung tâm ở khu 7, thị trấn Hùng Sơn. Di tích đình làng gắn liền với truyền
thuyết triều đại Hùng Vương và Hùng Duệ Vương, thờ các vị thần Đột ngột Cao
Sơn, Ất Sơn, Viễn Sơn và 2 công chúa là Tiên Dung công chúa, Ngọc Hoa công
chúa.
Thời gian qua, được sự quan tâm của các cấp, ngành và nhân
dân thị trấn Hùng Sơn, ngôi đình đã được bảo vệ và tôn tạo đáp ứng nhu cầu thờ
cúng tín ngưỡng tâm linh của nhân dân địa phương.
Ngày 14 tháng 3 năm 2021, đình làng Triệu Phú chính thức được
đón nhận bằng xếp hạng Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.
Theo các nhà nghiên cứu sử học, làng Triệu Phú có từ thời
Vua Hùng, thuộc xã Hy Cương, huyện Chu Diên, bộ Văn Lang ( nay là địa chỉ khu
7, thị trấn Hùng Sơn, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ).
Đình Triệu Phú tọa lạc trên một ngọn đồi trung tâm làng Triệu
Phú. Cùng với quần thể đình Vi, đình Hy sơn và chùa Quang Hưng, đình Triệu Phú
tạo nên một điểm nhấn văn hóa trong quần thể các các di tích lịch sử Đền Hùng.
Theo dòng lịch sử, đình Triệu Phú được linh ứng thờ thần núi
và thờ các Vua Hùng đã có công dựng nước. Phần hậu cung đình Triệu Phú còn phối
thờ công chúa Tiên Dung và công chúa Ngọc Hoa. Đây cũng là điểm đặc biệt của
đình Triệu Phú. Cũng chính vì vậy, đình Triệu Phú bảo tồn được những nét văn
hóa dân gian trong việc duy trì các kỳ tiệc lệ:
Từ 25 tháng Chạp đến 8 tháng Giêng, lễ rước Vua về làng ăn tết
và lễ rước chúa gái.
Mùng 5 tháng 5 và mùng 10 tháng 10 làm lễ cơm mới
Ngày 1,2 tháng 8 âm lịch; ngày cầu, theo tích Vua Hùng mở hội
khao quân, thưởng tướng.
Ngày mùng 2 tháng Chạp; lễ kỳ yên
Trong dân gian, lễ hội rước chúa gái còn có tên là lễ hội
làng He. Từ thời xưa, lễ hội làng He đã nức tiếng với khách thập phương với câu
thơ:
“ Vui nhất là hội chủa
Thầy
Vui thì vui vậy không tầy hội He “
Lễ rước chúa gái ( hội He ) đã được phục dựng lại từ năm
1995 và được người dân địa phương duy trì hàng năm cho tới ngày hôm nay.
Ngoài những giá trị tâm linh, những giá trị phi vật thể kể
trên, đình Triệu Phú còn sở hữu một danh sách những cổ vật quý mang tầm quốc
gia. Đình Triệu Phú nay được tôn tạo nghiêm cẩn theo kiến trúc Đền Thượng – Kiến
trúc chữ Tam.
Bố Trí Thờ Trong Đình Triệu Phú
Án Gian Tòa Trung Tế - Đình Triệu Phú
Bộ Cửa Tòa Hậu Cung - Đình Triệu Phú
Ban Thờ thần Đột Ngột Cao Sơn - Đình Triệu Phú
Ban Thờ thần Viễn Sơn - Đình Triệu Phú
Ban Thờ thần Ất Sơn - Đình Triệu Phú
Ban Thờ Công Chúa - Đình Triệu Phú
Bài Trí Thờ Tự Trên Án Gian Tòa - Đình Triệu Phú
Lễ Vật Trong Lễ Hội Đình Triệu Phú
Kiệu Rước Chúa Gái
Đoàn Rước Kiệu Trong Hội Đình Triệu Phú
Nghiên cứu về đình Triệu Phú, giới học thuật lịch sử đánh
giá cao sự hội tụ tại đây hầu hết các thành tố văn hóa dân gian. Những hoạt động
văn hóa của đình Triệu Phú bảo tồn nguyên bản những lễ nghi, phong tục tập quán
cho tới trò chơi, diễn xướng …. Tất cả những điều đó mang đến những giá trị đặc
biệt tôn vinh cho vùng đất tổ Hùng Vương – Nơi cội nguồn dân tộc.
Với truyền thống “ Uống nước nhớ nguồn “, cùng với sự kiện
nhận bằng xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp tình, mỗi con dân đất Việt chúng
ta sẽ cùng chung tay góp sức bảo tồn và phát triển những di sản văn hóa quý báu
của dân tộc Việt Nam.