Đình Lũng Bắc thuộc phường Đằng Hải, quận Hải An, thành phố Hải Phòng có tên chữ là Thọ Xương đình. Đình Lũng Bắc cùng với hàng loạt các đình, đền, miếu ở khu vực này tôn thờ Ngô Quyền là Thành hoàng.
Đình Lũng Bắc thuộc phường Đằng Hải, quận Hải An, toạ lạc
ngay bên cạnh chợ hoa Đằng Hải – nơi cung cấp, trung chyển các loài hoa được trồng
từ làng hoa truyền thống của quê hương Đằng Hải – làng Lũng và từ các làng hoa
khắp các vùng miền của cả nước.
Đình Lũng Bắc mang tên chữ là Thọ Xương đình, được ghi trên
tiêu đề tấm bia đá đặt tại nhà đệ nhị của di tích niên đại Tự Đức (1849) với
tiêu đề: “Thọ Xương đình bia ký”. Là một trong những làng xã nằm ở vùng đất gần
cửa sông Bạch Đằng, nơi cách đây hơn 10 thế kỷ, Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân địa
phương lập nên trận địa cọc đánh tan quân xâm lược Nam Hán.
Vì thế đình Lũng Bắc cùng với hàng loạt các đình, đền, miếu
đã được xây dựng lên để tôn thờ Ngô Quyền với sự suy tôn là Thành Hoàng của
vùng đất này.
Đình tọa lạc trong một khuôn viên đất đai rộng rãi, có cảnh
quan khá cổ kính, thâm nghiêm. Nghi môn tam quan xây trụ biểu. Phía trước tòa
bái đường là 2 cây bàng cổ thụ, cành lá um tùm tỏa bóng xuống sân đình đã được
Nhà nước công nhận là 2 cây di sản văn hóa quốc gia ngày 01/02/2018.
Đình kiến trúc kiểu chữ nhị, toà tiền đường 5 gian, hậu cung
3 gian xây theo hướng chính nam. Bộ mái lợp ngói mũi hài, hai đầu mái đắp đao
cong tạo nét duyên dáng và cổ kính cho công trình.
Toà tiền đường có không gian kiến trúc khá rộng và cao. Sàn
đình tạo hình lòng thuyền. Vì nóc mái có kết cấu kiến trúc kiểu kiểu chồng rường
giá chiêng, kết cấu thường thấy ở những công trình tín ngưỡng theo phong cách
nghệ thuật thời Lê.
Sang thời Nguyễn, niên hiệu Thành Thái năm thứ 6 (1895) đình
Lũng Bắc được trùng tu sửa chữa lại. Kiến trúc hiện nay của ngôi đình chủ yếu
mang phong cách nghệ thuật thời Nguyễn, bổ sung thêm quá giang trong vì nóc
mái. Thiết kế này nhằm đáp ứng nhu cầu mở rộng lòng đình, tăng diện tích sử dụng.
Đồng thời, những mảng trang trí điêu khắc nghệ thuật cầu kỳ đã giảm bớt để tạo
độ bền vững cho ngôi đình.
Qua một khoảng san ngắn là tòa hậu cung. Hậu cung đình Lũng
Bắc gồm 3 gian nằm theo chiều ngang song song với tòa tiền đường tạo thành kiến
trúc kiểu chữ nhị truyền thống.
Kết cấu gỗ được bào trơn đóng bén. Nơi này, quanh năm cửa
đóng then cài. Vào những dịp lễ hội truyền thống, cửa cung mới được mở.
Bên cạnh kiến trúc gỗ cổ truyền, đình Lũng Bắc còn bảo lưu
được một số đồ thờ tự quý, mang giá trị nghệ thuật thế kỷ 18,19 như giá chiêng,
giá trống, khám thờ, bài vị, long ngai và 3 sắc phong cổ (1889-1924) sắc phong
cho phép người dân Lũng Bắc đời đời thờ phụng Ngô Vương là Thành Hoàng Làng.
Hàng năm lễ hội tưởng nhớ Đức Vương Ngô Quyền và chiến thắng
Bạch Đằng năm 938 tại đình Lũng Bắc được tổ chức vào dịp đầu xuân từ ngày 16 –
18 tháng giêng âm lịch thu hút đông đảo nhân dân đến tham quan, dâng hương.
Đình Lũng Bắc được Bộ Văn hoá Thông tin xếp hạng là di tích
lịch sử cấp quốc gia theo Quyết định số 52/2001/QĐ_BVHTT ngày 28/12/2001.
Nguồn: Thành Đoàn Hải Phòng