Làng Mai Phúc có từ rất lâu đời, xưa kia thuộc quận Gia Lâm dưới thời Lý, trước đó thuộc huyện Long Biên trong thời Bắc thuộc. Theo sử sách địa phương và thần phả thì trong địa phận của làng từng quây quần một cụm di tích bao gồm Đình Trong, Đình Ngoài, Từ Vũ và Nghè Hoa. Không may, hầu hết các di tích đã bị chiến tranh và thời gian phá hỏng, chỉ còn lại Đình Trong tức đình Mai Phúc như được gọi bây giờ.

Một ngôi đình hiện nằm ở tổ dân phố số 7 và một đình nằm trong trường THCS Phúc Đồng. Đình Mai Phúc được xây dựng trên nền của ngôi đền trong sự tích từ thời Đinh Tiên Hoàng. Đình hiện còn giữ được 28 sắc phong qua các triều đại. Sắc phong có niên đại sớm nhất vào đời Dương Đức thứ 3 (1674) và đặc biệt còn lưu giữ được một đôi chân đèn thời mạc có niên hiệu Diệu thành thứ 7 (1583) do một gia đình người xã Bát Tràng cung tiến. Từ những cứ liệu trên cho thấy ngôi đình được dựng ít nhất vào thế kỉ XVI.

Theo dấu tích còn lại và Thần tích đã nói thì ở Mai Phúc có một quần thể di tích gồm Đình Trong, Đình Ngoài, Từ Vũ và Nghè Hoa để tưởng nhớ Xuân Vinh Đại vương và Luân Nương Công chúa cùng song thân hai vị.

Đình Ngoài thờ Xuân Vinh Đại vương (năm 1964 theo lời kêu gọi của Chính phủ, đình ngoài đã dỡ bỏ để làm trường học, chỉ còn lại móng khu hậu cung, một gian miếu cổ tại trường THCS). Trước đây khu Từ Vũ là "quán" là nơi nghỉ chân của quan lại nghỉ lại trước khi vào thành Thăng Long yết kiến vua, và có một phần các khu ruộng  tư của các gia đình cày, cấy tại khu Từ Vũ, qua năm tháng, rồi loạn lạc, chiến tranh, người dân di chuyển phần mộ chôn tại khu cây gạo còng (khu lò gạch cũ, hiện nay đã cho doanh nghiệp Dương Việt Nhật thuê để các thiết bị vận tải gầu múc, máy san lấp thi công các công trình cầu đường..) và chuyển về mai táng tại Từ Vũ.

Năm 1995 khu Từ Vũ di chuyển mồ mả và chuyển an táng các phần mộ về nghĩa trang hiện nay; được xây dựng thành UBND và khu tượng đài liệt sỹ như hiện nay.

 

 Tam quan đình Mai Phúc. Photo NCCong ©2014

Nghè Hoa là nơi thờ bố mẹ thành hoàng làng  đã bị thời gian làm hư hỏng, hiện nay đang nằm trong quản lý của Công ty cổ phần sân Golf Long Biên, UBND, Ban quản lý di tích phường đã phối hợp với Ban quản lý sân Golf và tiểu ban quản lý di tích Đình, chùa Mai Phúc có phương án cải tạo, tu bổ Nghè Hoa làm nơi thờ bố, mẹ Đức Thánh (Thành hoàng làng).

Đình Trong vốn là một ngôi đền liên quan đến các sự tích từ thời Đinh Tiên Hoàng. Tương truyền vào thế kỷ 10, hai anh em nhà họ Lê ở đây đã có công phò giúp vua Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân và bảo vệ làng quê Mai Phúc.

Đình Trong tuy xây trên nền của ngôi đền nói trên nhưng không giữ được dấu tích kiến trúc gì thật cổ vì đã trải qua tu sửa, tôn tạo nhiều lần trong mấy trăm năm. Ngôi đình còn tồn tại cho đến ngày nay mang dấu ấn của nghệ thuật kiến trúc thời Nguyễn, bao gồm bái đường và hậu cung, xếp song song theo kiểu chữ “Nhị”.

Đình Trong quay mặt về hướng đông – nam. Nhà bái đường rộng ba gian hai dĩ, xây kiểu đầu hồi bít đốc tay ngai, mái lợp ngói ta, nóc đắp lưỡng long triều nguyệt. Hậu cung rộng ba gian, đầu hồi bít đốc. Có lẽ được xây muộn hơn ngôi đình là các dãy nhà tả hữu vu ở hai bên sân trong. Cổng nghi môn có hai cửa phụ đối diện qua sân ngoài với hai nhà bia nhỏ giáp liền con đường làng. Phía bên kia đường là một hồ nước hình chữ nhật và các chung cư mới xây đằng sau.

Đình Mai Phúc hiện lưu giữ được 28 sắc phong qua các triều đại. Sắc phong có niên đại sớm nhất là năm Dương Đức thứ 3 (đời vua Lê Gia Tông, 1674). Tiếp theo là các sắc phong mang niên hiệu Chính Hòa (Lê Hy Tông, 1675 -1705) và Vĩnh Thịnh (Lê Dụ Tông, 1705 – 1729) v.v.. Ngoài ra còn có hai chiếc áo hoàng bào đặt trong khám thờ.

Đáng chú ý quyển sách làm bằng 12 lá đồng khổ 18x34cm, nặng khoảng 5.7kg, được khắc chữ Hán vào năm Khải Định thứ 5 (1920). Mỗi trang đều có đánh số, gồm từ 7 đến 8 dòng, không trang trí. Tổng cộng sách có hơn 2000 chữ khắc chìm kiểu chân phương (mỗi dòng gồm từ 5 đến 12 chữ). Trong sách không ghi tên họ của người khắc chữ. Nội dung sách là thần tích về thành hoàng Đại vương và Công chúa, do Đông các Đại học sĩ Nguyễn Bính soạn thảo.

Trong đình Mai Phúc đặc biệt còn có đôi chân đèn bằng gốm hoa lam mang niên hiệu Diên Thành thứ 7 (1583) dưới thời nhà Mạc, do một người ở xã Bát Tràng cung tiến. Những cứ liệu trên cho thấy ngôi đền hoặc đình đã tồn tại ít nhất từ cuối thế kỷ 16. Trong đình lại có một bộ chén thờ bằng bạc, một số lư hương, bình rượu, giá bát bửu và một chóe đựng nước… mang dấu ấn nghệ thuật thế kỷ 19.