Đình Thanh Dương (còn gọi là đình Giang Làng) nằm trên địa bàn thôn Giang Làng, xã Đồng Tiến (huyện Ứng Hòa) được xây dựng từ hơn 400 năm trước, thờ Thành hoàng làng là vị Anh hùng dân tộc, Thập đạo tướng quân Lê Hoàn – vua Lê Đại Hành (thời tiền Lê).
Lối kiến trúc nghệ thuật điêu khắc trong đình mang phong
cách thời Lê, đã được sửa chữa lớn vào thời Nguyễn (khoảng những năm đầu thế kỷ
XIX). Những bức cốn, đầu dư, đầu bẩy, cửa võng, hoành phi, câu đối có hình ngư
long, tứ linh, cây hoa lá… thể hiện nghệ thuật điêu khắc điêu luyện, kỹ thuật
chạm trổ công phu.
Đình lưu giữ thần phả cùng 20 đạo sắc phong (đạo sắc phong sớm
nhất vào năm 1601) và nhiều đồ đồng, gỗ, đá quý hiếm. Năm 1991, đình được công
nhận là Di tích lịch sử - văn hóa cấp quốc gia.
Trải qua nhiều biến động, đình Thanh Dương hiện xuống cấp
nghiêm trọng. Toàn bộ khung gỗ của tòa đại đình bị mối mọt. Kết cấu cột, cối
giang, xà nách, dui, mè bị gãy, mục, mất liên kết. Các đầu mộng bị mọt ăn cụt,
hở hoác, phải chống gãy, sập bằng hàng chục cột gỗ bạch đàn, sắt... Hệ thống tường
đình nứt nẻ, bong tróc, thấm, ẩm, rêu mốc loang lổ. Mái đình bị võng, xiêu vẹo
nên ngói xô lệch dẫn đến dột nước, ảnh hưởng tới việc bảo quản các đồ vật cổ
trong đình.
Năm 1997, do các kết cấu gỗ trong đình bị hỏng nặng vì mục
ruỗng nên người dân trong thôn đã tự nguyện đóng góp 170 triệu đồng để thay ruột
của 8 cột cái bằng xi măng, giữ nguyên vỏ gỗ; thay thế các hoành, dui mè bị mối
mọt và làm lại toàn bộ cửa bức bàn thành cửa song…
Năm 2013, UBND huyện Ứng Hòa đã kiểm tra, đánh giá đình
Thanh Dương là một trong số 14 hạng mục di tích lịch sử trên địa bàn huyện cần
được tu bổ, tôn tạo, với kinh phí ước tính khoảng 11 tỷ đồng. Thế nhưng, việc
tôn tạo, tu bổ đình Thanh Dương vẫn chỉ nằm ở giai đoạn khảo sát, thống kê tình
trạng xuống cấp của các di tích.
Trong khi hiện tại, số cột gỗ còn lại của đình tiếp tục bị
hư hỏng, xiêu vẹo, mái trũng, võng, khiến cho đình có nguy cơ sập bất cứ lúc
nào. Người dân thôn Giang Làng, xã Đồng Tiến rất mong được UBND thành phố và
các sở, ngành chức năng quan tâm, đầu tư kinh phí tu bổ, tôn tạo đình Thanh
Dương để bảo tồn di tích lịch sử - văn hóa quốc gia cho thế hệ mai sau.