Đình Thọ Trai, phường Tam Sơn, thành phố Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh thờ Thành hoàng là đức thánh Tam Giang, danh tướng có công phò giúp Triệu Việt Vương đánh đuổi giặc Lương xâm lược vào thế kỷ 6. Đức thánh Tam Giang được các triều đại đời sau sắc phong mỹ tự “Thượng đẳng phúc thần”.
Đình khu phố Thọ Trai khởi dựng vào thời Lê. Trên thượng
lương đình còn khắc dòng chữ Hán ghi niên đại trùng tu toà Đại đình vào năm Cảnh
Thịnh, năm 1800, triều đại Tây Sơn.
Đình Thọ Trai vừa trải qua một lần trùng tu lớn. Ngày
27/2/2023, Ủy ban Nhân dân Phường Tam Sơn và người dân địa phương đã khánh
thành tòa Đại đình của di tích lịch sử đình Thọ Trai.
Cổng làng Thọ Trai cổ
Nghi môn đình Thọ Trai
Đình Thọ Trai được xây dựng gần cổng làng, có cấu trúc truyền
thống bao gồm Nghi môn, Đại đình và Hậu cung. Bên ngoài phía trước đình là bức
bình phong bằng đá xanh và hồ nước phong thủy lớn.
Bức bình phong đá trấn phong thủy
Hồ nước phong thủy đình Thọ Trai
Nghi môn được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, ba cửa với
bốn trụ biểu, kết nối với tường bao.
Tòa Đại đình mới được xây dựng theo phong cách cổ truyền. Bộ
khung đình được kết nối những vì kèo gỗ lớn, kết cấu theo truyền thống “thượng
con chồng, hạ kẻ trường”.
Trên các bức cốn, đầu dư, trên diềm cửa cấm cung và hệ thống
kẻ trường được trang trí bằng các mảng chạm khắc theo phong cách thời Hậu Lê
tinh tế với kỹ thuật chạm nổi, chạm bong kênh, đề tài chủ đạo là “tứ linh”, “tứ
quý”, mây lửa, rồng, hoa văn cách điệu.
Ban thờ công đồng với đồ tế khí, bát bửu, long mã
Hậu cung là nơi đặt ban thờ Thánh Tam Giang, có 2 gian, các
vì nóc kết cấu kiểu “chồng rường giá chiêng”.
Đình Thọ Trai hiện còn bảo lưu được nhiều tài liệu hiện vật
có giá trị thời Nguyễn như: Bảng gỗ thần tích, mâm thờ, hoành phi, câu đối, sắc
phong của các triều đại nhà Nguyễn.
Đình còn có bàn thờ Bác Hồ thiết kế theo phong cách cổ truyền.
Trong khuôn viên đình còn có giếng cổ từ thời xây dựng đình.
Ban thờ Bác Hồ tại đình
Giếng cổ
Nhà Tả mạc
Phía trái sân đình là nhà Tả mạc 3 gian lợp ngói ri, nơi người
dân sắp lễ mỗi dịp hội làng.
Hàng năm, khu phố Thọ Trai tổ chức lễ hội truyền thống trong
hai ngày 06 -7 tháng Giêng để tưởng nhớ công ơn Thánh Tam Giang, vị tiền nhân
đã có công đánh giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước.
Đình Thọ Trai được Nhà nước xếp
hạng là di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh theo Quyết định số 61/QĐ-UBND ngày
15/01/2009 của UBND tỉnh Bắc Ninh.
H.T
Nguồn: Cổng thông tin điện tử tỉnh Bắc Ninh