Đình Yên Thành, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình, thờ phụng thành hoàng làng là vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại Hành.
Đình làng Yên Thành, xã Trường Yên, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh
Bình nằm tại trung tâm di tích cố đô Hoa Lư, cách đền vua Đinh và vua Lê khoảng
500m. Đình thờ phụng Thành hoàng làng là hai vị vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại
Hành. Hiếm có đình làng nào thờ phụng cùng lúc cả hai vị vua là Thành hoàng.
Đình Yên Thành là ngôi đình cổ có tuổi đời hàng trăm năm với
lối kiến trúc độc đáo, hiếm có theo truyền thống vùng đồng bằng Bắc Bộ. Dù trải
qua nhiều thăng trầm lịch sử nhưng ngôi đình vẫn giữ được nét kiến trúc cổ xưa
từ thời mới xây dựng.
Tổng thể kiến trúc của Đình bao gồm hai tòa Tiền đường và Hậu
cung riêng biệt, cả hai tòa đều được xây dựng kiểu nhà 5 gian đầu hồi bít đốc. Tòa
Tiền đường mở thông cả hai phía, thường là nơi tổ chức các cuộc họp của người
dân làng. Hậu cung là cung cấm, đặt long ngai, bài vị thờ phụng hai vua Đinh -
Lê.
Tương truyền, xưa kia ngôi đình là nơi vua Đinh thường thiết
triều, nghe tấu chương và bàn luận chính sự. Hậu cung là nơi vua ngự, Tiền đường
là nơi các quan văn võ chầu.
Người dân địa phương đã tôn vinh vua Đinh Tiên Hoàng và vua
Lê Đại Hành là thành hoàng, rước chân nhang từ đền các Vua về thờ phụng vì đây từng
là hành cung của các hai vị Vua sau khi giành lại giang sơn.
Từ Tiền đường vào Hậu cung, bên phải là ban thờ vua Đinh
Tiên Hoàng, ngay đầu tường hồi bên trong thềm Hậu Cung có hai chữ Hán lớn:
"Thái Bình", đây là niên hiệu Đại Việt thời vua Đinh.
Bên trái đầu tường hồi bên trong thềm Hậu cung có hai chữ
Hán lớn "Thiên Phúc", niên hiệu của Đại Việt thời vua Lê Đại Hành.
Ngoài hai chữ Hán ghi niên hiệu quốc gia, các cột hai bên cũng chạm khắc các những
câu đối ca ngợi công đức của hai vị vua thời kỳ đầu giành được độc lập.
Trong hậu cung, trước bàn thờ hai vua Đinh Tiên Hoàng và Lê Đại
Hành thường xuyên nghi ngút khói hương và đồ tế lễ thành kính. Trong những ngày
lễ, đình Yên Thành là địa điểm tâm linh linh thiêng, nơi người dân cử hành nghi
thức trọng thể tưởng niệm hai vị vua khai quốc.
Chính giữa mái Tòa Tiền đường, trên tấm kẻ chính nóc còn lưu
hàng chữ Hán cổ, cho phép xác định niên đại, giá trị lịch sử, văn hóa tâm linh
và tín ngưỡng thờ phụng các vị vua thời kỳ đầu giành được độc lập của ngôi đình
độc đáo nhất cố đô Hoa Lư.
Đình Yên Thành được xây dựng theo kiến trúc truyền thống cổ
xưa, tòa Tiền đường và Hậu cung đều là nhà 5 gian, các vì kèo được dựng trên 5
hàng cột ngang và 6 hàng cột dọc, hai hàng cột ngoài cùng chế tác bằng đá, đục
đẽo thủ công rất công phu và tinh xảo.
Ngôi đình được xây dựng hoàn toàn bằng gỗ lim đã qua ngâm tẩm
theo phương pháp dân gian, cột, đòn tay, rui mè, quá giang đình, các đầu dư, bẩy
được trạm khắc hoa văn cách điệu chi tiết, sống động. Mái đình lợp ngói âm
dương, mỗi viên ngói đều được đúc có in hình chữ "Thọ"
Gian giữa của Tiền đường được đặt một Kiệu lễ, thường được
dùng vào những dịp lễ quan trọng. Những ngày lễ hội, người dân trong làng tập
trung về đình, chung tay làm việc làng, tổ chức tế lễ hai vị vua thành hoàng, cầu
xin hai vua ban mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Trên nhiều cột đá ở đình vẫn còn giữ được những câu đối cổ bằng
Hán tự, có giá trị cao về văn hóa lịch sử thời kỳ đầu thiên niên kỷ, khi đất nước
giành lại được độc lập.
Đình nằm ngay giữa làng, cách đền vua Đinh Tiên Hoàng, vua
Lê Đại Hành khoảng 500m nên thường xuyên có rất nhiều khách du lịch đến tham
quan và tưởng niệm. Lượng du khách lớn nhất là vào dịp lễ hội Trường Yên hàng
năm. Thường ngày, dân làng cũng thường xuyên ghé vào đình như một điểm giao lưu
văn hóa cộng đồng.
Ngay trước sân đình là
giếng Ngọc, quanh năm không bao giờ cạn nước. Giếng nước này từng là giếng chung,
dân làng thường đến lấy nước về sinh hoạt do nước ở giếng Ngọc trong, mát và ngọt.
Nguồn: Dân Việt