Khu lăng miếu Bình Vương Dương Tam Kha tại làng Thành Đạt, xã Thiệu Long, huyện Thiệu Hóa, Thanh Hóa được xây dựng khang trang, bề thế trên diện tích 540m2, thiết kế theo lối kiến trúc cổ ở thế kỷ thứ X, mang đậm phong cách Á Đông, gồm 2 khu chính: khu lăng mộ và miếu thờ.
Dương Tam Kha là con trai thứ ba của Dương Đình Nghệ. Tiếp nối
họ Khúc giành quyền tự chủ, năm 931, Dương Tam Kha là tướng tiên phong trong
đoàn quân của Dương Đình Nghệ tiến ra bắc đánh đuổi quân Nam Hán. Ông có công
giúp Dương Đình Nghệ và Ngô Quyền xây dựng, bảo vệ nền độc lập tự chủ vào thế kỷ
X sau 1.000 năm Bắc thuộc. Sau khi ông mất, ông được táng trên một ngọn đồi
hình con voi, nay thuộc thôn Thành Đạt, xã Thiệu Long, huyện Thiệu Hóa, tỉnh
Thanh Hóa.
Tương truyền, sau khi mất, ông được táng trên một ngọn đồi
hình con voi tại thôn Thành Đạt, xã Thiệu Long, huyện Thiệu Hóa (Thanh Hóa),
nhưng mộ đã bị phá từ trước năm 1945 và đồi con voi hiện cũng đã bị san phẳng.
Trải qua năm tháng, thời gian, mộ phần hư hỏng, núi con voi
dần bị san bằng, vị trí đặt mộ của ông bị thất lạc nên thế hệ hôm nay mãi đi
tìm, đã xác định được vị trí ngôi mộ. Tri ân, tưởng nhớ tổ tiên, Hội đồng họ
Dương Việt Nam đầu tư hơn 10 tỷ đồng xây dựng khu Lăng miếu Bình Vương Dương
Tam Kha tại vị trí nêu trên.
Nay con cháu họ Dương đã xác định được vị trí của ngôi mộ, Hội
đồng Họ Dương Việt Nam đã đầu tư xây dựng Khu lăng miếu Bình Vương Dương Tam
Kha để làm nơi con cháu họ Dương và khách thập phương về thăm viếng, thắp hương
tưởng nhớ công đức to lớn của ông.
Sau một thời gian tìm kiếm mộ phần, huy động nguồn vốn xây dựng
công trình tri ân tổ tiên, Hội đồng họ Dương Việt Nam đã hoàn thành việc xây dựng
Lăng miếu Bình Vương Dương Tam Kha ở làng Thành Đạt, xã Thiệu Long, huyện Thiệu
Hóa, tỉnh Thanh Hóa.
Quần thể di tích Bình Vương Dương Tam Kha gồm 2 khu chính là
khu Lăng Mộ và khu Đền thờ được xây dựng trên khuôn viên có diện tích trên
1.500m2, mảnh đất vuông vắn nhìn ra đường trục, thuận về phong thuỷ được thiết
kế theo lối kiến trúc cổ kính, khang trang, bề thế uy nghiêm, mang đậm phong
cách Á Đông.
Khu lăng miếu và một góc miếu thờ Bình Vương Dương Tam Kha
Các hạng mục bao gồm:
– Mộ được xây bao hình bát giác, phía trên có họa tiết hoa
văn, xung quanh khắc kiểu chữ vạn. Phần mộ có diện tích gần 20m2.
– Đền thờ chính có diện tích 210m2, thiết kế theo kiểu chữ
Đinh gồm khối nhà 5 gian mái đao có chính đường, có hậu cung; kiến trúc theo trục
trung tâm đăng đối, chính đường có hoành phi, cửa võng, hai bên có hàng tượng
quan binh, voi, ngựa; hoa văn theo lối đình, chùa Việt Nam, nóc Đền đắp rồng
chầu nguyệt, 4 đầu đao cũng là đầu rồng với cổ ngước chếch lên cao. Mẫu đắp rồng
theo hình tượng rồng thời Lê, hình tượng con rồng thời kì này mang nhiều khát vọng
của người dân: mong mưa thuận, gió hòa, khát vọng công bằng xã hội.
– Nhà Tả vu và Hữu vu ở hai bên Đền chính, kiến trúc kiểu
cung đình, sử dụng trong đền dùng để sắp lễ, mỗi nhà có diện tích gần 30m2.
– Gác bia có kiến trúc theo truyền thống đình, đền, chùa có
8 mái cong.
– Cổng thiết kế theo truyền thống cổng của các đền thờ thờ đức
thánh: kiểu tam quan tứ trụ.
– Nhà khách có diện tích 54m2.
– Tượng, Voi, Quan canh.
– Tường bao.
– Bãi đỗ xe: trên 500m2 cách Lăng Mộ chừng 200m.
Ngày 9 và 10 tháng 9 năm 2016, Hội đồng họ Dương Việt Nam tổ
chức lễ hô thần nhập tượng và cắt băng kháng thành khu Lăng miếu Bình Vương
Dương Tam Kha ở làng Thành Đạt.
Khu di tích Đền thờ, Lăng Mộ này cùng với các Đền thờ đã được
Nhà nước xếp hạng di tích lịch sử ở xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội;
Đền thờ tại thị trấn Cổ Lễ, Trực Ninh, Nam Định; Đền thờ ở xóm Kiều Nguyễn, xã
Tống Trân, huyện Phù Cừ, Hưng Yên.
Đền thờ tại làng Thành Đạt, xã Thiệu Long, huyện Thiệu Hóa,
Thanh Hóa sẽ trở thành những di tích văn hóa tâm linh, tạc ghi công đức Cao Tổ
Bình Vương Dương Tam Kha, được các triều đại truy tặng 38 đạo sắc
phong.