Làng bưởi Tân Triều thuộc xã Tân Bình, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai, cách thành phố Biên Hòa chừng 3 km. Làng bưởi ngày nay vẫn giữ được nét thanh bình của làng quê yên ả với những vườn bưởi xanh xum xuê quả, vườn tiếp vườn, tới đầu làng đã nghe hương bưởi thơm thoang thoảng.
Cây bưởi Tân Triều sau bao năm thăng trầm đã lấy lại “tiếng thơm” của mình khi người dân Tân Triều mạnh dạn xóa vườn tạp để phục hồi lại cây bưởi vào những năm 1985 trở đi. Bưởi Tân Triều có nhiều loại, bưởi Thanh nước nhiều, trái rất sai, mỗi mùa một cây có thể cho từ bốn đến năm trăm trái. Bưởi Xiêm, bưởi Long có vị ngọt nhưng trái nhỏ, ngon nhất là bưởi Đường lá cam và bưởi Đường núm. Bưởi ổi trái nhỏ nhưng có đặc tính lạ, có thể để dành hơn nửa năm, da quắt lại như trái dâu khô nhưng bóc ăn ngọt lịm. Ngoài ra còn hơn hai mươi loại khác nhau như bưởi Xiêm, bưởi Chua, bưởi bà Vân, bưởi Hè, bưởi Long...
Tân Triều là ngôi làng cổ xưa nhất ở Đồng Nai, nằm ven sông được bao bọc bởi kênh rạch tạo thành cù lao biệt lập, chỉ có một con đường duy nhất vào làng. Muốn đến làng bưởi, từ Biên Hòa du khách có thể đi bằng đường sông hoặc theo quốc lộ 24 là tới nơi, dân địa phương sẽ hướng dẫn cho bạn đi tham quan khắp làng, thưởng thức những quả bưởi chín mọng và món gỏi bưởi, rượu bưởi rất riêng chỉ có ở Tân Triều.
Ở Tân Triều, nhiều người biết về ông Năm Huệ, chủ nhân Khu du lịch sinh thái Làng Bưởi, ông là người đầu tiên mở loại hình du lịch sinh thái nơi làng quê yên tĩnh ven sông Đồng Nai, cùng với những món đặc sản từ bưởi và những món ăn miệt vườn dậy hương đồng nội. Xứ bưởi Tân Triều có nhiều loại bưởi, mà loại nào cũng thơm ngon nhờ đất phù sa ven sông. Ông Năm chọn bưởi đường da xanh để làm gỏi. Bưởi phải là giống bưởi đường trong vườn vừa chín tới trên cành, mụn the ngoài vỏ bưởi nở hết mới hái xuống. Ai đã từng nếm qua món gỏi bưởi sẽ dễ dàng nhận ra món gỏi bưởi ở Tân Triều có công thức và mùi vị rất riêng. Gỏi bưởi ở những nơi khác trộn với khô mực xé sợi nhỏ. Còn ở Tân Triều thì trộn tép bưởi với tôm sông. Một chút chua, một chút the, một chút ngọt thanh. Tất cả quyện với cái dòn ngọt lịm của tôm bắt ở sông, dậy thơm cùng với ớt, hành tây, ngò, đậu phộng. Muốn dậy mùi vị gỏi hơn nữa thì xúc bằng một miếng bánh tráng rắc tôm đỏ giòn rụm. Và rồi khi ra về, không ít người thành phố không quên mang theo về một ít nước bưởi ép nguyên chất ngọt lịm, ít trái bưởi đường da xanh làm món quà quê cho người ở nhà. Một điều riêng có của bưởi đường da xanh Tân Triều mà chưa nhiều người biết là để dành được lâu cả tháng, để càng lâu vị bưởi càng ngọt đậm như đường.
Thăm làng bưởi Tân Triều không chỉ gợi cho người ta một chút hoài niệm về vùng đất Đồng Nai xưa, nơi có nhiều di tích, danh lam thắng cảnh, thưởng thức những món ăn dân dã miệt vườn mà còn cảm phục người nông dân bám trụ với đất, với nghề tạo nên thương hiệu bưởi Tân Triều hôm nay không chỉ vang bóng trong nước mà còn “xuất ngoại” sang tận Hà Lan, Đức...
DLL Sưu tầm