Tháp bà Ponagar Nha Trang là một trong những quần thể kiến trúc chăm Pa cổ còn lại hiện nay, quần thể này được xây dựng từ khoảng thế kỷ thứ 8 đến thế kỷ 13. Ponagar gồm 3 tầng : tầng thấp là ngôi tháp cổng (hiện nay không còn nữa), tầng giữa Mandapa là nơi để khách hành hương nghỉ ngơi, chuẩn bị lễ vật, tầng trên cùng là nơi có các ngọn tháp. Gạch ở đây được xây rất khít mạch, không nhìn thấy chất kết dính.

Công trình tháp bà Ponagarlà một kiệt tác về nghệ thuậ điêu khắc Chămpa, là sự kết hợp giữa kỹ thuật tượng tròn, và chạm nổi. Hàng năm từ ngày 21 – ngày 23 tháng 3 âm lịch ở đây diễn ra lễ hội Tháp Bà cùng nhiều hoạt động, trò chơi.

Tháp Ponagar hiện là một di tích lịch sử văn hóa, đồng thời là địa điểm tham quan du lịch rất nổi tiếng tại thành phố Nha Trang được nhiều du khách trong nước và quốc tế biết đến.

 

Đắm say lòng người

Vào những ngày lễ vía Bà hàng năm (từ 20 đến 23 tháng 3 âm lịch) tháp Bà Ponagar đón hàng vạn khách du lich hành hương cũng như người dân trong vùng về dự lễ hội. Cũng như nhiều lễ hội khác của người Việt, trong những ngày vía Bà ở tháp Bà, xen kẽ giữa các lễ chính là những hoạt động tôn giáo và tín ngưỡng dân gian, như đọc kinh cầu an của các nhà sư, tục xin xăm Bà của những người dân; là những cuộc trình diễn múa lân, biểu diễn hát bội... Đặc biệt là hoạt động lễ thức mà người Chăm xưa đã để lại cho tháp Bà.

  Một trong những di sản độc đáo nhất trong lễ hội vía Bà ở tháp Bà là múa bóng. Tại tháp Bà có một đội múa với những diễn viên là người dân tộc Chăm, họ vui vẻ phục vụ khách du lịch và cũng sẵn lòng múa theo yêu cầu của du khách mà không lấy phí. Những bài múa nổi tiếng của dân tộc Chăm như Apsara, bến nước tình yêu, tình làng giềng... cùng tiếng khèn Saranai, trống ghi-năng vui nhộn làm say đắm bao lòng người du khách. Khi vũ công cùng dàn nhạc nhịp bước theo điệu nhảy cũng là lúc những du khách cũng lắc lư theo điệu múa, tiếng nhạc.