Chỉ ba tiếng đồng hồ chạy xe từ Thành phố Hồ Chí Minh, xuôi theo quốc lộ 20, khách du lịch sẽ đến với Vườn quốc gia Cát Tiên - một vùng đất nằm gọn trong đoạn uốn khúc của sông Đồng Nai, thuộc địa phận của cả ba tỉnh Đồng Nai, Bình Phước và Lâm Đồng.

Ngoài một địa điểm du lịch sinh thái vô cùng hấp dẫn, nơi đây cũng là công trình khảo cổ có giá trị văn hóa, lịch sử và tín ngưỡng lớn giúp xác định được nguồn gốc sự tồn tại của một vương quốc đã bị lãng quên từ hơn một thiên niên kỷ về trước.

Vẻ đẹp hoang sơ mời gọi

Khác với nhiều vườn quốc gia như Cúc Phương, Bạch Mã, Ngọc Linh… có địa hình chủ yếu là rừng núi, Cát Tiên có khung cảnh thiên nhiên vô cùng đa dạng. Có đồi, có bãi ven sông. Có các trảng cỏ rộng lớn bằng phẳng và cả những dòng chảy dốc.

Vào mùa mưa, những con suối nhỏ hiền hòa, nước róc rách luồn qua từng khe đá sẽ trở thành các dòng thác hùng vĩ, ầm ào đổ trắng xóa trên các triền đá lớn. Nhiều đoạn thác quanh co, lượn khúc tạo ra những bãi cát vàng trải rộng như bãi tắm tự nhiên luôn mời gọi du khách dừng chân chiêm ngưỡng.

Cát Tiên sở hữu nhiều dạng sinh cảnh như rừng thường xanh nguyên sinh và thứ sinh trên đất thấp; rừng nửa rụng lá nguyên sinh và thứ sinh trên đất thấp, đất ngập nước ngọt và trảng cỏ ngập nước theo mùa; rừng ngập lụt và các kiểu sinh cảnh thứ sinh như rừng tre nứa, trảng cỏ...

Trong cuốn sách hướng dẫn du lịch, có những con số thú vị: “Hệ thực vật đã ghi nhận 1.362 loài bậc cao, trong số đó 34 loài có tên trong Sách Đỏ Việt Nam cùng nhiều loài cây gỗ có giá trị như gõ đỏ, xoay, cẩm lai, giáng hương quả to.

Hệ động vật đã ghi nhận 77 loài thú, 318 loài chim, 58 loài bò sát, 26 loài ếch nhái, 130 loài cá. Trong số đó có các loài thú lớn quý hiếm và một số loài có nguy cơ đe dọa tuyệt chủng toàn cầu như tê giác Java, bò tót, voi Châu Á, cá sấu nước ngọt...

Một số loài chim đặc hữu như gà so cổ hung, gà tiền mặt vàng, chích chạch xám. Một số loài chim nước quý hiếm như quắm cánh xanh, ngan cánh trắng, già đẫy nhỏ…”.

Nào hãy cùng khám phá

Xem thú ban đêm là một hoạt động rất hấp dẫn các du khách. Ngồi trên thùng xe bán tải, chiếc xe đưa tôi chạy từ trụ sở chính của vườn về hướng Núi Tượng. Những trảng cỏ loang loáng dưới ánh đèn pha của hướng dẫn viên. Mắt thú bắt đèn sẽ tạo nên hai đốm đỏ hoặc xanh.

Và có lẽ do bị chói mắt, chúng sẽ đứng yên một lát đủ để ta chiêm ngưỡng. Vì môi trường, sinh cảnh được bảo vệ rất nghiêm ngặt nên động vật trong rừng không hề sợ con người.

Hơn hai chục cây số cả đi lẫn về, nếu may mắn, du khách sẽ được tận mắt ngắm nhìn khá nhiều chim thú, hươu nai bình thản sống giữa môi trường quen thuộc của mình.

Với người chỉ được ngắm chúng qua nan lồng sắt trong vườn bách thú, hay trên những kênh truyền hình chuyên về đời sống hoang dã như tôi, chuyến xem thú này quả thật là một trải nghiệm cực kỳ thú vị.

Đi Bàu Sấu là một trong gần chục tuyến du lịch sinh thái tại đây. Chân dẫm lên thảm lá dày, tai nghe chim hót, mắt ngắm nhìn hệ thực vật vô cùng đa dạng. Cứ lầm lũi xuyên rừng như thế cỡ chục cây số, Bàu Sấu mở ra với một màu xanh nhiều sắc độ xa ngút ngàn tầm mắt. Xanh nước, xanh trời, xanh của thảm thực vật.

Những chú chim nước lững thững đi lại, kiếm ăn, soi bóng xuống mặt nước xanh hiền hòa là hình ảnh tuyệt vời nhất mà tôi đã từng chiêm ngưỡng.

Ngày thứ ba ở Cát Tiên, tôi quyết định tách đoàn và lang thang một mình để khám phá vẻ đẹp đang tiềm ẩn đâu đó dưới những tán lá xanh thẫm của rừng già huyền bí.

Theo lời mách nước của ông Nguyễn Duy Khang - Phó giám đốc Trung tâm du lịch sinh thái và giáo dục môi trường, tôi mở sổ tay, chọn cho mình hai chặng hành trình, tuyến Bằng Lăng và tuyến Thác Mỏ Vẹt.

Vườn quốc gia Cát Tiên mang trong mình đặc trưng cho hệ sinh thái rừng ẩm nhiệt đới thường xanh của các tỉnh Đông Nam Bộ.

Tôi đi từ ngạc nhiên này sang ngạc nhiên khác, khi lần đầu được tận mắt nhìn thấy những thân cây rỗng ruột hoàn toàn vẫn hiên ngang đứng giữa đất trời. Rồi cây Tùng 400 năm tuổi. Gốc bằng lăng đặc biệt với 6 ngọn. Thân cây đổ ngang với bộ rễ uốn lượn kết thành cái cổng chào tuyệt đẹp mời gọi khách du lịch bước qua, xuýt xoa nhìn ngắm, và thậm chí liều thử một lần trèo leo để có thể sống lại cả một thời ấu thơ xa ngái.

Khách nước ngoài khi tới Mỏ Vẹt, luôn chọn cách nằm phơi nắng trên những tảng đá rộng, tai nghe tiếng ầm ào thác đổ, mắt dõi theo sắc trắng lấp lóa của những cánh cò. Thiên đường, có lẽ cũng chỉ tuyệt vời đến thế!

Đến với Cát Tiên, khách du lịch còn có cả một danh sách dài để lựa chọn. Từ tuyến Bàu Chim đến ghềnh Bến Cự. Từ tuyến Thác Trời - Thác Dựng đến tuyến Cây Si. Từ tuyến sinh thái đến tuyến thăm di chỉ văn hóa Óc Eo… Hoang sơ, quyến rũ. Cát Tiên luôn là điểm đến mời gọi những người trót mê loại hình du lịch sinh thái.

Còn chần chừ gì nữa, bạn hãy vác ba lô lên đường. Để khám phá vẻ đẹp thiên nhiên huyền ảo. Để thêm yêu “giang sơn gấm vóc”, “sơn thủy hữu tình”, để có cùng những trải nghiệm vô cùng thú vị, như tôi!