TTO - Nhịp sống hiện đại phát triển nhưng cuộc sống du mục bên đàn gia súc, ăn bánh mì khô, uống sữa tuần lộc, ngủ lều dựng tạm trên tuyết mới là điều những người bộ tộc Dukha ở Mông Cổ mong muốn.
Ẩn sâu trong những cánh rừng taiga rộng lớn dọc theo biên
giới với Nga là nơi sinh sống của những người Dukha, bộ tộc du mục chăn
tuần lộc cuối cùng của Mông Cổ.
Bộ tộc du mục Dukha còn
có tên gọi khác là Tsaatan, sống cuộc đời du mục qua nhiều thế hệ. Họ
chăn nuôi tuần lộc và sống trong những chiếc lều dựng tạm trên tuyết.
Trong
ảnh là một phụ nữ bộ tộc Dukha bên những con tuần lộc của gia đình cô
trong một khu rừng gần làng Tsagaannuur, Khovsgol Aimag, Mông Cổ.
Những
bức ảnh tuyệt đẹp này được nhiếp ảnh gia Thomas Peter của hãng Reuters
ghi lại sau khi dành một khoảng thời gian khá dài để sống cùng người dân
của bộ lạc.
Hiện nay, cuộc sống và sự tồn tại của bộ lạc Dukha đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Vào
năm 2012, chính phủ Mông Cổ quyết định bổ sung một phần lớn diện tích
đất ở phía Bắc đất nước vào khu vực được bảo tồn nhằm bảo vệ hệ sinh
thái bị tàn phá nặng nề trong nhiều năm trước.
Điều đó
đồng nghĩa với việc cấm săn bắn, chăn nuôi. Trong khi đó, nguồn thực
phẩm chính của người Dukha lại đến từ việc săn thú rừng và uống sữa tuần
lộc.
Một em bé Dukha cưỡi trêm lưng tuần lộc.
Chính
phủ đã trích một khoản tiền để trả cho các gia đình bị ảnh hưởng. Các
gia đình này sử dụng số tiền đó để chuyển đến các ngôi làng, nơi con em
họ được đi học, có bệnh viện, đường xá và chấm dứt cuộc sống du mục với
đàn tuần lộc và những túp lều trong rừng.
Hiện nay,
bộ lạc Dukha chỉ còn khoảng gần 300 người. Họ đang phải đối mặt với nguy
cơ mất đi bản sắc văn hóa truyền thống của mình.
Thông thường, các hộ gia đình dựng lều tạm ở địa điểm có nhiều cỏ trong một vài tháng để chăn nuôi đàn tuần lộc.
Mỗi ngày, người Dukha lùa đàn tuần lộc ra bãi cỏ gần khu lều vào lúc bình minh và về nhà vào tối muộn.
Trong
ảnh là cô bé Tsetse, 6 tuổi, đang cố gắng kéo chú tuần lộc con về
chuồng. Mỗi ngày bé Tsetse dành vài tiếng đồng hồ để chăm tuần lộc trong
rừng.
Những đứa trẻ được sinh ra ở rừng,
sống cuộc sống du mục cũng thích nghi và sớm được cha mẹ dạy cho các kỹ
năng chăn thả gia súc cần thiết. Chúng thường được giao cho chăm sóc những con tuần lộc nhỏ.
Thức ăn chủ yếu của người Dukha là sữa, thịt tuần lộc và các món bánh từ bột mì.
Cuộc sống du mục luôn di chuyển cùng khí hậu lạnh giá khiến họ khó có thể trồng trọt hay kiếm được nguồn thực phẩm nào khác.
Thông thường, để tiện chăn thả và trông giữ, những gia đình
Dukha sẽ kết thành một nhóm nhỏ. Họ di chuyển qua các cánh rừng và dựng
lều sát cạnh nhau.
Trong ảnh là một người đàn ông đang lùa tuần lộc về nhà. Đàn tuần lộc khoảng 300 con là của 4 gia đình cộng lại.
Một bức ảnh chụp làng Tsagaannuur bên cạnh hồ Dod Nuur, phía
bắc Mông Cổ từ trên cao. Đây là ngôi làng gần nhất với những người chăn
tuần lộc sống trong rừng.
Làng Tsagaannuur được xây
dựng trong thời Xô Viết để hỗ trợ một đội ngư dân và bị bỏ lại sau sự
sụp đổ của nền kinh tế Xô Viết vào những năm 1990.
Những đứa trẻ vui đùa trong một trường học ở làng Tsagaannuur. Những
em nhỏ này được học chữ và nói ngôn ngữ phổ thông. Khi lớn hơn sẽ đi học
đại học ở thành phố lớn.
Chỉ còn số ít người cao tuổi của bộ tộc nói được ngôn ngữ tộc Dukha.
Hiện
nay, một giáo viên và một nhà ngôn ngữ học đang phối hợp với những
người này để tìm cách ghi chép, lưu giữ lại ngôn ngữ truyền thống.
Bà Jargal Gombosed vui vẻ trò chuyện cùng con và cháu gái trong lều của họ.
Sự
phát triển kinh tế đất nước nói chung cũng góp phần thay đổi diện mạo
cuộc sống của người Dukha. Họ nắm bắt được các thông tin bên ngoài, mua
được nhiều vật dụng tốt, nhiều quần áo đẹp.
Jargal
Gombosed, một phụ nữ cao tuổi của bộ tộc cho biết rằng vào thời của bà
rất khó khăn để mua được bột mì hay cơm. Mọi thứ khi đó đều rất hiếm,
nhưng hiện nay thì chỉ cần có tiền là người dân có thể mua được bất cứ
thứ gì mình thích.
"Thời đó chúng tôi muốn nghe được tin
tức bên ngoài phải về trung tâm của làng ở rất xa. Bây giờ thì chỉ cần
có chiếc điện thoại di động và ti vi là đủ", bà Gombosed cho biết.
Trong ảnh là bác sĩ địa phương, ông Davaajav Nyamaa đang dùng điện thoại
để gọi cho bệnh nhân của mình. Người Dukha dùng một chiếc ăng ten lớn
gắn trên cây cao để thu tín hiệu 3G.
Một con tuần lộc đứng trên nền tuyết trắng xóa. Loài tuần
lộc thích nghi tốt với địa hình vùng núi lạnh giá. Mỗi năm chúng rụng
sừng một lần và mọc lên một cái mới vào cuối mùa xuân đến đầu mùa hè.
Sừng của những con tuần lộc cái thường dài và có phần to hơn con đực.
Khói
bốc lên từ ống khói trong lều của gia đình ông Erdenebat Chuluu, thành
viên bộ tộc Dukha sống gần làng Tsagaannuur, vùng Khovsgol Aimag, Mông
Cổ.
Tuy cuộc sống hiện đại có nhiều điều thuận tiện
hơn trong sinh hoạt, nhưng phần nhiều người dân Dukha yêu thích cuộc
sống du mục của mình.
"Chúng tôi thức giấc lúc bình minh vừa hé.
Sau khi ăn bánh mì và uống sữa chúng tôi lùa tuần lộc ra cánh đồng cỏ.
Khoảng giữa trưa sẽ buộc chúng vào gốc cây và nghỉ ngơi chừng một giờ.
Sau đó sẽ lùa đàn ra ăn cỏ thêm một lượt vào buổi chiều và cho chúng về
nhà vào khoảng 19 giờ. Khi đó mẹ và vợ chúng tôi đã chuẩn bị đồ ăn. Cả
nhà cùng ăn và hát ca. Cuộc sống an nhiên và tự tại đó mới là của chúng
tôi", ông Erdenebat Chuluu chia sẻ.
MINH HẢI (Theo Reuters
Theo Tuổi Trẻ