Sau hai năm trở lại, Campuchia có nhiều thay đổi đến bất ngờ. Chuyến famtrip đi Sihanoukville và các đảo cũng mang lại cho tôi nhiều câu chuyện đáng suy ngẫm.
Việt Nam vừa công bố mở cửa du lịch quốc tế từ 15/3/2022, các quốc gia đã tranh thủ tiếp cận thị trường khách Việt. Dubai (UAE) nhanh chân nhất với chùm tour khởi hành định kỳ từ 18/3. Campuchia tổ chức liền đoàn famtrip đi Sihanoukville và các đảo từ 1 - 4/4/2022. Dù đang diễn ra Hội chợ quốc tế VITM ở Hà Nội, tôi vẫn chọn đi famtrip Campuchia.
Những thay đổi bất ngờ
Famtrip do công ty Cem World (Campuchia) tổ chức. Tham gia có 25 doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, đến từ Hải Phòng, Hà Nội, Nghệ An, Đà Nẵng, Long An, TP.HCM. Điều đáng nói, các doanh nghiệp tham gia đều phải đóng tiền tour, tiền tip như khách du lịch, chỉ giảm được khoản tiền lời. Ở Việt Nam, hầu hết famtrip đường bộ thường được bao cấp. Đi máy bay, chí ít cũng được mua vé giá ưu đãi và đa phần là các doanh nghiệp lớn.
Đoàn famtrip trên đường ra đảo
Năm 2019, du lịch Campuchia đón hơn 6,6 triệu khách quốc tế. Nếu tính theo đầu dân số thì hiệu quả gấp mấy lần Việt Nam. Toàn bộ ngành du lịch Campuchia là kinh tế tư nhân. Những ai sinh ở Campuchia đều được miễn vé tham quan các kỳ quan thế giới ở Campuchia như Angkor (Siem Reap), Preah Vihear (Preah Vihear), Sambor Prei Kuk (Kampong Thom).
Sau hơn 2 năm trở lại, Campuchia có nhiều thay đổi bất ngờ. Thủ tục chỉ thêm phần trình app y tế đã chích 2 mũi trở lên khi nhập cảnh. Điện đã hòa lưới quốc gia, dù vẫn phải mua của Việt Nam, Lào, Thái Lan. Các đường quốc lộ được nâng cấp, mở rộng. Nhiều tỉnh lộ mới mở, hòa vào mạng lưới giao thông. Phnom Penh giờ cao điểm kẹt xe không kém Sài Gòn nhưng toàn xe hơi và không thấy ai bóp còi.
Công ty vận chuyển GTCV tiếp đoàn famtrip tại Sihanoukville
Một số ô tô đời mới gắn bảng số xe là tên riêng chủ nhân, sở hữu cả đời, bán xe nhưng không bán bảng số, kiểu của Mỹ. Sihanoukville lột xác đến chóng mặt. Cao ốc song hành với đường phố, cứ như Hong Kong thu nhỏ. Toàn xây dựng theo công nghệ mới, đúc sẵn và lắp ghép nên chỉ cần vài tháng là hoàn thành cả cơ ngơi hoành tráng. Do chính phủ Campuchia siết chặt quản lý, kiểm tra và cả dịch bệnh, khoảng 80% nhà đầu tư Trung Quốc đã rời Campuchia.
Trung Quốc vẫn theo đuổi chiến lược “Zero Covid”, “nội bất xuất, ngoại bất nhập” nên người Trung Quốc chưa thể trở lại Sihanoukville như thời hoàng kim. Khoảng 30% các cao ốc đang xây dựng dở dang, chưa biết bao giờ hoàn tất. Nguy cơ bong bóng địa ốc và những “khu phố ma” đang lơ lửng trên đầu thành phố cảng Campuchia.
Đảo Rong Samloem
Vịnh Saracen
Dù mới phục hồi, buổi tối Sihanoukville vẫn nhộn nhịp đủ món ăn chơi. Tương lai gần, nơi đây sẽ vượt qua Pattaya (Thái Lan) nhờ nhiều bãi tắm rất đẹp, cả đất liền lẫn các đảo. Ngạc nhiên nhất, dù phát triển ồ ạt, Sihanoukville vẫn có những bãi tắm công cộng riêng, có nhà vệ sinh và tắm nước ngọt miễn phí. Chòi cứu hộ ngay mép biển, xinh xắn và đặc trưng kiểu Khmer. Bãi nào cũng xanh sạch đến bất ngờ.
Bãi Paradise
Đảo Rong Samloem với vịnh Saracen, thác và hồ Pha Lê vẫn điệu đàng, quyến rũ. Các resort được nâng cấp, có cả hồ bơi và những tiện nghi cao cấp nhưng vẫn bungalow trệt, chưa thấy những cấu trúc bê tông, cốt thép; phá vỡ cảnh quan. Bãi Long Set (đảo Lớn) có nhiều dịch vụ giải trí hấp dẫn.
Hơi tiếc cho bãi Paradise vì mật độ bungalow quá dày, đường mở rộng, xe điện thay xe đạp, suối chèo kayak bớt tự nhiên, “hương đồng gió nội” bay đi khá nhiều. Các công ty vận chuyển khách ra đảo ngày càng hùng hậu. Riêng công ty GTCV có 41 cano, sức chở từ 25 – 100 người mỗi chiếc.
Những người bạn mới
Ấn tượng nhất của chuyến famtrip là phần trao đổi kinh nghiệm, cả thành công lẫn thất bại của các thành viên. Bạn T.L, Chủ tịch công ty Cem World, đơn vị tổ chức famtrip, ngoài tiếng Khmer, tiếng Việt; còn thông thạo tiếng Anh, tiếng Trung. Nhờ dịch bệnh, du lịch đóng băng nên bạn học và biết thêm tiếng Thái.
Bạn Th. thì rất tự hào với biệt dành Th. “Vịt”. Hồi nhỏ, Th. chăn vịt sau giờ học, đến khi học đại học thì chở vịt lên Sài Gòn bán. Ngoại hình không được như ý, kém ngoại ngữ, bị công ty từ chối tuyển dụng vẫn kiên trì, xin làm tạp vụ để chứng tỏ nhiệt tình. Làm tốt từ những việc nhỏ nhặt, tự học ngoại ngữ, vươn lên thành hướng dẫn viên (HDV) xuất sắc.
Sắp Tết Chol Chnam Thmey nên đèn ông sao may mắn được treo khắp nơi
Hiện Th về quê Long An, ra lập mấy công ty riêng, có trang trại nuôi gà, vịt, có hai sân bóng đá và vẫn làm du lịch hiệu quả. Mới vào nghề, chưa đi nước ngoài lần nào vẫn tự tin làm HDV quốc tế. Không phải vì “điếc không sợ súng” mà bởi đã chuẩn bị kỹ càng mọi thứ, từ việc truy cập thông tin internet cho đến kinh nghiệm của các HDV từng trải.
Bạn H. chỉ học Trung cấp, vào Sài Gòn lập nghiệp, mày mò và kiên trì học thêm, từng bước tự khẳng định, trong vòng mấy năm, xây dựng và trở thành lãnh đạo công ty du lịch có tên tuổi. Khi du lịch đứng hình, H. chuyển hướng kinh doanh để duy trì bộ máy công ty, vẫn sống chết với nghề đã chọn.
Bạn T. học từ nước ngoài về, chọn lối đi riêng. Nghiên cứu thói quen du lịch và tự khảo sát thị trường tiềm năng, giúp công ty khẳng định thương hiệu qua mảng du lịch hành hương outbound, từ các nước Asean đến Ấn Độ, Nepal, Bhutan… Bạn Ph. chọn cách làm riêng, thường không giống ai. Từ việc làm các tour độc đến cách cắt lỗ, dự báo thị trường. Tết 2022, trong khi các doanh nghiệp co cụm, Ph. lên Đà Lạt gom phòng, bán lại và thắng lớn.
Bạn T. có 2 bằng thạc sĩ, khởi nghiệp với du lịch sông nước. T. là một trong những người phổ cập loại hình thuyền SUP ở Sài Gòn. Với nền tảng văn hóa khá vững, T. chú trọng nhu cầu trải nghiệm văn hóa trong từng tour, từng loại khách. Dù là tour bình thường hay dã ngoại, khám phá; đặc biệt là thị trường du lịch cho phân khúc người Hoa, cả in và outbound.
Bạn H.T chuyên thị trường Singapore, gần 200 lần qua lại, với những ngày đầu gian truân. Lần đầu tự đi, bị giữ ở cửa khẩu hơn 2 giờ, H.T tìm hiểu và rút ra những thực tế thành kinh nghiệm, tạo được niềm tin ở du khách lẫn biên phòng và hải quan đảo quốc Sư tử. Sau dịch, H.T đang mở rộng thị trường ra các nước với từng bước vững chắc.
Bạn L. vừa ra riêng sau 30 năm gắn bó với doanh nghiệp du lịch hàng đầu thành phố. L. vào nghề HDV quốc tế đầy gian nan. Nhờ dịch, L. mới dám thoát ra khỏi “vùng an toàn” (biên chế nhà nước) tìm lối đi riêng và tự khẳng định mình. Nghe các bạn chia sẻ, L. như lạc vào chân trời mới vì bạn nào cũng giỏi, có cách làm riêng và thành công...
Cùng các bạn trao đổi, tôi thấy mình như trẻ lại, thấy thấp thoáng thời trẻ của mình trong đó và càng tin vào lớp trẻ. Tất cả đều cực kỳ yêu nghề, hết lòng với công việc, không ngại thử thách, chấp nhận mạo hiểm, sẵn sàng đứng dậy sau những vấp váp.
Dù còn những khác biệt, các thành viên tham gia famtrip đều khẳng định “Liên kết, bình đẳng, tôn trọng nhau, cùng Win – Win là tất yếu, không chỉ tour Campuchia mà cả các thị trường khác”.