Đài tưởng niệm Cát Trắng quốc gia nằm cuối phía bắc sa mạc Chihuahua thuộc bang New Mexico của Mỹ là một biển cát thạch cao còn nguyên sơ nhất trên thế giới.
Đài tưởng niệm Cát Trắng quốc gia có tên tiếng Anh là White Sands National Monument, có diện tích lên đến 710 km2, nằm ở độ cao 1.291m. Khu vực này nằm trong núi cao bao quanh bởi thung lũng và lưu vực sông Tularosa, gồm những cồn cát trắng mịn nối tiếp nhau trải dài ngút tầm mắt, cũng là vùng cát thạch cao lớn nhất thế giới.
Thạch cao rất hiếm khi được tìm thấy trong các lớp cát bởi vì được hòa tan trong nước. Thông thường, mưa sẽ hòa tan thạch cao và mang chất này ra biển. Các lưu vực sông Tularosa chứa thạch cao hòa tan từ các dãy núi San Andres và Sacramento nhưng bị mắc kẹt lại ở lưu vực sông nên không có lối thoát ra biển. Vì thế thạch cao chỉ có thể là thấm vào đất tạo thành mạch nước ngầm hay hình thành hồ cạn. Nước ở hồ cạn sau đó bốc hơi để lại thạch cao dưới dạng tinh thể được gọi là khoáng chất nằm trên bề mặt. Còn với mạch nước ngầm, nước không chảy qua lưu vực sông Tularosa mà về phía nam vào lưu vực sông Hueco.
Trong thời kì băng hà, một hồ nước có tên là Otero che phủ phần lớn khu vực, khi nước trong hồ cạn khô sẽ để lại một khu vực rộng lớn bằng phẳng của tinh thể khoáng. Một hồ nước khác là Lucero nằm ở góc tây nam của công viên cũng là một đáy hồ khô, giờ là một trong những điểm thấp nhất của lưu vực, đôi khi cũng chứa đầy nước.
Khi khô cạn, mặt đất bằng phẳng trong khu vực hồ Otero và dọc bờ hồ Lucero được bao phủ bởi các tinh thể khoáng dày đến 1m, nhưng thời tiết và xói mòn đã phá vỡ đi lớp tinh thể này. Chúng hòa lẫn vào cát, trải qua hàng thế kỉ, những cơn gió sa mạc đã giúp cho quá trình tích tụ và hình thành nên cồn cát thạch cao. Những cồn cát thay đổi hình dạng liên tục và từ từ di chuyển theo hướng gió. Chẳng hạn như cồn hình mái vòm được tìm thấy dọc theo rìa phía tây nam của công viên, cồn ngang và cồn hình lưỡi liềm là những cồn chính yếu của khu vực, còn cồn hình nón cũng chiếm một tỉ lệ khá cao nằm dọc biên phía bắc và phía nam.
Không giống như cồn cát được hình thành từ tinh thể thạch anh, cát thạch cao không dễ dàng chuyển đổi năng lượng mặt trời thành nhiệt. Do đó bạn có thể yên tâm đi bộ trên cát bằng đôi chân trần mà không lo bị bỏng. Thậm chí trong những tháng mùa hè nóng nhất cũng không nguy hại cho đôi chân.
Thời gian tốt nhất để ghé thăm cồn cát là vào mùa đông, bởi sẽ có ít khách du lịch hơn và ánh sáng mùa đông cũng khiến cho biển cát trở nên lung linh huyền ảo hơn.
Có rất nhiều hoạt động vui chơi giải trí trong khu vực công viên này như đi xe đạp, cắm trại, dã ngoại, nhiếp ảnh, trượt tuyết, ngắm sao... Ngoài ra, một công viên cũng đang được dự kiến khai trương. Nếu không thích tham gia vào những trò chơi giải trí ở đây, bạn cũng có thể đi lang thang dạo bộ, chơi đùa, nằm trong biển cát.
Quanh năm, khu vực này luôn tổ chức những tour du lịch kèm hướng dẫn viên là kiểm lâm trong khu rừng gần đó. Tour du lịch kéo dài 3 tiếng đồng hồ viếng thăm hồ thạch cao Lucero. Tuy nhiên phải được đặt chỗ trước vì tour chỉ tổ chức một lần trong tháng. Bạn có thể đặt những câu hỏi cũng như thảo luận về nguồn gốc sự hình thành của cồn cát với kiểm lâm viên.
Đài tưởng niệm Cát Trắng Quốc Gia này rất thích hợp cho những người đam mê những hoạt động ngoài trời như chụp ảnh và khám phá những kì quan của công viên.
Hình ảnh cồn cát thạch cao:
Theo Bưu Điện Việt Nam