Hệ thống hang động núi lửa ở Đắk Nông vẫn còn nguyên nét hoang sơ, rộng lớn với kết cấu độc đáo.
Hệ thống hang động núi lửa ở Krông Nô, tỉnh Đắk Nông được các nhà khoa học khảo sát từ năm 2007. Sau 7 năm nghiên cứu, Bảo tàng Địa chất Việt Nam và Hiệp hội Hang động núi lửa Nhật Bản công bố kết quả cho thấy đây là hệ thống hang động núi lửa có quy mô lớn nhất Đông Nam Á.
Trong đó, hang C7 có dạng ống dài 1.066,5 m là hang dung nham núi lửa dài và lớn nhất Đông Nam Á. Hang C3 dài 594,4 m xếp thứ nhì Đông Nam Á. Hang A1 dài 456,7 m xếp thứ năm Đông Nam Á...
Đến tháng 9/2018, các nhà khoa học công bố những dấu tích của người tiền sử tìm thấy trong hệ thống hang động núi lửa của Đắk Nông. Trước đó, trên thế giới chỉ có hệ thống hang động núi lửa ở Hàn Quốc phát hiện có dấu tích sinh sống của con người. Đây là phát hiện quan trọng trong giới khoa học và được bổ sung vào hồ sơ công nhận đây là "Công viên địa chất toàn cầu" gửi UNESCO.
Hiện nay, hệ thống hang động này vẫn chưa chính thức khai thác du lịch. Một số khách muốn khám phá phải nhờ người địa phương có kinh nghiệm dẫn đi. Trong hang động có nhiều cấu tạo đặc trưng cho quá trình phun trào của núi lửa như các ngấn dung nham, hốc sụt.
"Nếu muốn vào bên trong, bạn phải đi cùng người địa phương nếu không rất dễ bị lạc vì hệ thống hang động ở đây lớn, đường đi lại khó khăn", một du khách cho hay.
Hầu hết hang động ở đây có hình ống, một số nơi còn có ngã rẽ nối với nhau thành những vòng tròn. Bên trong hang chỉ có dương xỉ mọc nhưng bên ngoài thảm thực vật khá phong phú. Nhiều miệng hang sâu cả chục mét, phải dùng dây thừng chuyên dụng mới có thể xuống.
Hiện tại, hệ thống hang động núi lửa ở Đắk Nông vẫn còn khá nguyên vẹn, chỉ có những đoàn nghiên cứu và ít người dân lui tới. Tỉnh Đắk Nông cũng đã làm hồ sơ để trình UNESCO công nhận đây là công viên địa chất toàn cầu.
Lãnh đạo tỉnh Đắk Nông khẳng định việc xây dựng công viên địa chất toàn cầu nhằm bảo tồn di sản địa chất, di sản văn hóa, cảnh quan thiên nhiên. Nhà chức trách cũng hy vọng xây dựng mô hình du lịch cộng đồng, người dân là chủ thể bảo tồn các giá trị.
Cùng hệ thống hang động núi lửa đặc biệt này, khu vực Krông Nô còn có nhiều khu du lịch nổi tiếng khác như cụm tháp Dray Sap, Trinh Nữ, Gia Long... Cách đó không xa là khu du lịch sinh thái Bản Đôn.
Huỳnh Hường