Làng Đông Sơn xưa thuộc xã Đông Giang, huyện Đông Sơn (Thanh Hóa), ngày nay thuộc phường Hàm Rồng, thành phố Thanh Hóa. Nép mình bên bờ sông Mã, được bao bọc bởi những dãy núi đá nhỏ, đồi đất thấp nằm xen kẽ lẫn nhau, ngôi làng cổ hàng nghìn năm tuổi này nổi tiếng không chỉ ở xứ Thanh mà còn được đánh giá là một trong 10 ngôi làng cổ đẹp nhất Việt Nam.
Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, đến nay làng cổ Đông Sơn vẫn còn giữ được nhiều nét cổ kính của một làng quê truyền thống.
Những bức tường gạch, đá, hay thậm chí là nền đường nơi đây vẫn còn được lưu giữ, là những nét đẹp của một làng quê xưa.
Làng cổ Đông Sơn hiện có diện tích khoảng gần 4 km2, bao gồm 330 hộ dân với hơn 1.000 nhân khẩu. Bà con nơi đây chủ yếu sinh sống bằng nghề nông, cuộc sống tuy vất vả nhưng luôn nồng hậu và mến khách.
Nằm trong lòng thành phố Thanh Hóa, nhưng những ngày này, đi dọc các con đường ở làng cổ Đông Sơn không khó để bắt gặp hình ảnh về một bức tranh thôn quê bình dị của những người nông dân đang phơi lúa, rơm…
Đến tham quan làng cổ Đông Sơn, du khách sẽ được đi qua những con ngõ với tên gọi đặc biệt như: Nhân, Nghĩa, Trí, Dũng.
Trải qua sự biến thiên của thời gian, hai con ngõ Nhân và ngõ Trí vẫn giữ nguyên được nét đẹp với hoa văn và họa tiết trên nền kiến trúc cổ kính của ngôi làng thuần nông.
Đền thờ Đệ Nhị Thần Hoàng Trịnh Thế Lợi - người đã có công lập nên làng Đông Sơn. Đền thờ nằm tại vị trí một khu gò đất cao nhất trong làng Đông Sơn.
Đến thăm làng cổ Đông Sơn, du khách còn được tham quan Đông Sơn Cổ Tự - một ngôi chùa có không gian đẹp và yên tĩnh...
Với không gian yên tĩnh, cuộc sống bình dị, ở làng Đông Sơn có rất nhiều cụ cao niên có tuổi xưa nay hiếm nhưng còn khá minh mẫn. Trong ảnh là cụ Dương Thị Đằng (92 tuổi), mỗi buổi chiều cụ Đằng thường ra sân chùa để đi dạo, hóng mát.
Tại làng cổ Đông Sơn còn có nhiều khu di tích với phong cảnh đẹp là điểm đến lý tưởng của du khách khi tới thăm làng cổ.
Ao sen ở cuối làng luôn là điểm đến lý tưởng mỗi buổi chiều đối với người dân nơi đây vào những ngày hè nóng bức.
Sự bình yên của làng cổ Đông Sơn còn được tô điểm bởi nét đẹp mang hồn quê với đầm sen, súng và cả hương thơm từ những nhành hoa sứ.
Có lẽ hiếm có ngôi làng nào nằm trong lòng một thành phố sầm uất và nhộn nhịp mà lại có khung cảnh bình yên, mộc mạc và giản dị như làng cổ Đông Sơn.
Những nét rêu phong, cổ kính hằn in trên từng bức tường, ghi lại dấu ấn thời gian nơi làng cổ Đông Sơn...
Thanh Tùng