Ở Việt Nam, thần Độc Cước được thờ dọc ven biển từ Quảng Ninh đến Nghệ An. Theo nhà nghiên cứu Tạ Đức, hiện nay tại Việt Nam có tới 300 đền thờ Thần Độc Cước chủ yếu ở vùng ven biển đảo và ven sông đồng bằng Bắc Bộ, riêng Thanh Hoá có 52 đền, nổi tiếng nhất là đền Độc Cước ở Sầm Sơn. 

Theo Địa chí tỉnh Thanh Hoá, Độc Cước tôn thần được thờ ở 11 huyện với 53 làng thờ, trong đó, điểm đậm nhất là huyện Ngọc Sơn (Tĩnh Gia) có tới 14 làng thờ, Mỹ Hóa và Hoằng Hóa có tới 17 làng thờ, còn Quảng Xương là nơi phát tích truyền thuyết Độc Cước lại chỉ có 3 làng thờ.

Về lai lịch của thần Độc Cước, hiện nay đang lưu truyền trong dân gian nhiều bản thần tích, ở mỗi địa phương thần tích lại có nội dung thêm bớt khác nhau. Tuy nhiên, tất cả đều có chung nội dung đại ý như sau: Thần được sinh ra từ một bà mẹ bị chết đuối do sóng biển dạt vào làng Núi,.. Ngoài khơi thời ấy có một bọn quỷ mũi đỏ đến vùng biển Sầm Sơn làm hại dân lành. Bấy giờ có một chú bé mồ côi cha, vừa ra khỏi bụng mẹ đã lớn nhanh như thổi và trở thành người khổng lồ. Chàng khổng lồ đánh thắng bọn quỷ ngoài biển, bọn quỷ lại tràn vào đất liền cướp phá; nếu chàng ở trong đất liền thì quỷ lại phá ở ngoài khơi. Chàng bèn lấy búa tự xẻ đôi thân mình, một nửa thân và một chân đứng trên đỉnh núi Trường Lệ, một nửa thân và một chân theo bè mảng ra khơi hộ vệ dân chài. Từ đó, bọn quỷ vào bờ hay ra biển đều bị chàng khổng lồ đánh cho tan tác.

Chúng sợ quá liền bỏ đi nơi khác, không dám bén mảng đến vùng biển này nữa. Nhân dân vô cùng biết ơn và cung kính gọi chàng là thần Độc Cước. Thần tích về thần Độc Cước cho dù mang nhiều yếu tố hư cấu, huyền thoại nhưng câu chuyện đó đã phần nào phản ánh sức mạnh nội tại trong mỗi cá nhân của cha ông ta, nói lên ước mơ kỳ diệu của người xưa trong công cuộc đấu tranh chống lại cái ác, chinh phục tự nhiên, ca ngợi tấm gương anh dũng xả thân bảo vệ nhân dân, bảo vệ quê hương đất nước cũng như bảo vệ biển đảo.

Cho dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, dù gian nguy đến đâu song ngư dân vẫn bám biển, vẫn lao động sản xuất cho dù công việc đó có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của họ. Tất cả không phải đơn thuần chỉ là vì miếng cơm manh áo hàng ngày mà là địa phận, chủ quyền – nơi họ có quyền hợp pháp được tự do lao động sản xuất. Nếu họ sợ chết lùi bước họ sẽ không có nơi sản xuất, không có cơm ăn, mà trên hết địa phận, chủ quyền mà họ cai quản sẽ thuộc về thế lực ngoại xâm chính là bọn quỷ mũi đỏ.

Huyền hoại thần Độc Cước, từ mộ chú bé đã lớn nhanh như thổi gợi lại cho chúng ta nhớ về chuyện Thánh Gióng cũng trong hình hài một đứa trẻ đã lớn nhanh như thổi khi nghe tin đất nước, nhân dân đứng trước hoàn cảnh nguy nan. Hai câu chuyện, khác nhau về nội dung, thời gian, địa điểm nhưng cũng cùng một tư tưởng – tình yêu quê hương, nòi giống, căm thù cái ác, đấu tranh đến cùng với thế lực ngoại xâm.

Nhân dân Việt Nam tự hào có Thánh Gióng trên đất liền, nay lại càng tự hào hơn khi có “Thánh Gióng” trên biển khơi. Hai hình ảnh đó là đại diện cho ý chí đấu tranh chống ngoại xâm và nguyện vọng về cuộc sống thanh bình ấm no cũng như mong ước, khát khao vươn lên mạnh mẽ của dân tộc. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 Nguồn: Đền Miếu Việt