Tới dự buổi lễ có các đồng chí: Nguyễn Thị Kim Ngân – Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội; Nguyễn Thiện Nhân - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Tạ Ngọc Tấn - Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị - Hành chính Quốc gia Hồ Chí Minh; Phùng Quốc Hiển - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm UB Tài chính ngân sách của Quốc hội; Nguyễn Doãn Khánh - Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Phú Thọ; Nguyễn Thanh Sơn - Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam; Hồ Anh Tuấn - Thứ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch; Bà Katherin Muller - Trưởng đại diện tổ chức UNESCO tại Việt Nam; đại diện đại sứ quán một số nước tại Hà Nội; lãnh đạo một số bộ, ngành; lãnh đạo các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Vĩnh Phúc, Hà Nội cùng đông đảo các nghệ nhân, các CLB hát Xoan và đại biểu các tầng lớp nhân dân thành phố Việt Trì, huyện Lâm Thao, huyện Phù Ninh...

 

Phát biểu tại lễ khai mạc, đồng chí Hà Kế San – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết: Hát Xoan là dân ca hát thờ vua Hùng, ra đời từ thời kỳ Hùng Vương dựng nước. Trải qua suốt thời kỳ Bắc thuộc đến thời kỳ độc lập tự chủ, hát Xoan được các nhà Nho (đặc biệt các nhà Nho thời Hậu Lê) ghi chép lại khá đầy đủ và tồn tại đến ngày nay. Ở Phú Thọ có 4 phường Xoan gốc mang tên địa danh - nơi ra đời của hát Xoan gồm: Kim Đái, Phù Đức, Thét (xã Kim Đức) và phường An Thái (xã Phượng Lâu) thành phố Việt Trì. Từ đó hát Xoan lan tỏa ra 30 cửa đình thuộc 18 xã, phường của hai tỉnh Phú Thọ và Vĩnh Phúc. Để hát Xoan được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cần bảo vệ khẩn cấp của nhân loại như hôm nay, trước hết phải nhắc đến sự đóng góp của các thế hệ nghệ nhân hát Xoan đã âm thầm truyền dạy và gìn giữ hát Xoan trong cộng đồng nhằm kịp thời khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị của hát Xoan.

Đến dự và phát biểu tại buổi lễ, bà Katherine khẳng định: Bạn bè thế giới hết sức ủng hộ việc công nhận Hát Xoan là Di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp của nhân loại. Thế giới có thêm một di sản, một món quà của Việt Nam. Bà cũng đánh giá cao tinh thần đoàn kết, nỗ lực của Chính phủ Việt Nam nói chung, lãnh đạo và nhân dân tỉnh Phú Thọ nói riêng trong việc chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết để bảo vệ thành công hồ sơ hát Xoan Phú Thọ.Tại buổi lễ, bà Katherin Muller đã trao Bằng công nhận Hát Xoan là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần bảo vệ khẩn cấp cho lãnh đạo tỉnh Phú Thọ.

Thay mặt Đảng bộ, Chính quyền và nhân dân tỉnh Phú Thọ, đồng chí Hoàng Dân Mạc – Chủ tịch UBND tỉnh đã thông qua chương trình hành động bảo vệ và phát triển Hát Xoan Phú Thọ giai đoạn 2012- 2015. Theo đó, tỉnh Phú Thọ sẽ đề ra 9 chương trình hành động nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản Hát Xoan như: Xây dựng kế hoạch cụ thể, ưu tiên kiểm kê, hệ thống hóa di sản, tư liệu; Tập trung xây dựng chương trình văn hóa, văn nghệ nhằm tập trung tuyên truyền quảng bá, nâng cao nhận thức của cộng đồng để bảo vệ giá trị di sản; Rà soát, tôn vinh những danh hiệu cao quý, nghệ nhân Nhân dân, báu vật nhân văn sống và có những chính sách liên quan để di sản có sức lan tỏa trong cộng đồng; Khuyến khích, hỗ trợ cộng đồng truyền dạy để di sản có sự tiếp nối, phát triển; Xây dựng chương trình giảng dạy trong hệ thống các trường của tỉnh; Tăng cường nguồn lực đầu tư, kêu gọi các tổ chức, cá nhân, đầu tư xây dựng, bảo vệ di sản; Tạo điều kiện để cộng đồng được trình diễn, giao lưu với di sản trong nước và quốc tế; Các nội dung nêu trên giao cho cơ quan liên quan để tổ chức có hiệu quả. Trong chương trình hành động nêu rõ: Xây dựng kế hoạch cụ thể, tăng cường các biện pháp để bảo tồn một cách khoa học, bền vững hát Xoan Phú Thọ; rà soát, tôn vinh các danh hiệu cao quý và ban hành chính sách đãi ngộ đối với những nghệ nhân để truyền dạy, phát huy giá trị di sản trong cộng đồng…

Phát biểu tại buổi lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: Năm du lịch quốc gia 2012 mang chủ đề là “Du lịch di sản” nên chương trình Du lịch về cội nguồn năm 2012 của Phú Thọ là một hoạt động rất cần thiết để quảng bá truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc Việt Nam, cũng như quảng bá du lịch vùng Đất Tổ gắn với những giá trị văn hóa dân tộc. Một trong những giá trị đó là Hát Xoan Phú Thọ đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại cần được bảo vệ khẩn cấp. Đây là sự tôn vinh cao quý và cũng là trách nhiệm nặng nề của nhân dân Việt Nam. Phó Thủ tướng yêu cầu: Các bộ, ngành hữu quan, các nghệ sĩ, nghệ nhân, cấp ủy, chính quyền, nhân dân Phú Thọ nói riêng và đồng bào cả nước cần gìn giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của di sản để trong thời gian tới có thêm nhiều các phường xoan, nghệ nhân hát Xoan; đồng thời tạo điều kiện và môi trường tốt nhất để phát triển việc trình diễn và truyền dạy hát Xoan trong cộng đồng và quảng bá giới thiệu rộng rãi đến bạn bè quốc tế.

Tại lễ vinh danh, Ban Tổ chức đã trao bằng khen cho 12 tập thể và 59 cá nhân có thành tích tiêu biểu trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản hát Xoan. Ngoài ra, Ban Tổ chức còn trao kỷ niệm chương Hùng Vương cho 7 cá nhân có nhiều thành tích góp phần vào sự nghiệp xây dựng và phát triển tỉnh Phú Thọ.

Lễ khai mạc chương trình Du lịch về cội nguồn năm 2012 và vinh danh Hát Xoan Phú Thọ được khép lại bằng một chương trình nghệ thuật đặc sắc, đậm chất văn hóa vùng Đất Tổ để nhân dân cả nước và khách quốc tế nhận diện được một cách tương đối đầy đủ về giá trị độc đáo, quý giá của Hát Xoan Phú Thọ. Chương trình nghệ thuật gồm 3 chương: Chương 1 với chủ đề “Cội nguồn câu hát Xoan”; Chương 2: Khúc môn đình và lễ hội Hùng Vuơng; Chương 3: Văn hóa cội nguồn đồng hành cùng dân tộc. Chương trình nghệ thuật do các nghệ nhân của 4 làng xoan gốc của tỉnh Phú Thọ và 800 diễn viên trung ương và địa phương biểu diễn.