Đây là đề xuất của thạc sĩ Đặng Mạnh Phước - nhà đồng sáng lập và giám đốc Công ty nghiên cứu và tư vấn phát triển điểm đến du lịch Outbox Consulting.

Chương trình thí điểm đón khách quốc tế tới Phú Quốc (Kiên Giang) của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch dự kiến diễn ra trong tháng 11/2021, được xem là khởi đầu đầy hy vọng của quá trình phục hồi ngành du lịch Việt Nam sau đại dịch.

 

 Chia sẻ trên góc độ cá nhân, ông Phước cho rằng Phú Quốc còn rất nhiều việc phải tập trung chuẩn bị một cách bài bản và chuyên nghiệp trước khi mở cửa chính thức, trong đó có thể lấy Sandbox Phuket (Hộp cát Phuket) của Thái Lan là mô hình tham khảo.

Phuket hay Phú Quốc đều là các điểm đến hấp dẫn và sở hữu những lợi thế đáp ứng tốt nhu cầu nghỉ dưỡng của khách quốc tế, có vị trí biệt lập.

Tuy nhiên chúng ta cần phải thấy rõ rằng mô hình Phuket Sandbox được triển khai vào tháng 7 năm nay của Thái Lan chỉ là một bước đi cụ thể trong tổng thể chiến lược phục hồi du lịch của Thái Lan, đã được quốc gia này xây dựng từ rất sớm. Trước ý tưởng Phuket Sandbox, Thái Lan cũng từng nhiều lần thử nghiệm các phương án đón khách quốc tế khác, với hình thức và kết quả khác nhau.

 

Để triển khai mô hình Phuket Sandbox, một trong những điều kiện tiên quyết là du khách được tiêm chủng đầy đủ, phải lưu trú tại một cơ sở đạt chứng nhận "SHA Plus" – Amazing Thailand Safety an Health Administration. Trong đó quy định cụ thể các cơ sở lưu trú, doanh nghiệp nhận được SHA phải có ít nhất 70% nhân sự được tiêm chủng đầy đủ, ngoài ra là đáp ứng các tiêu chí về vệ sinh, an toàn. Bộ tiêu chuẩn này thì đã được cơ quan du lịch và y tế Thái Lan ra mắt, hướng dẫn các doanh nghiệp đăng kí áp dụng cũng như truyền thông rộng rãi đến du khách từ tháng 5/2020. Đến tháng 8/2021, đã có hơn 490 khách sạn ở Phuket đạt chứng nhận và sẵn sàng đón khách theo chương trình Hộp cát.

Điều kiện với khách quốc tế muốn du lịch Phuket là phải xuất phát từ một trong những quốc gia được Trung tâm quản lý tình huống Covid-19 (CCSA) công nhận có nguy cơ thấp (và phải ở nước này ít nhất 21 ngày trước). Ngoài giấy tờ nhập cảnh, du khách cần chứng nhận tiêm chủng, bằng chứng đã đăng ký lưu trú ở khách sạn được công nhận SHA, bảo hiểm y tế và xét nghiệm âm tính SARS-CoV-2 trong 72 giờ trước chuyến đi.

Đối với Việt Nam, tôi vẫn kì vọng rằng chúng ta sẽ có một chiến lược phục hồi du lịch quốc tế một cách tổng thể ở cấp độ quốc gia, trước khi đi sâu vào trường hợp cụ thể như ở Phú Quốc. Đây cũng là điều các doanh nghiệp cũng như các đối tác ngành du lịch Việt Nam đang chờ đợi.

Riêng với Phú Quốc, nếu so sánh với Phuket thì rõ ràng nhận thấy chúng ta vẫn còn rất nhiều việc phải làm để có thể chính thức mở cửa theo dự kiến vào tháng 11. Trong, có các yêu cầu cơ bản như bảo đảm tỉ lệ tiêm chủng nhất định trên toàn dân và nhân viên du lịch; chứng nhận vận hành an toàn du lịch để các doanh nghiệp tuân thủ; công tác truyền thông, quảng bá và xúc tiến thị trường mục tiêu...

 

Du khách có thể đi du lịch trong giai đoạn hiện tại đều là những người đáp ứng các yêu cầu an toàn về vaccine, xét nghiệm và có mức độ sẵn sàng du lịch cao. Do đó, các biện pháp quy trình đưa ra, ngoài mục tiêu bảo đảm các tiêu chí an toàn, giảm thiểu rủi ro về dịch bệnh, cũng cần lưu tâm đến các nhu cầu về dịch vụ của du khách trong việc lựa chọn nơi lưu trú, tự do tham quan và nghỉ dưỡng.

Trong bối cảnh các biện pháp chống dịch được nới lỏng trong khu vực như hiện nay, việc chúng ta mở cửa đón khách nhưng lại áp dụng các biện pháp quá nghiêm ngặt sẽ khiến du khách cảm thấy không hài lòng và làm cho các doanh nghiệp du lịch gặp nhiều khó khăn trong quá trình vận hành.

Một kịch bản đón khách bảo đảm không phát sinh ca bệnh là điều gần như không thể xảy ra. Do đó thay vì cố gắng đảm bảo an toàn tuyệt đối, chúng ta nên tập trung nguồn lực để xây dựng các tiêu chí, phương án ứng phó và xử lý tình huống cho mỗi trường hợp cụ thể. Có như vậy thì việc mở cửa đón khách quốc tế mới bền vững và ngành du lịch không phải đối diện với nguy cơ đóng cửa một lần nữa.

Phuket Sandbox từng đứng trước nguy cơ đóng cửa sớm vì số ca Covid-19 vượt ngưỡng 90/tuần và lượng khách tới đây chỉ 33.000 lượt sau 2 tháng, kém xa kỳ vọng 100.000 lượt khách. Dù vậy Thái Lan đang chuẩn bị để bước vào giai đoạn thí điểm mới với hàng loạt địa phương mở cửa như Surat Thani, Phang Nga, Krabi.

Thực chất Hộp cát là một mô hình thí điểm để ngành du lịch Thái Lan thử nghiệm các phương án hoạt động đón khách, các tình huống phát sinh và đo lường quy mô thị trường cho toàn bộ ngành du lịch Thái Lan trước khi họ tiến hành nhân rộng mở cửa đón khách rộng rãi trên cả nước. Cá nhân tôi cho rằng việc lượng khách kém xa kế hoạch đề ra cũng là một phép thử, từ đó điều chỉnh phù hợp.

 

 Một trong những lý do mà việc đón khách đến Phuket không được như kỳ vọng là vì quy trình quá nghiêm ngặt, thủ tục giấy tờ phức tạp và yêu cầu du khách phải xét nghiệm 3 lần nếu ở lại trong 2 tuần. Ảnh: DPA

Hiện tại, tôi cho rằng chúng ta không nên quá chú trọng vào số lượng khách đón được mỗi tháng, miễn là đạt được các mục tiêu thử nghiệm đã đề ra từ đầu.

Khác với thị trường nội địa, thị trường khách quốc tế đòi hỏi một quá trình phục hồi lâu hơn, có thể 6 tháng thậm chí là một năm tuỳ vào đặc tính mỗi thị trường. Nhìn sang Phuket - một điểm đến có thương hiệu quốc tế - nhưng hiện tại chưa lần nào đón được một chuyến bay charter hơn 150 khách từ khi bắt đầu mở cửa. Vì vậy việc đón khách đại trà rất khó khả thi và phải đặt ra câu hỏi nhu cầu của thị trường là gì.

Chúng ta nên ưu tiên tạo cơ chế thu hút một số các phân khúc thị trường cụ thể theo từng quốc tịch hoặc tốt hơn là theo từng nhóm phân khúc cụ thể dựa trên đặc tính du khách và sự phù hợp với lợi thế của Phú Quốc.

Tôi cũng đặt cao vai trò của nguồn khách sẵn có từ doanh nghiệp để có thể từng bước tái khởi động hoạt động đón khách. Vì vậy điều cần làm là hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp có nguồn khách, sau đó cân nhắc tới thị trường gần như Đài Loan, Singapore. Cuối cùng là chúng ta học theo các nước trong khu vực. Họ theo dõi thị trường nào thì chúng ta cũng có cơ hội ở thị trường đó, tuy nhiên phù hợp với năng lực kết nối của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, việc cần làm ngay bây giờ là truyền thông hình ảnh điểm đến Việt Nam tới thị trường mục tiêu.

 

 Theo ông Phước, nhu cầu của từng nhóm, thị trường khách không thể tính toán theo cấp độ châu lục như đề xuất đón ở khu vực như Đông Bắc Á, châu Âu, Mỹ, Trung Đông... theo bảng kế hoạch dự thảo.

Các cơ quan chức năng cũng cần sớm xây dựng hoàn thiện một mô hình thí điểm rõ ràng như Phuket Sandbox của Thái Lan; trong đó quy định rõ các tiêu chuẩn điều kiện mà các doanh nghiệp phải đáp ứng được để tham gia vào mô hình, các hướng dẫn chi tiết cũng như lộ trình triển khai từng bước để các bên có thể nắm bắt và xây dựng kế hoạch kinh doanh riêng của mình.

Ngành du lịch cũng cần cẩn trọng trong việc để các địa phương ồ ạt chạy theo phong trào mở cửa mà không theo một lộ trình cụ thể nào như hiện nay. Việc thí điểm mở cửa đón khách bên cạnh sự thành công cũng đi kèm với khả năng thất bại. Do đó, việc mở cửa đón khách ồ ạt trong khi các phương án và quy trình đón khách chưa hoàn thiện và chưa thử nghiệm thành công trên thực tế thì có nguy cơ rất cao chúng ta sẽ phải đối diện với những khủng hoảng vượt ra khỏi phạm vi ngành du lịch ở nhiều nơi. Điều này thậm chí còn gây ra các tác động tiêu cực.

Cuối cùng, chúng tôi ủng hộ việc mở cửa trở lại và tin rằng Phú Quốc nói riêng và Việt Nam nói chung sẽ là một điểm đến tiềm năng và được ưu tiên lựa chọn bởi du khách trong thời gian tới. Tuy vậy, bên cạnh sự hấp dẫn về tài nguyên thì chúng ta cũng cần phải cạnh tranh với các điểm đến khác ở tính hấp dẫn của các phương án đón khách, các chiến dịch truyền thông và hỗ trợ du khách. Về mặt này, tôi cho rằng Phú Quốc vẫn còn rất nhiều việc phải tập trung chuẩn bị một cách bài bản và chuyên nghiệp hơn trước khi mở cửa chính thức.