Nhìn cảnh người dân hò reo, vòng trong vòng ngoài , thậm chí là trèo lên cả những cây cối xung quanh sân đình để xem màn đấu trí, đấu sức của chàng trai họ Hoàng làng Lệ Mật với con thủy quái Giảo Long khiến chúng tôi càng tò mò hơn về một điệu múa cổ dân gian độc đáo này. Tò mò vì tại sao những người dân thường mà lại có thể xây dựng và diễn xuất những màn múa đặc sắc, hấp dẫn đến như vậy. Bởi vậy, mặc dù đã được “mãn nhãn” với màn múa nhưng chúng tôi vẫn tìm cách gặp cho bằng được những đạo diễn, diễn viên nông dân chính hiệu này.

Bác Hoàng Ngọc Kỹ người làng Lệ Mật, năm nay đã gần 70 tuổi, là người đóng vai chàng trai họ Hoàng chém rắn trong điệu múa Giảo Long suốt hơn 30 năm qua. Cho đến bây giờ, tuổi già sức yếu không thể đủ sức khỏe để thể hiện được những động tác cần cơ bắp của sức trai trẻ, bác mới chịu lui về làm hậu kỳ, nhường lại vai diễn cho lớp hậu bối. Nhiệt huyết của “chàng trai chém rắn làng Lệ Mật” này vẫn cứ hừng hực ngay cả khi không còn diễn xuất nữa. Sự nhiệt huyết này thể hiện rất rõ trong việc ông luôn đau đáu tìm cách làm thế nào để có thể ngày càng hoàn thiện hơn kịch bản gồm 4 phần của điệu múa Giảo Long. Nhất là việc chọn cho được người thay ông vào vai diễn chàng trai làng Lệ Mật, bởi đây là vai diễn quan trọng nhất trong điệu múa Giảo Long.

Người được chọn vào vai diễn phải hội đủ những yếu tố tài đức song toàn và phải có một sức khỏe, một thân hình đẹp, vạm vỡ bởi đó là hình ảnh là bộ mặt của cả dân làng Lệ Mật. Múa Giảo long được ví như một màn kịch. Bởi vậy, từng động tác diễn xuất đều phải vô cùng khéo léo, uyển chuyển và biểu cảm, chỗ nào cần cứng, chỗ nào cần dẻo, chỗ nào cần thể hiện cái thần uy... người diễn phải kỳ công thể hiện cho bằng được, có như thế mới chuyển tải được hết ý nghĩa nhân văn của điệu múa. Nói đến điệu múa cổ của làng, bác Hoàng Ngọc Kỹ tâm sự: “Hồi những năm 1981, 1982… ai cũng tưởng hội làng phải bỏ vì không kiếm đâu ra người đóng vai chàng trai họ Hoàng trong điệu múa Giảo Long, vì vào vai này phải người có dáng đẹp, múa giỏi và đặc biệt là phải có cơ duyên thì mới có thể nhập vai được”.

Lời tâm sự của bác Hoàng Ngọc Kỹ cho thấy điệu múa Giảo Long có một vai trò đặc biệt trong đời sống văn hóa truyền thống của làng Lệ Mật. Vì vậy, nó luôn tồn tại và có dấu ấn đặc biệt trong tâm thức của dân làng và luôn được chờ đón mỗi khi hội làng vào đám.

Năm nay, người kế nghiệp bác Hoàng Ngọc Kỹ là anh Trần Minh Trí, người được dân làng “chọn mặt gửi vàng” để thủ vai chàng trai họ Hoàng chém Giảo Long. Tâm sự với chúng tôi, anh cho biết, lần đầu tiên được dân làng giao cho trọng trách lớn nên anh vừa bỡ ngỡ vừa lo âu. Bởi theo quan niệm của người làng Lệ Mật, năm nào hội làng diễn ra tưng bừng, điệu múa Giảo Long được dân chúng tung hô thì năm đó dân làng Lệ Mật sẽ có một cuộc sống bình yên, may mắn và suôn sẻ./.

Bài: Thảo Vy - Ảnh: Tất Sơn

 Nguồn: Báo Ảnh Việt Nam