Giá trị lớn nhất ở đình Đại Phùng (huyện Đan Phượng, Hà Nội) là còn giữ nguyên các mảng chạm khắc dày đặc với gần 1.000 họa tiết đạt đến trình độ nghệ thuật rất cao, hiếm thấy ở nước ta nói chung, thế kỷ XVII nói riêng.
Đình Đại Phùng thuộc thôn Đại Phùng, xã Đan Phượng, huyện Đan
Phượng, thành phố Hà Nội là một trong những ngôi đình cổ, có quy mô lớn ở
Việt Nam. Đình Đại Phùng được xây dựng vào nửa cuối thế kỷ XVII. Ngôi
đình thờ Đức Thánh Tích Lịch Hỏa Quang Thượng đẳng thần và tướng quân Vũ
Hùng, người có công dẹp giặc dưới thời nhà Trần ở thế kỷ XIV.
Khu di tích nằm ở trung tâm làng Đại Phùng, trên một khuôn viên rộng 2.542m2,
ở vị trí thoáng đẹp, trông theo hướng tây. Kiến trúc Đình Đại Phùng gồm
ba hạng mục chính là tiền tế, đại bái và hậu cung; đầu hồi phía phải là
một giếng cổ, nguồn nước đá ong bốn mùa trong xanh.
Kết cấu ngôi đình theo kiểu “chồng giường - giá chiêng - hạ kẻ” với 6
hàng chân, toàn bộ ngôi đình có 64 cột, đường kính cột lớn nhất trên
0,6m.
Năm 1990, đình Đại Phùng được Bộ Văn hóa xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa nghệ thuật.
Nhìn từ phía bên ngoài, toàn bộ cấu kiện nguyên thủy được làm bằng
gỗ xoan với mái lớn, thân thấp, phù hợp với cả không gian, khí hậu, hoàn
cảnh, cho thấy đây là một sáng tạo của cư dân địa phương.
Những họa tiết tinh xảo được tiền nhân dày công đắp nặn trên mái đình Việt. Ảnh: Thành Đạt.
Phía trước gian đại bái của ngôi đình cổ hơn 400 năm tuổi ven đô.
Theo nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Trần Minh Nhương, giá trị lớn
nhất ở đình Đại Phùng chính là trang trí kiến trúc còn giữ nguyên giá
trị điêu khắc nghệ thuật thế kỷ XVII.
Theo đó, các mảng chạm khắc dày đặc với gần 1.000 họa tiết có giá
trị văn hóa, nghệ thuật cao. Nghệ thuật tạo hình ở đình Đại Phùng đạt
đến trình độ rất cao, hiếm thấy ở nước ta nói chung, thế kỷ XVII nói
riêng.
Các nghệ nhân xưa đã thao diễn kỹ thuật chạm trổ một cách điêu luyện
với rất nhiều đề tài và bố cục sống động, phản ánh đời sống xã hội
đương thời. Trong ảnh là bức chạm với chủ đề voi chiến bên trong gian
đại bái.
Những chi tiết tinh xảo bên trong gian Đại bái.
Những nét chạm khắc bên phải gian giữa thể hiện cảnh sinh hoạt xưa
kia của cộng đồng. Tất cả đều toát lên sự tài hoa, tinh tế của người thợ
mộc xưa.
Bức chạm "Cô tiên" với đôi cánh (ghép tạm) dang rộng, đình Đại Phùng, Đan Phượng, Hà Nội
Bức chạm với chủ đề "Tắm tiên" tại đình Đại Phùng.
Những nét chạm khắc tinh tế phía trên hương án tại đình Đại Phùng.
Bức chạm hình rồng cầu kỳ và đầy thần thái...
Được nhiều người biết tới là bức chạm "Mèo ngoạm cá" với các nét
chạm tỷ mỷ đến từng sợi ria mép, vành tai của mèo, và đến từng chiếc
vảy, vây cá.
Cảnh đấu vật được tái hiện qua những nét chạm khắc tài hoa.
Chạm khắc hình tượng đầu rồng và ngựa chiến, đình Đại Phùng, Đan Phượng, Hà Nội
Bức chạm "Vinh quy bái tổ", đình Đại Phùng, Đan Phượng, Hà Nội
Theo thông tin từ Ủy ban nhân dân huyện Đan Phượng, ngày 15/2/2025,
tức 18 tháng Giêng năm Ất Tỵ tới đây, huyện Đan Phượng sẽ tổ chức Lễ đón
nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt đình Đại Phùng.
Thành Đạt-Sơn Bách
Nguồn: Báo Nhân Dân